زنان زندانی در زندان های اوین و قرچک ورامین هنگام تحمل حبس هم باید به فکر معیشت روزانه خود باشند و خرج خود را در بیاورند. زندانیان زن وضعیت امرار معاش خود را تحت عنوان حبس «غیرانتفاعی» توصیف می کنند.
تمامی خدمات زندان در زندان های اوین و قرچک توسط خود زندانیان انجام می شود.
یکی از زنانی که در بند عمومی زنان اوین محبوس است گوشه ای از انبوه مشکلات حبس «غیرانتفاعی» را بیان کرد و گفت، «من در بیرون زندان با یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان حقوق، یک زندگی حداقلی داشتم و اجاره خانه هم می دادم. الان در زندان اجاره خانه نمی دهم و یک میلیون تومان خرجم می شود.»
هزینه های حبس «غیرانتفاعی»
با توجه به مخارج بسیار بالای زندان، بسیاری از زندانیان برای تأمین نیازهای مالی خود و فرستادن قسمتی از پول به بیرون از زندان، برای خانواده یا نزدیکانشان، مشغول کار کردن هستند. طبق آیین نامه سازمان زندان ها، اقلامی که از سوی زندانی ها خریداری می شود، باید به قیمت مصوب میدان های تره بار باشد، اما در زندان اوین و قرچک ورامین سبزیجات و میوه هایی که به دست زندانیان می رسد، بین ۳۰ تا ۵۰درصد در هفته های مختلف گران تر از قیمت میادین تره بار است.
مسئول فروشگاه زندان به طور رسمی می گوید، همه اجناس با ۲۵درصد افزایش قیمت، نسبت به بازار بیرون فروخته می شوند. اقلام دیگری نیز که به شکل فهرست هفتگی از سوی زندانیان نوشته شده، تا ۴۰درصد گران تر به دستشان می رسد و می گویند هزینه ایاب و ذهاب روی آن می آید.
این افزایش قیمت به صورت یک اصل جا افتاده است که کسی هم پاسخگو نیست.
بطور نمونه کاموایی که بیرون از زندان ۶هزار تومان است، زندانی ها مجبور هستند آن را بین ۱۲تا ۱۵هزار تومان بخرند.
برای هر بطری آب معدنی که در زندان قرچک به دلیل شوری آب، مجبور به خریدش هستند، باید بین ۳هزار و ۵۰۰ تا ۵هزار تومان هزینه کنند.
این در حالی است که بودجه ای حدود هزار و ۷۰۰میلیارد تومان به سازمان زندان ها تعلق می گیرد، اما آماری وجود ندارد که از این بودجه چه سهمی به زندانیان می رسد.
کار زندانیان در زندان قرچک
در زندان های رژیم اصطلاحی به نام «رأی کار» استفاده می شود. رأی کار به کسی می گویند که برای کارگاه های زندان کار می کند و در ازای آن امتیازاتی مانند ماهی یک بار ملاقات حضوری، تماس تلفنی بیش از ۱۰دقیقه، حق تردد در کریدور و بخش های دیگر زندان به او داده می شود.
زندانیان بیشتر از ۱۰ دقیقه حق تماس ندارند و برای زمان اضافه تر باید کار کنند.
در زندان قرچک یک سری از زندانیان در آسایشگاه پرسنل زندان قرچک کار می کنند. این زندانیان از صبح تا ساعت ۱۲ شب مشغول آماده کردن غذای پرسنل، شستشوی ظروف و رختخواب های آنها و کارهایی از این قبیل هستند که دستمزد آنها روزانه ۴۰ دقیقه حق استفاده از تلفن و ماهانه ۷۰هزار تومان پول است.
مقامات زندان زنان زندانی را به‌عنوان مستخدمی برای خود به‌کار می‌گیرند.
مشاغل دیگری نیز در زندان وجود دارد، از جمله کارگری کریدور، کارگری سرویس های بهداشتی، توزیع کننده غذا، تایمر تلفن، بهداشت یار، رابط بهداری یا ریاست بند.
بهره کشی از کار زندانیان در کارگاه
یکی از پیمانکارانی که با زندان اوین و کانون اصلاح و تربیت کار می کند، در رابطه با کار زندانیان در کارگاه های زندان می گوید: «ما فضایی را به عنوان کارگاه از زندان اوین اجاره کردیم. ماهانه مبلغی اجاره می دادیم و معاف از مالیات و پرداخت قبض آب و برق بودیم. در کارگاه من، ۳۵ تا ۴۰ نفر زندانی روزانه ۶ ساعت کار می کردند و به آنها بین ۱۰۰هزار تومان تا ۴۰۰هزار تومان که به نسبت مهارت و کارایی متفاوت بود، پرداخت می کردم. این رویه تا سه سال پیش در جریان بود. اما اکنون متفاوت شده است. طرف حساب ما بنیاد تعاون زندان است. اجاره پرداخت نمی کنیم و هر چقدر سود فروش کارمان باشد، تقریبا ۵۰-۵۰ تقسیم می کنیم. ما دستمزد زندانی ها را نمی دهیم و بنیاد تعاون زندان پرداخت می کند. آنها هم سودی که خودشان دارند، به نسبت ۳۰ به ۷۰ تقسیم می کنند و تقریبا ۳۰درصد یا در مواردی ۴۰ تا ۵۰درصد آن را به عنوان دستمزد به زندانی ها می دهند.»
بنیاد تعاون زندان به این شیوه به شکل ظالمانه تری زنان کارگر را استثمار می کند.
اعترافات یک خبرگزاری حکومتی در مورد کار زنان در زندان
خبرگزاری حکومتی خبر فوری در این مورد نمونه هایی را فاش ساخت: «یکی از زندانی ها می گوید: جالب است، لباس هایی که خودمان در کارگاه می دوزیم، می رود و مارک حامی روی آن خورده می شود و بعد در بوتیک زندان همان را می آورند به قیمت بالا می فروشند. مثلاً برای یک شلوار نخی که بیرون ۲۰ هزار تومان است، اینجا بین ۷۰ تا ۹۰هزار تومان باید پول بدهیم.» (خبرگزاری حکومتی خبر فوری – ۱۴ بهمن ۱۳۹۸)
این رسانه حکومتی در ادامه به ابعادی از شکنجه غذایی زندانیان زن اشاره کرد و نوشت: «یک مرغ کوچک، ۲۵۰ گرم گوشت قرمز، شش عدد تخم مرغ، پنج عدد پنیر کوچک یک نفره، برنج، روغن و نیم کیلو سیب زمینی و پیاز، جیره ای است که زندان هر ماه به زندانی ها می دهد.کسانی که این جیره را دریافت می کنند، دیگر نمی توانند غذای زندان را استفاده کنند. در بند دو بند زنان اوین چند کودک هم همراه مادرانشان در زندان به سر می برند و از همان غذایی می خورند که برای بقیه زندانی ها آورده می شود.»
