ایسنا/اصفهان یک پزشک سلامت روان، جنس، سن، سابقه خانوادگی و عوامل جغرافیایی را مهم ترین فاکتورهای ابتلا به اختلال عاطفی فصلی عنوان کرد و گفت: یکی از فاکتورهای موثر در ابتلا به اختلالات عاطفی فصلی، جنس افراد است، به طوری که این اختلالات در زنان ۴ برابر بیشتر از مردان مشاهده شده است.
هورا چیت ساز در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه اختلال عاطفی فصلی تنها مربوط به فصل زمستان نیست، اظهار کرد: ممکن است که در برخی افراد این اختلال در فصل تابستان ایجاد شود.
وی تصریح کرد: به صورت کلی این اختلال در افرادی ایجاد می شود که در بیشتر سال، شرایط عادی دارند، اما ممکن است که در فصل تابستان و یا زمستان علایم اختلال افسردگی را از خود نشان دهند.
وی ادامه داد: این اختلال در مناطقی از کره زمین که در عرض جغرافیایی بالاتری هستند و نور آفتاب کمتری در یافت می کنند معمولا بیشتر مشاهده می شود، به گونه ای که برخی از افراد با تغییرات فصل، دچار تغییرات جدی در حالات روحی و روانی می شوند.
این پزشک سلامت روان با اشاره به زیاد شدن خواب این افراد و احساس ضعف و کمبود انرژی، گفت: علاوه بر این علایم، احساس گرفتگی خلق در این افراد وجود دارد، تا جایی که حتی ممکن است این علایم جدی تر شود.
چیت ساز اختلالات اضطرابی را شایع ترین اختلال در افرادی دانست که در فصل تابستان به افسردگی فصلی مبتلا می شوند و افزود: به طور کلی تجربه افسردگی به همراه کاهش سطح انرژی و کاهش سطح هوشیاری و تمرکز و خستگی از علایم ابتلا به این نوع اختلال است.
وی با بیان اینکه این افراد احساس می کنند تمرکز لازم را همانند قبل ندارند و احساس خستگی می کنند، ادامه داد: علاوه بر این علایم، اختلالات اشتها به لحاظ پر اشتهایی و کم اشتهایی با کاهش و افزایش وزن نیز از دیگر علایم ابتلا به این نوع اختلال است.
این پزشک سلامت روان با بیان اینکه ممکن است این افراد احساس کنند که نیاز به تنهایی بیشتری دارند و ترجیح می دهند که در جمع نباشند، گفت: حتی خواب این دسته افراد دچار تغییراتی به لحاظ پر خوابی یا کم خوابی می شود.
چیت ساز با بیان اینکه این افراد دچار زود رنجی، پرخاشگری و آشفتگی می شوند و به اصطلاح زود از کوره در می روند، خاطرنشان کرد: البته زمانی این افراد را مبتلا به این اختلال می نامیم که حداقل به مدت دو سال این نشانه ها در فرد ایجاد شود.
وی با بیان اینکه مهم ترین تفاوت عمده دو اختلال عاطفی فصل زمستان و تابستان این است که در تابستان معمولا اختلال خود را به صورت اضطراب نشان می دهد، ادامه داد: یکسری ریسک فاکتورها نیز در بروز این اختلالات موثر است که یکی از آنها جنس افراد است، به طوری که این اختلال در زنان ۴ برابر بیشتر از مردان مشاهده شده است.
این پزشک سلامت روان از عوامل جغرافیایی به عنوان ریسک فاکتور دیگر نام برد که بستگی به دوری از خط استوا دارد، بدین معنا که در عرض های جغرافیایی بالا این اختلال بیشتر مشاهده شده است.
وی خاطر نشان کرد: سابقه خانوادگی هم در بروز افسردگی فصلی مهم است، زیرا هر چقدر در افراد یک خانواده بیشتر این اختلال مشاهده شود و سابقه اختلال افسردگی نیز داشته باشند، ابتلای فرد به اختلال عاطفی فصلی هم بیشتر است.
چیت ساز تصریح کرد: البته احتمال ابتلای افرادی که سابقه اختلال افسردگی یا اختلال دو قطبی در آنها وجود دارد، به اختلال عاطفی فصلی نیز بیشتر است. علاوه براین موارد، فاکتور آخر سن افراد است و معمولا در افراد جوان تر این اختلال بیشتر از سالمندان مشاهده شده و گاهی ممکن است در کودکان و در نوجوانان نیز این اختلال گزارش شود.
وی به علت های مختلف بروز این اختلالات اشاره کرد و ادامه داد: مهم ترین علل ابتلا، واسطه های شیمیایی و یا واسطه های عصبی است که یکی از آنها سروتونین ها هستند، زیرا این ماده بر روی بسیاری از فعالیت های بدن و حالت عاطفی افراد تاثیر دارد و زمانی که نور چشم از افراد عبور می کند و به مغز می رسد، سروتونین در بافت های عصبی رها می شود و تاثیر خود را می گذارد.
این پزشک سلامت روان اضافه کرد: زمانی که فصل پاییز و زمستان است روشنایی و نوری که افراد دریافت می کنند کمتر از فصل های بهار و تابستان است، در نتیجه سطح سروتونین پایین می آید. همچنین از علل دیگر بروز این اختلالات عامل ملاتونین یک هورومونی است که در شب ترشح می شود و در خواب رفتن افراد تاثیر می گذارد و هر چقدر که تاریکی بیشتر شود، مقدار ملاتونین بیشتر و باعث می شود که این علایم در این افراد بیشتر دیده شده شود.
چیت ساز افزود: یک علت که قبلا مطرح نبود و در حال حاضر بیان شده، کمبود ویتامین D است، زیرا مشخص شده در افرادی که کمبود ویتامین D دارند، این اختلال عاطفی و فصلی بیشتر دیده شده است، همانطور که در بروز افسردگی معمولی نیز کمبود این ویتامین موثر است.
وی به راه های درمانی این اختلال اشاره کرد و ادامه داد: البته درمان این نوع اختلال بستگی به علت ایجاد آن دارد، معمولا اگر علت ابتلا کمبود ویتامین D باشد، با استفاده از مکمل های ویتامین D و قرار گرفتن در مقابل نور خورشید درمان صورت می گیرد. در غیر این صورت ترکیبی از درمان های روان شناختی، دارو درمانی و نور درمانی همزمان این افراد توصیه می شود.
این پزشک سلامت روان افزود: داروهایی که برای این افراد استفاده می شود معمولا همان داروهای درمانی بیماران مبتلا به افسردگی است.
وی به درمان از طریق راهکارهای نور درمانی اشاره و تصریح کرد: منظور از نور درمانی افراد یعنی اینکه آنها را روزانه به مدت بیست دقیقه تا یک ساعت در مقابل لامپ های که باعث شود روشنایی بیشتر به آنها داده شود قرار دهیم.
این پزشک سلامت روان اضافه کرد: منظور از درمان های شناختی و رفتاری این است که روی افکار منفی این افراد کار شود و سعی می شود هر موقع این افکار منفی به آنها هجوم آورد افکار مثبت را جایگزین کنیم تا بتوانند این دوره فصلی را با افکار مثبت طی کنند.
