مقدمه
عفو بین الملل در گزارش سالانه خود به وضعیت حقوق بشر در ۱۵۹ کشور جهان پرداخت. در این گزارش به بیش از صد کشور به خاطر نقض حقوق پایه ای شهروندان انتقاد شده است. ایران یکی از بزرگترین ناقضان حقوق بشر به شمار میآید.
کارنامه جمهوری اسلامی در گزارش ۲۰۱۳ عفو بین الملل بیانگر موارد فراوانی از نقض منظم حقوق بشر در ایران است. عفو بین الملل در گزارش خود به “محدودیت آزادی بیان، تشکل و گردهمایی”، “دستگیریهای خودسرانه”، “افزایش فشار بر مدافعان حقوق بشر”، “اعمال شکنجه و بدرفتاری با زندانیان”، “تبعیض علیه زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی” و “مجازات اعدام” در ایران پرداخته است.
در این گزارش آمده است: « مسئولان ایجاد محدودیتهای شدید برای آزادی بیان، تشکل و گردهمایی را ادامه دادند. مخالفان و مدافعان حقوق بشر، شامل مدافعان حقوق اقلیتها و حقوق زنان، خودسرانه دستگیر شدند، در انزوای کامل در حبس ماندند، پس از محاکمه ناعادلانه زندانی و نیز از سفر به خارج منع شدند. تعداد زیادی زندانی عقیدتی و سیاسی در زندان به سر می برند. شکنجه و بدرفتاریهای دیگر رایج و از مجازات معاف است. زنان، اقلیتهای دینی و قومی، و دگرباشان جنسی در قانون و عمل مورد تبعیض قرار میگیرند. مجازاتهای قضایی ظالمانه شلاق و قطع عضو هنوز به کار میرود.»
عفو بین الملل پیرامون ادامه محدودیت در عرصه “آزادی بیان، تشکل و گردهمایی” به دستگیری روزنامه نگاران اشاره کرده و “کنترل اینترنت و شنود منظم گفتوگوهای تلفنی” را مصداق بارز این گونه محدودیتها دانسته است.
دستگیری فعالان دانشجویی، زنان، کارگران و دیگر فعالان حقوق بشری و سیاسی به منظور مقابله با مخالفان همچنان در دستور کار نیروهای امنیتی ایران بوده است. به گفته عفو بین الملل دهها نفر از مخالفان در ارتباط با اعتراضهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ همچنان در بازداشت به سر میبرند. این گزارش تصریح میکند که در سال ۲۰۱۲ “رهبران مخالف، مهدی کروبی و میرحسین موسوی و همسر او زهرا رهنورد در حبس خانگی که بدون حکم در فوریه ۲۰۱۱ آغاز شده، باقی ماندند.”
عفو بین الملل در هر زمینه ای با ذکر نام افراد و نمونه های مشخص به مستندسازی تخلفات حقوق بشری در ایران دست زده است. از مرگ ستار بهشتی، وبلاگ نویس زندانی تا حبس وکلای دادگستری همچون نسرین ستوده، محمدعلی دادخواه، عبدالفتاح سلطانی و محمد سیف زاده، همگی از جمله موارد سرکوب مدافعان حقوق بشر نام برده شده است.
تبعیض نسبت به اقلیتهای قومی و مذهبی
بنا به گزارش عفو بین الملل در سال ۲۰۱۲ «اقلیت های قومی، شامل عربهای اهوازی، آذربایجانیها، بلوچها، کُردها و ترکمنها، در قانون و عمل مورد تبعیض قرار گرفتند و از دسترسی به اشتغال، آموزش و دیگر حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برابر با ایرانیان دیگر محروم شدند. استفاده از زبانهای اقلیت در ادارات دولتی و برای تدریس در مدارس ممنوع بود و فعالانی که برای حقوق اقلیتها مبارزه میکردند با تهدید رسمی، دستگیری و زندان روبرو شدند.»
جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته به اعمال “تبعیض علیه اقلیتهای غیرشیعه، شامل گروههای مسلمان، روحانیون شیعه مخالف، اعضای سلسله های دراویش و اهل حق و بعضی اقلیتهای دیگر دینی و انجمنهای فلسفی شامل نوکیشانی که از اسلام به مسیحیت گرویده اند” ادامه داد. بنا به ارزیابی عفو بین الملل “آزار و اذیت بهاییان در ایران تشدید شد و مسئولان و رسانه های دولتی به طور علنی بهاییان را شر و خبیث جلوه دادند.” در سال گذشته “حدود ۱۷۷ بهایی به خاطر اعتقادشان” بازداشت شدند.
“مجازاتهای ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز”
در گزارش عفو بینالملل آمده است که در سال گذشته در ایران صدها نفر اعدام شدند. منابع دولتی اجرای ۳۱۴ مورد اعدام را تایید کردهاند، اما منابع غیررسمی میگویند که حداقل ۲۳۰ اعدام دیگر به شکل پنهانی صورت گرفته است. عفو بینالملل تاکید میکند که “رقم واقعی ممکن است بسیار بیشتر و بالاتر از ۶۰۰ مورد باشد.”
در سال گذشته میلادی دستکم ۶۳ مورد اعدام در انظار عمومی انجام شد. از اعدامهای رسمی تایید شده ۷۱ درصد به خاطر جرایم مواد مخدر و در پی “محاکمه های ناعادلانه” صورت گرفته است.
به گفته عفو بین الملل برخی از این افراد اعدامی یا محکوم به اعدام ماهها بدون دسترسی به وکیل در سلول انفرادی به سر بردهاند.
عفو بینالملل در گزارش خود تصریح کرد که جمهوری اسلامی از سال ۱۹۷۹ اجازه دیدار از ایران را به نمایندگان این سازمان نداده و دولتمردان این کشور به ندرت به نامههای عفو بینالملل واکنش نشان دادهاند.
گزارش آماری نقض حقوق اقوام و ملل ایرانی
1. نقض حقوق کارگران در موارد اخراج . دستگیری . محکوم به زندان . احضار به اداره اطلاعات و بازجوئی کشته شدن و زخمی شدن در حین کار . اعتصابات کارگری به علت پرداخت نشدن حقوق کارگران جمعا 82 مورد
2. نقض حقوق زندانیان سیاسی . محکوم به اعدام . شکنجه . انتقال به انفرادی . ممنوعیت ملاقات . ضرب و شتم . توهین و تبعید جمعا 243 مورد
3. نقض حقوق زندانیان مذهبی . محکوم به اعدام . أزادی زندانی به دلیل پایان محکومیت خود . آزادی با قرار وثیقه . اعتصاب غذا .شکنجه و توهین توسط مسئولین زندان جمعا 96 مورد
4. نقض حقوق فعالین مدنی. محکوم به زندان. آزادی با قرار وثیقه. آزادی بعلت پایان دوران محکومیت. احضار و دادگاهی کردن جمعا 32 مورد .
5. نقض حقوق روحانیت . احضار به دادگاه . تهدید . و احضار و زندانی کردن جمعا 3 مورد
6. فعالین در عرصه وبلاگ نویسی . دستگیری جمعا 2 مورد .
7. بی خیری خانواده از دستگیری ها و بازداشتی ها که توسط نیروهای امنیتی صورت گرفته است جمعا 18 مورد .
8. زخمی شدن و کشته شدن شهروندان توسط نیروهای امنیتی و انتظامی جمعا 38 مورد .
9. وضعیت کولبرها مصادره اموال زخمی و کشته شدن و محگوم به زندان توسط نیروهای امنیتی و انتظامی و دادگاه
جمعا 121 مورد .
10. فعالان معلمین . محکوم به زندان تبعید و احضار به اداره اطلاعات جمعا 6 مورد .
11. حکم اعدام و اعدام شدگان شامل زندانیان سیاسی و عادی و تائید حکم اعدام انها جمعا 101 مورد .
12. نقض حقوق روزنامه نگاران و نویسندگان و کاریکاتوریست ها. محکوم به زندان . احضار به اداره اطلاعات و دستگیری
جمعا 16 مورد .
13. کشته و زخمی شدن شهروندان شامل کودکان در حین بازی . چوپانان و افراد مین جمع کن جمعا 16 مورد .
14. نقض حقوق زندانیان . شامل ریزش دیوار زندان . شکنجه توسط مامورین جمعا 7 مورد .
15. نقض حقوق دانشجویان . شامل اخراج از دانشگاه و تحصیل . محکوم به زندان . محکوم به شلاق جمعا 33 مورد .
16. نقض حقوق وکلای دادگستری . محکوم به زندان 1 مورد .
18. نقض حقوق استاد دانشگاه . اخراج از کار 1 مورد .
19. محکومین به شلاق . قطع دست . و سنگسار جمعا 5 مورد .
20. بازداشت شهروندان توسط نیروهای امنیتی و انتظامی بدونه حکم قضائی جمعا 602 مورد .
21. نقض حقوق فعالین زنان . شامل محکوم به زندان . تبعید و احضار به اداره اطلاعات جمعا 3 مورد .
22.خودکشی شهروندان به علت فقر مالی و فشار خانواده ها و سایر موارد جمعا 32 مورد .
23. آتش زدن جنگلها و مراتع وسیله نیروهای حکومتی جمعا 9 مورد .
24. نقض حقوق فعالین محیط زیست . شامل دستگیری جمعا 36 مورد .
423
کمیته دفاع از حقوق اقوام و ملل ایرانی
