تهران- ایرنا- شهرستان ساحلی و سیل زده گُمیشان همچنان در معرض تهدید نفوذ آب قرار دارد و به علت تداوم سیل و آبگرفتگی کودکان کمتر از 6 سال، مادران باردار و شیرده، سالمندان، معلولان، بیماران، خانواده های پر جمعیت، افراد تنها یا بی سرپرست بیشتر از سایر افراد در معرض خطر قرار دارند.
به گزارش خبرنگار اعزامی ایرنا، از آنجایی که در شرایط اضطراری عمومی و پیچیده و به هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه، شاخص وزن بر قد، بهترین شاخص برای ارزیابی و پایش وضعیت تغذیه و غربالگری گروه های آسیب پذیر در مناطق سیل زده محسوب می شود حضور گروه های مراقبتهای تغذیه ای از سوی دستگاه های دخیل در امر مدیریت بحران و سوانح در مناطق سیل زده لازم و حائز اهمیت است.
بر این اساس، گروه های مراقبت های تغذیه ای می توانند با حضور و استقرار خود در مناطق سیل زده دو راهکار اصلی را برای مدیریت وضعیت تغذیه ای سیل زدگان در دستور کار خود قرار دهند که نخست «توزیع عمومی غذا» و سپس «توزیع بسته های غذای آماده» است.
بنابراین گزارش، در زمان حاضر و با تداوم سیل و آبگرفتگی در این شهرستان و با توجه به وجود خطر بیماری ها و کمبود ویتامین ها و مواد معدنی باید تغذیه افراد بیمار و آسیب پذیر با قید فوریت و با استفاده از بسته غذایی آماده برنامه ریزی و عملیاتی شود. هدف از توزیع غذاهای آماده و بسته بندی شده کاهش یا پیشگیری از سوء تغذیه شدید و مرگ میر ناشی از آن و همچنین توانبخشی افرادی است که دچار سوء تغذیه متوسط هستند.
همچنین مصرف کافی مایعات و دریافت متنوع از گروه های مختلف مواد غذایی از سوی گروه های آسیب پذیر به هنگام شرایط اضطراری مانند سیل و آبگرفتگی می تواند در سلامت سیل زدگان نقشی مهم و حیاتی داشته باشد.
* دختران مناطق سیل زده گلستان نیازمند کمک های روانشناختی هستند
با مشاهدات عینی و میدانی خبرنگار اعزامی ایرنا، در گفت و گو با متاثرین سیل اخیر استان گلستان مشخص شد که اثرات و پیامدهای این حادثه در دختران بیشتر از پسران است و تجاربی چون مواجه شدن با صحنه های دلهره آور سیلاب از جمله ترس از شدت جریان سیل، تقاضای کمک از سوی کودکان و خردسالان، ناتوانی سالخوردگان و بیماران برای انتقال به اماکن کم خطر، صدای آژیر خودروهای امدادی اعزامی به منطقه، عزاداری خانواده که عزیزان خود را در واژگونی قایق از دست داده اند و بازماندگانی که شدیدا صدمه دیده اند مشکلات آنان را افزایش داده است.
بنابر تجربیات نیروهای امدادرسان حاضر در انواع حوادث طبیعی و غیر طبیعی عوارض روانی در کودکان و نوجوانان سیل زده می تواند سه تا پنج سال پس از یک حادثه غیرمترقبه ایجاد شود؛ به همین دلیل حمایت روحی و روانی از این افراد باید پس از حوادث به مدت طولانی ادامه پیدا کند.
گر چه بروز کوتاه مدت علائم و نشانه های عاطفی در کودکان نسبت به واکنش های شدید و طولانی مدت شایع تر است، اما لازم است پس از وقوع این گونه حوادث، حمایت روحی و روانی از این افراد به مدت طولانی ادامه یابد زیرا این دوران حساس است و برخورداری از سلامت روان در این سن تضمینی برای سلامتی روان در مراحل بعدی زندگی خواهد بود.
همچنین درک تاثیر بلایا و حوادث غیرمترقبه روی افراد مختلف به ویژه کودکان و نوجوانان برای برنامه ریزی خدمات بهداشتی روانی بسیار مهم است.
حوادث غیر مترقبه چه به طور طبیعی و چه ساخته دست انسان سالانه روی میلیون ها فرد در سراسر جهان و اثراتی مهم روی سلامت روان افراد بر جای می گذارد و در درون افراد به ویژه کودکان و نوجوانانی که در معرض فاجعه قرار گرفته اند استرسی ایجاد می کند که می تواند بهداشت روان آنها را مختل کند. در این میان گروه های متخصص امداد و نجات و حمایت های روانی و روانشناختی اعزامی به مناطق سیل زده می توانند نقشی مهم در شناخت نیازهای کودکان و نوجوانان حادثه دیده و پیشگیری از عوارض روانشناختی حاصله داشته باشند.
حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله سریع و بدون اخطار قبلی اتفاق می افتد و کارشناسان حمایت های روانی و روانشناختی حادثه را یک عامل بیماری زا برای کودکان می دانند، زیرا این حوادث تفکری را که کودک در مورد قدرت والدین برای حفاظت از آنها داشته، از بین می برد.
واکنش های عاطفی به حادثه از نظر حالت و شدت در کودکان مختلف متفاوت است و به میزان درک او از حادثه، سن، تجارب قبلی، خلق و خو و شخصیت کودک بستگی دارد.
* خطرات آب شرب مناطق سیل زده گلستان
سیل و آبگرفتگی یکی از جدی ترین مخاطرات طبیعی به شمار می رود که سبب تخریـب منـابع و مخـازن آب شـرب مـی شود، در نتیجه، کمبود آب آشامیدنی پس از بحران سیل مشکلات بهداشتی عدیده ای را از جمله بـروز و شیوع بیماریهایی التور، حصبه و اسهال ها و نظایر آن را در مناطق آسیب دیده و متاثر از سیلاب را در پی خواهد داشت، از این رو به شدت این نیاز احساس می شود تا کیفیـت میکروبـی آب شـرب سـیل زدگان در شهرستان های آق قلا و گمیشان با قید فوریت بررسی شود تا نتایج حاصل از آن را بتوان در هنگام بروز بلایا به مناطق و محل های مشابه تعمیم و بار بیماری ها را کاهش داد.
* رسیدگی به نیازهای سالمندان حلقه مفقوده
رسیدگی به نیازهای سالمندان که در حوادث غیر مترقبه و بحران ها به عنوان آسیب پذیرین گروه های انسانی محسوب می شوند در سیل اخیر استان گلستان از سوی هیچ یک از گروه های اعزامی امدادرسان به مناطق و شهرستانهای سیل زده استان گلستان لحاظ نشده است.
سالمندی دوره مهم و بحرانی برای هر انسانی است. سالمند در این مقطع زمانی کار خود را از دست داده، فرزندان خود را از خود جدا شده می بیند و به نوعی تنهایی را حس
کرده و در عین حال توانایی های جسمی و روحیش نیز کم می شود به طوری که موارد یاد شده باعث خواهد شد در اغلب موارد دچار افسردگی شود.
در این دوره زمانی برخی سالمندان نیز با مشکل دفع ادرار و مدفوع و بیماریهایی مانند زانودرد و کمردرد مواجه می شوند و همه این مشکلات ما را به آنجا می رساند که بدانیم سالمندان نیاز به توجه بیشتری نسبت به سایر گروه ها دارند.
این آسیب پذیری از طرفی ناشی از وابستگی آنها به خدماتی است که ممکن است در هنگام وقوع انواع بحران ها دچار اختلال شوند یا ناشی از ضعف جسمی آنها برای دریافت خدمات هنگام بحران هاست.
این بسیار مهم است که برنامه ریزان مدیریت بحران مسائل ویژه افراد سالمند را در نظر بگیرند که این خود نیازمند مشارکت دادن و استفاده از نظرات سالمندان و توجه به نیازهای آنها در فرایند برنامه ریزی و مدیریت بحرانها است.
هم اکنون رسیدگی به نیازهای سالمندان در سیل و آبگرفتگی اخیر استان گلستان مغفول مانده و گروه های ارزیاب و امدادرسان اعزامی از دستگاه های مختلف از انجام هر گونه اقدامی بازمانده اند.
* پیشگیری از بیماری های مشترک انسان و دام
بر اساس اطلاعات و مشاهدات عینی خبرنگار اعزامی، وجود اجساد رها شده برخی حیوانات از جمله دام های سبک و سنگین، اسب و مرغ در مناطق سیل زده منجر به آلودگی های در محیط های طبیعی و انسانی شده است.
مشاهدات خبرنگار ایرنا حاکی از این مطلب است که برای رفع این مشکل، بهتر است گروه های امداد دامپزشکی با قید فوریت های امدادرسانی به مناطق سیل زده اعزام شوند.
زیرا تداخل زیستی انسان و حیوان سبب می شود تا به دلیل انتقال آلودگی از حیوانات تلف شده به انسان ها، مشکلات بهداشتی فراوانی در جامعه آسیب دیده و متاثر از وقوع سیل و آبگرفتگی بروز کند که در این میان خطر بروز بیماری های مشترک بین انسان و حیوان از اهمیت بیشتری برخوردار است.
شرایط غیر بهداشتی دفع فضولات و آلودگی محیط زندگی انسان ها با مدفوع حیوانی، همگی سبب انتقال عوامل بیماری زا شده و سلامت جامعه انسانی و منطقه آسیب دیده را به خطر خواهد انداخت.
جمع آوری حیوانات اهلی زنده و جلوگیری از هجوم آنان به محل های اسکان اضطراری و موقت انسانی، گام دیگری است که به سلامت جامعه انسانی آسیب دیده کمک بیشتری خواهد کرد.
در زمان بروز حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی نخستین مساله و اولویت همه گروه های امدادرسان، نجات جان انسان های گرفتار و سپس اسکان اضطراری آسیب دیدگان و ارایه سایر خدمات امدادی، حمایتی و بهداشتی است.
سکونتگاه های روستایی در مناطق سیل زده معمولا به دلیل نوع بافت ساختمانی و مصالح به کار رفته در سازه های آنها، آسیب پذیرترین مناطق روستایی هستند که بروز سوانح طبیعی بیشترین خسارات و خرابی ها را نیز در همین مناطق خواهد داشت و طبعا دامنه این آسیب ها گریبان حیوانات را نیز خواهد گرفت.
*نیازهای سیل زدگان استان گلستان ارزیابی شد
هم اکنون ضروری ترین نیازهای سیل زدگان استان گلستان اقلام زیستی شامل چکمه، زیرانداز، کلمن آب، بسته های ظروف غذا خوری، اقلام بهداشتی مصرفی، سرویس های بهداشتی، حمام های صحرایی، نانوایی صحرایی، آب آشامیدنی سالم و بسته های غذایی آماده برای شرایط اضطراری عمومی و پیچیده است.
اما در این میان نیازهای ضروری کودکان، بانوان و سالمندان به عنوان گروه های آسیب پذیر نیز در گفت و گو با آنان این گونه ارزیابی شد.
نیازهای ضروری کودکان در زمان حاضر (لباس نو، چکمه و کفش نو، دمپایی، جوراب، ژل ضد عفونی دست، خمیر دندان و مسواک، ناخن گیر، شانه سر، شامپو بچه گانه و دهان شویه، اقلام خوراکی برای تغذیه کودکان(بیسکویت، مویز، کشمش سبز، خرما و میوه) ارزیابی شده است.
نیازهای ضروری بانوان در زمان حاضر نیز (چکمه، لباس زیر زنانه، جوراب زنانه، روسری یا شال، پدهای بهداشتی، وازلین، ژل بهداشتی ویژه بانوان، قطره شیرافزا، ویتامین K2، کیت خیاطی، قیچی، آینه کوچک، کرم دست و صورت، دستمال مرطوب، صابون، اقلام خوراکی برای تغذیه زنان باردار( مغزگردو و بادام، آجیل سویا، کشمش،خرما،توت خشک، انجیر خشک و برگه هلو) ارزیابی شده است.
نیازهای ضروری سالمندان در زمان حاضر نیز (چکمه، لباس زیر، کپسول ویتامینD، ویتامین B12، مکمل روی، لباس گرم نو، دستگاه فشار سنج، دستگاه اندازه گیری قند خون و پوشاک بی اختیاری ادرار بزرگسالان) ارزیابی شده است.
بارش شدید باران 28 و 29 اسفند 97 در گلستان باعث سر ریز شدن سد گلستان در گنبدکاووس، سد بوستان در کلاله و سد وشمگیر در آق قلا شد که به دنبال آن سیل از شرق استان آغاز و با طغیان رودخانه های گرگان رود، چهل چای، قره سو و اوغان بخش های وسیعی از شمال و غرب گلستان را نیز به زیر آب برد.
برای مقایسه میزان بارندگی اخیر در گلستان باید گفت که میانگین بارندگی سالانه استان 450 میلی متر است اما با آغاز فعالیت سامانه سرد و بارشی اخیر بیش از 315 میلی متر باران در کمتر از دو روز بارید ضمن اینکه ارتفاع برف در مناطق کوهستانی منطقه به 1.5 متر رسید.
بر اثر این سیل و برابر آخرین آمار تاکنون به 17 هزار و 800 خانه مسکونی مردم گلستان خسارت جدی وارد شده که دست کم 2 هزار و 800 واحد آن نیازمند نوسازی است.
سیل و حوادث ناشی از آن نظیر تخریب منازل و واژگونی قایق تاکنون جان 4 نفر را در گلستان گرفته است.
شهرهای آق قلا، گُمیشان، گنبد، سیمین شهر و بسیاری از روستاهای این مناطق گلستان بیشتر از سایر نقاط استان بر اثر وقوع سیل آسیب جدی دیده اند.
تلف شدن دو هزار و 200 رأس دام سبک، 20 رأس دام سنگین و اسب و افزون بر 700 هزار قطعه مرغ، نابودی بخش های وسیعی از مزارع و باغات، مرغداری ها، دامداری ها و مراکز آبزی پروری، خسارت یکهزار و 500 میلیارد ریالی به زیرساخت ها و حوزه تاسیسات آبی و بیکار شدن 3 هزار نفر ناشی از آسیب و تعطیل شدن واحدهای تولیدی و صنعتی از جمله بخشی خسارت های سیل گلستان تاکنون است و روند تخریب ها همچنان ادامه دارد.
