این صدا حرام است؟

ایران وایر

سهیلا گلستانی سال 86 از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته اما ترجیح داده بیشتر کارهایش را با همکاری و مشاوره استادان بزرگ در استودیو خانگی‌اش ضبط کند.

قسمتی از ویدئوی حضورش در استودیو، هنگام ضبط آهنگ «دوباره دل به صد بهانه» را در اکانت توییترش به اشتراک گذاشته و نوشته: «این صدا حرام است؟»

او سهیلا گلستانی، یکی از خواننده‌های زن ایران است و اشاره‌اش به ممنوعیت آوازخوانی زنان در ایران است.

برخی مراجع تقلید شیعه خوانندگی زنان را حرام می‌داند و از پس از انقلاب خوانندگان زن با محدودیت‌های زیادی رو به رو شده‌اند، محدودیت‌هایی که کماکان ادامه دارد.

آن‌ها برای انتشار آلبوم‌هایشان تنها باید به صورت همخوان حضور داشته باشند و صدایشان از صدای همخوان مرد بلندتر نباشد. از اوایل دهه 70، زنان توانستند کنسرت برگزار کنند. البته کنسرت‌هایی که فقط برای خانم‌ها برگزار می‌شود و اجازه فیلمبرداری، عکسبرداری و صدابرداری در کنسرت به آن‌ها داده نمی‌شود.

با همه این محدودیت‌ها، خوانندگان زن دست از تلاش برنداشته‌اند و سعی کرده‌اند صدایشان را به گوش مخاطبان‌شان برسانند. سهیلا گلستانی یکی از آن‌هاست.

او قطعاتی از اجرایش را در اینستاگرام و توئیترش به اشتراک می‌گذارد و از محدودیت‌ها و موانع خوانندگان زن می‌نویسد.

سهیلا گلستانی ازکودکی به موسیقی علاقه‌مند شده، پدرش استاد فلسفه دانشگاه اصفهان بوده و رفت و آمد اساتید موسیقی و ادبیات به منزلشان، موجب شکل‌گیری این علاقه در او می‌شود.

او در مصاحبه‌اش با سایت هنری «سرپوش» می‌گوید: « استاد جلیل شهناز، استاد حسن کسایی، دکترساسان سپنتا و دکتر مهدی نوریان را به واسطه پدرم زیاد می‌دیدم. در خانه، نوای موسیقی گل‌ها مدام شنیده می‌شد. ساسان سپنتا موسیقی‌ها را از روی دستگاه بر روی نوار پیاده می‌کردند و برای پدر من می‌آوردند و با پدر می‌شنیدند و من هم نزدیک می‌شدم صحبت‌ها را گوش می‌کردم و پس از اینکه مهمان‌ها می‌رفتند شروع می‌کردم به کنجکاوی و این موسیقی‌ها را شنیدن و با آنها هم آوایی کردن. یعنی قبل از اینکه اصلا مشخص شود استعداد ادامه تحصیل دارم یا ندارم، به سمت موسیقی کشیده شدم، چرا که موسیقی گوش می‌دادم و از گوش دادن به آن لذت می‌بردم.»

به سن دبستان که می‌رسد، آهنگ‌هایی را که از بر شده، می‌خواند و  صدایش را روی کاست ضبط می‌کند. پدرش که متوجه علاقه او به موسیقی می‌شود، یک معلم پیانو برایش می‌گیرد و موسیقی از همان‌جا برایش جدی می‌شود تا آنجا که او برای انتخاب دبیرستان و هنرستان مردد می‌ماند. او شاگرد اول رشته تجربی مدرسه‌شان است و پدرش از او می‌خواهد دبیرستان را انتخاب کند و در کنار درس‌اش، موسیقی را هم از یاد نبرد.

سهیلا گلستانی در تحصیل هم موفق می‌شود، در مقطع دکترای علوم آزمایشگاهی در دانشگاه شهید بهشتی پذیرفته می‌شود، از اصفهان به تهران می‌آید و از همان‌جا خوانندگی برایش جدی‌تر می‌شود: «در کلاس‌های ردیف آوازی خانم هنگامه اخوان ثبت‌نام کردم و خوشبختانه مورد قبول ایشان قرار گرفتم و سال‌های بسیار در کلاس‌های خانم اخوان آموزش دیدم. علاوه براین در کلاس‌های تکنیک صدا نیز حاضر می‌شدم و در این زمینه مطالعه بسیاری داشتم و بعد از آن به عضویت کانون خوانندگان موسیقی سنتی ایران درآمدم و به‌ صورت پیوسته در این کانون فعالیت می‌کنم.»

او حالا هم مدیر یک آزمایشگاه تشخیص طبی در اصفهان است، هم خواننده و معلم موسیقی در اصفهان.

سهیلا در کلاس‌های آوازش، رنج زنانی را که به این هنر علاقه دارند، بیشتر دیده است، او به «ایسنا» می‌گوید: «بانوان در اصفهان به موسیقی و خوانندگی بسیار علاقه مند هستند و سال‌های سال خودشان خوانده‌اند و نتوانستند کلاس بروند و در خانه‌هایشان آرام خواندند که کسی صدایشان را نشنود. من خانمی را می شناسم  که به خاطر موانع ایجاد شده در خانه برای خواندن، زود ازدواج کرد، ولی بعدها شوهرش هم گفته نخواند! چراکه صدایش را می‌شنوند! ولی همچنان به موسیقی عشق می‌ورزد.»

محدودیت‌های خوانندگی زنان، گرچه او را خسته کرده اما او از تلاش دست برنداشته: «فضای امروز موسیقی برای بانوان فقط موجب شده که آدم‌های بیشتری نتوانند صدای من را بشنوند، ولی مانع پیشرفتم نشده است. فقط انرژی بیشتری از من گرفت و بهای بیشتری پرداخت کردم، به خاطر اینکه در اصفهان کاری نمی‌شود و باید می‌رفتم تهران یا خارج از کشور؛ اگر کسی جز من بود شاید خسته می‌شد و دست از کار می‌کشید چون این رفت و آمدها آدم را خسته می‌کند، ولی دست نکشیدم.»

سهیلا گلستانی سال ۸۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته اما ترجیح داده بیشتر کارهایش را با همکاری و مشاوره استادان بزرگ در استودیو خانگی‌اش ضبط کند. او سال 96 به نفع زلزله‌زدگان کرمانشاه کنسرتی در تهران برگزار کرد.

سهیلا گلستانی در فضای مجازی هم در کسوت یک خواننده حضور دارد و هم در کسوت یک مدیر آزمایشگاه. او هم از محدودیت‌ها و موانع خوانندگی زنان می‌نویسد و هم از آنچه در آزمایشگاهش می‌گذرد.

او در یکی از آخرین توییت‌هایش نوشته: «سخت‌ترتین دوران شغلی من الانه. اداره کردن آزمایشگاهی که با وضعیت نکبت‌بار دلار، کیت‌ها و سرویس دستگاه‌ها وحشتناک شده و مردمی که بیشتر از همیشه در فشار اقتصادی هستند. حفظ نیروهایی که سال‌ها صادقانه کار کردند تو آزمایشگاه.»

سهیلا گلستانی یک کانال تلگرام هم درست کرده و در آن آهنگ‌هایش را برای دانلود به اشتراک می‌گذارد. او نوشته: «در ازای دانلود، به شیوه خود به کودکان نیازمند کمک کنید.» او یک جمله معروف دارد: «نمی‌شود بلد باشی و  برای کسی نخوانی، مگر می‌شود؟»