نیلوفر انسان
خشونت علیه زنان پدیده یی است جهانی که به هیچ روی نمی توان آن را تنها به محدوده جغرافیایی خاصی محدود کرد. به طور عام می توان خشونت را هرگونه آزار جسمی، جنسی و روانی تعریف کرد که نه تنها تندرستی، سلامت عقل، تعادل عاطفی و روانی زنان و کودکان را در خانواده به خطر می اندازد بلکه جامعه را نیز متضرر می سازد. اما از میان این انواع خشونت ها، خشونت روانی که زنان در سطح خانواده از آن رنج می برند، خشونتی است از نوع پنهان که از آنجا که تعریف مشخص آن برای بسیاری از زنان روشن نیست چندان علنی نشده و در سطح خصوصی باقی می ماند.
● خشونت روانی چیست
خشونت روانی رفتار خشونت آمیزی است که شرافت، آبرو و اعتماد به نفس زن را خدشه دار می کند. این رفتار به صورت انتقاد ناروا، تحقیر، بددهنی، تمسخر، توهین، فحاشی، متلک، تهدیدهای مدام به طلاق دادن یا ازدواج مجدد اعمال می شود. در ایران نیز می توان مواردی را در رده خشونت روانی به شمار آورد که شرافت، غرور و اعتماد به نفس زنان را مورد تعرض قرار می دهد. اما متاسفانه هنوز خسارات و ضایعات ناشی از آن ارزیابی نشده است. در پژوهشی ملی که در اواخر دوران ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی توسط گروهی از جامعه شناسان ایرانی از جمله محمود قاضی طباطبایی، علیرضا محسنی تبریزی و سیدهادی مرجایی و با همکاری گروهی از جامعه شناسان به عمل آمده است نیز خشونت روانی چنین تعریف شده است؛ خشونت هایی روانی و کلامی نوع دیگری از خشونت هایی است که در خانه علیه زنان استفاده می شود، که عبارت است از به کار بردن کلمات رکیک و دشنام، بهانه گیری های پی درپی، داد و فریاد و بداخلاقی، بی احترامی، رفتار آمرانه و تحکم آمیز و دستور دادن های پی درپی، قهر و صحبت نکردن.
● بهای خشونت روانی
خشونت روانی پدیده جدیدی نیست اما پدیده یی است رو به فزونی و دومین پدیده جهانی از زمره انواع خشونت ها است که عواقب جدی به همراه دارد. از جمله عواقب این نوع خشونت می توان به از کار افتادگی ادراکی، از بین رفتن اعتماد به نفس، انواع افسردگی ها، عدم کفایت زن در مدیریت خانه، تقلیل جاه طلبی در محیط کار، گریز از مشارکت در امور اجتماعی، بازسازی رفتار خشونت آمیز در بچه ها، عدم موفقیت کودکان در تحصیل، پناه بردن به داروهای روانگردان الکل و مواد مخدر، پناه بردن به قمار، فالگیری و رمالی، از دست رفتن استعدادهای بالقوه زن، دست زدن به خودکشی و از دست دادن اعتبار اجتماعی و خانوادگی اشاره کرد.
افسردگی؛ در سراسر دنیا معمولاً افسردگی به عنوان یکی از شایع ترین بیماری ها شناخته می شود. این بیماری به ویژه در بین زنان بسیار شایع است و در اکثر کشورها تقریباً زنان دو برابر بیش از مردان در معرض آسیب های ناشی از افسردگی قرار دارند. نتایج بسیاری از تحقیقات حاکی از آن است که تفاوت در میزان شیوع بیماری افسردگی در بین زنان و مردان نه به واسطه تفاوت های بیولوژیک بلکه بیشتر به عواملی چون فقر، تبعیض های جنسیتی و خشونت های ناشی از جنسیت از جمله خشونت های روانی برمی گردد. طبق مطالعات انجام شده در استرالیا، نیکاراگوئه، پاکستان و ایالات متحده امریکا زنانی که توسط همسران شان مورد خشونت روانی واقع شده اند بیش از سایر زنان از افسردگی و اضطراب رنج می برند و دچار هراس و ترس های بیمارگونه می شوند.
خودکشی؛ برای برخی از زنان تحمل خشونت به قدری دشوار است که ترجیح می دهند بمیرند. مطالعات انجام شده در برخی از کشورها نظیر نیکاراگوئه، سوئد و ایالات متحده امریکا نشان دهنده پیوند نزدیک خشونت روانی با ابتلا به افسردگی و اقدام به خودکشی است.
مصرف الکل و مواد مخدر؛ قربانیان خشونت های خانگی از جمله خشونت های روانی بیش از سایر زنان به مصرف الکل و مواد مخدر می پردازند. طبق نتایج یک بررسی بر روی زنان جویای مراقبت های بهداشتی، آنانی که طی سال های گذشته از سوی همسرانشان مورد انواع خشونت ها از جمله خشونت روانی واقع شده بودند سه بار بیش از سایر زنان اعتیاد به مصرف الکل و چهار بار بیش از سایر زنان اعتیاد به مصرف مواد مخدر داشتند.
● نمونه هایی از خشونت روانی
از جمله خشونت های روانی که در ایران شایع است می توان به موارد زیر به عنوان نمونه اشاره کرد؛
– رواج شایعه در محیط کار و محل زندگی که در جامعه سنتی ایران از آبرو، اعتبار و احترام اجتماعی زن می کاهد.
– جدا کردن زن از دوستان یا اعضای خانواده یا فرزندان یکی دیگر از انواع خشونت های روانی است که زنان ایرانی همواره در زندگی خانوادگی در معرض آن هستند.
– در محیط کار گاهی زنان همکار خود را به قدری دست کم می گیرند و آنها را چنان ناتوان می انگارند که به تدریج زنان باور می کنند فاقد کارایی بوده و نمی توانند با مردان به رقابت برخیزند. در نتیجه آنها حاشیه نشین شده و از متن می گریزند.
منبع : روزنامه اعتماد
