صیغه، مشکل یا راه حل؟

ارسال کننده:آقای محمود نعیمی 15 تیر

بحث‌ها و انتقادات از دغدغه و کشمکش‌های فراوان مخالفان و موافقان در مورد ازدواج موقت خبر می‌دهند، برخی ازدواج موقت را راهی مناسب برای مردانی دانسته‌اند که امکان ازدواج ندارند و در مقابل، برخی نیز آن را به نوعی”ترویج فحشا” ارزیابی کرده و معتقدند راه‌حلی مقطعی و کوتاه مدت است که نمی تواند مشکل ازدواج جوانان را در درازمدت برطرف کند.

شهرنوش پارسی‌پور، داستان‌نویس و مترجم ایرانی از موافقان ازدواج موقت موافق است و بر این نکته تاکید می‌کند که زنان طلاق گرفته یا شوهر از دست‌داده ای که دارای فرزند هستند در بسیاری از مواقع ازدواج مجددشان مشکلات بیشتری را برایشان به ارمغان می‌آورد، و از طرف دیگر یک مرد مجرد کمتر تمایل به ازدواج با زنی دارد که هم از او بزرگ‌تر و هم دارای چند فرزند است؛ همان‌طور که زن مجرد نیز تمایلی به ازدواج با مرد دارای فرزند و یا جوان‌تر از خود ندارد. اما داشتن رابطه‌ای که آنها را از حمایت عاطفی یکدیگر برخوردار کند و به زندگی یکنواخت آنان رنگ و جلای تازه‌ای ببخشد تا آنجا که به آزار کسی منجر نشود بسیار انسانی و معقول می‌نماید.

مخالفان مخالفان ازدواج موقت معتقدند زنان حقوق نداشته خود را در ازدواج موقت بیش از پیش از دست می‌دهند و گاه منتهی می‌شود به مرگ زن یا مرد، آوارگی کودک یا کودکانی احتمالی این نوع پیوند و سرانجام بدنامی زن صیغه‌ای. شاهد این مدعا هم روایتی است که در زیر می‌آید:

زهرا هجده ماه پیش و در یک مهمانی با مهدی، ۵۰ ساله دارای همسر و فرزند آشنا می‌شود. پسامد این آشنایی دوستی نخست و سرانجام به صیغه آن مرد درآمدن شد. عمر این ارتباط زیاد طول نکشید. پس از شش ماه که همسر مرد از زن صیغه‌ایش مطلع می‌گردد، از او جدا می‌شود.

مریم یکی از اقوام زهرا ساکن شهر کرج است که از نزدیک با این زن ۳۲ ساله در ارتباط است. او در گفت‌وگو با رادیو زمانه می‌گوید: «زهرا که در گذشته ازدواج ناموفقی داشته است پس از حدود یک سال متوجه ناراحتی روانی مرد شد. رفتارهای آن مرد گاه به خشونت می‌گرایید طوری که او چند بار با زهرا برخورد فیزیکی داشته و حتی بینی او را شکسته است. این خشونت ها ادامه داشت تا این که یک روز در اسفندماه سال گذشته مهدی بعد از این که زهرا را مورد اصابت گلوله اسلحه شکاریش قرار داد خودش را با همان اسلحه کشت. خوشبختانه زهرا از این حادثه جان سالم به در برد اما از ترس پسر و برادر همسر صیغه‌ایش خانه‌نشین شده و به ندرت از خانه بیرون می‌آید. او از شوهر اولش یک پسر ۷ ساله دارد و از نظر روانی بسیار آسیب دیده است.»

نگاه حاکمیت و جامعه به مساله عقد موقت

شیعیان با استناد به برخی روایات عقد موقت را مجاز دانسته‌اند اما مسلمانان سنی، ازدواج موقت را ممنوع می دانند. در قوانین ایران، صیغه یا ازدواج موقت مجاز اعلام شده است. در سال‌های گذشته، نه تنها قانون که مبلغان مذهبی و سیاسی جمهوری اسلامی ازجمله محسن قرائتی و علی مطهری آشکارا در سخنانی از خانواده‌ها خواسته‌اند که برای رفع نیازهای جنسی جوانان، دختران و پسران جوان خود را به ازدواج موقت راضی کنند.