۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴-کمپین دفاع از زندانیان مدنی و سیاسی
وضعیت زنان زندانی در ایران یکی از مهم‌ترین و نگران کننده‌ترین مسائل حقوق بشری در سال‌های اخیر بوده است. زنان بسیاری به دلیل فعالیت‌های سیاسی، مدنی، اجتماعی، فرهنگی و حتی ابراز عقاید شخصی در فضای مجازی، هدف پیگرد قضایی قرار گرفته و با اتهاماتی مبهم روانه زندان شده‌اند.
اتهامات مبهم و کلی
بسیاری از زنان فعال اجتماعی و سیاسی در ایران با اتهاماتی نظیر «اقدام علیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام»، یا «تشویش اذهان عمومی» مواجه می‌شوند. این اتهامات که اغلب تعاریف حقوقی دقیقی ندارند، می‌توانند به‌راحتی برای سرکوب طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مسالمت‌آمیز به کار روند.
نبود شفافیت در فرآیند قضایی، زمینه را برای برخوردهای سلیقه‌ای و فراقانونی فراهم می‌سازد.
شرایط نامناسب زندان و برخوردهای ناعادلانه
- محرومیت از خدمات درمانی و پزشکی
- نگهداری طولانی‌مدت در سلول انفرادی
- اعمال فشارهای روانی و جسمی
- محدودیت در دسترسی به وکیل یا تماس با خانواده
این وضعیت نه‌تنها ناقض اصول اولیه حقوق بشر است، بلکه می‌تواند سلامت جسمی و روانی زندانیان را نیز به‌شدت به خطر اندازد.
زنان شاخص و چهره‌های برجسته
برخی از زنان زندانی، فعالان سرشناسی هستند که به چهره‌های نمادین مقاومت مدنی در ایران تبدیل شده‌اند.
زینب جلالیان، قدیمی‌ترین زندانی سیاسی بدون مرخصی که در این سال‌ها از بیماری رنج می‌برد.
نسرین ستوده، وکیل و مدافع حقوق بشر که سال‌هاست در معرض فشار و تهدید قرار دارد.
سپیده قلیان، فعال کارگری که بارها به دلیل حمایت از حقوق کارگران بازداشت شده است.
پخشان عزیزی، وریشه مرادی، زندانیان سیاسی. عضو جامعه زنان آزاد و مددکار اجتماعی تحت فشار جسمی و روحی، محکوم به اعدام می‌باشند.
این چهره‌ها و صدها زن زندانی دیگر، نماد ایستادگی در برابر سرکوب و بی‌عدالتی از گذشته تا به امروز تلقی می‌شوند.
نقش زنان در اعتراضات و تبعات آن
در اعتراضات سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از جان‌باختن مهسا امینی در سال ۱۴۰۱، نقش زنان به‌صورت گسترده و برجسته ظاهر شد. حضور در خیابان‌ها، انتشار پست در شبکه‌های اجتماعی، و حتی برداشتن حجاب به‌عنوان نماد اعتراض، باعث بازداشت و مجازات بسیاری از زنان شد. این حضور گسترده، از سوی حکومت با سرکوب شدید و برخوردهای امنیتی مواجه شده است.
واکنش‌های بین‌المللی
نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشری از جمله عفو بین‌الملل، دیدبان حقوق بشر، و گزارشگر ویژه سازمان ملل بارها نسبت به وضعیت زندانیان زن در ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. این سازمان‌ها خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط زندانیان عقیدتی و پایان دادن به سرکوب سیستماتیک زنان شده‌اند.
