هلاله الیاسی، شهروند اهل سقز، تازه‌ترین قربانی خشونت خانگی

۲۱.اسفند.۱۴۰۲ ایران وایر

براساس اطلاعات رسیده به «ایران‌وایر»، درست در روز جهانی زنان، زن جوان ۲۵ ساله‌ای به نام «هلاله الیاسی»، اهل روستای آخکند سقز، به‌دلیل ضرب‌وشتم مداوم همسرش و خشونت افسارگسیخته خانگی، به زندگی خود پایان داده است. یکی از فعالان حقوق زنان ساکن ایران  تایید کرده است که خانم الیاسی  در ۲۱ سالگی به اجبار خانواده با مردی که ۱۲ سال از او بزرگتر بوده ازدواج کرده و از همان زمان، به اشکال مختلف مورد خشونت خانگی همسرش قرار می‌گرفته است. براساس گزارش‌های رسیده، هلاله الیاسی در طول سال‌های گذشته و پیش از اقدام به خودکشی بارها از خانواده و نزدیکانش خواسته که او را برای جدایی از همسر خشونت‌گرش حمایت کنند، اما آن‌ها هربار او را به سازش و حفظ زندگی مشترک وا داشته و به منزل همسرش بازگردانده‌اند. منبع آگاهی که با ایران‌وایر گفت‌وگو کرده است، گفته که این زن جوان بارها در برابر کودک خردسال خود توسط همسرش مورد ضرب‌وشتم قرار می‌گرفته و در نهایت، تصمیم گرفته با پایان دادن به زندگی خود این رنج مداوم را تمام کند.خودکشی زنان تحت فشار خانواده و به‌دلیل اعمال خشونت فیزیکی و روانی به آن‌ها یکی از مصادیق زن‌کشی است. شمار زیادی از زنانی که با خودکشی به حیات خود خاتمه می‌دهند به‌واسطه فشارهای وارد شده از سوی خانواده‌ها و به ویژه مردان نزدیک به خود دست به این اقدام می‌زنند. فروردین سال جاری، ایران‌وایر از قتل زن جوانی به نام «مریم سلیمانی» در یکی از روستاهای خوی، به دست پدر و برادرانش مطلع شد. مریم سلیمانی  متاهل و از قربانیان کودک همسری بود که در ۱۳ سالگی وادار به ازدواج شده و سه فرزند داشت. او در زمان قتل ۳۴ ساله بود و پیکرش درحالی کشف شده بود که موی سرش را به نشان بی‌آبرویی تراشیده بودند و در گوشه‌ای از منزل خانوادگی خود با شال حلق‌آویز شده بود. منابع آگاه به ایران‌وایر گفتند به‌رغم شواهد آشکار در خصوص قتل ناموسی این زن ۳۴ ساله، اما پرونده تشکیل شده برای او علت مرگ را «خودکشی» عنوان کرده و هیچ پرونده و شکایتی نیز علیه پدر و برادران او مفتوح نشده است. سوم اسفند سال جاری خبر یک قتل ناموسی دیگر در نجف‌آباد در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد. براساس اطلاعاتی که در سایت «ایندیپندنت فارسی» منتشر شده، «زینب حسین‌خانی»، دختر جوان ۱۹ ساله اهل این شهر، روز سه‌شنبه۳اسفند با انگیزه «ناموسی» و به‌بهانه دوستی با یک پسر، به دست پدرش به قتل رسیده است. این گزارش به نقل از یک فرد آگاه به زینب حسین‌خانی نوشته است: «پدر زینب به مواد مخدر معتاد است و وقتی فهمید زینب با پسری دوست شده است، به بهانه دفاع از ناموس و غیرت نشان دادن او را کشت. این پدر بی‌رحم ابتدا تلاش کرد با دستانش زینب را خفه کند و سپس آن‌قدر با آجر به سر دختر معصوم کوبید که او غرق خون شد و جان باخت. بعد به عموی زینب زنگ زد و گفت بیا جنازه را ببر. حالا هم زندانی است اما شاکی خصوص ندارد، چون مادر زینب ۱۰ سال قبل فوت کرده است و به همین دلیل احتمال می‌دهیم که با توجه به قوانین جمهوری اسلامی، او را به‌زودی آزاد کنند.» سازمان حقوق‌بشری «هه‌نگاو»، در گزارشی که در ابتدای سال ۲۰۲۴ منتشر کرد، شمار قربانیان خشونت‌های مبتنی‌بر جنسیت وقتل‌های ناموسی را ۱۲۲ تن اعلام کرده است. بیشتر موارد زن‌کشی به ترتیب در استان‌های تهران، البرز، آذربایجان‌غربی، کرمانشاه و فارس رخ داده است. همچنین، بیشترین زنانی که کشته شده‌اند توسط همسر، همسر سابق، پدر، برادر و یا دیگر اعضای نزدیک خانواده به قتل رسیده‌اند. در ایران به‌مثابه اغلب آسیب‌های اجتماعی آمار دقیقی از میزان خشونت‌های خانگی منجر به مرگ یا خودکشی زنان وجود ندارد، اما محمدرضا محبوب‌فر، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی ساکن ایران، خرداد ۱۳۹۹ بر مبنای داده‌های موسسه مطالعاتی گالوپ اعلام کرد که در میان ۱۴۲ کشور مطالعه‌شده در جهان، ایران رتبه اول را در میزان خشونت خانگی دارد و ایرانیان از نگران‌ترین، خشمگین‌ترین و مضطرب‌ترین مردم جهان‌اند. روزنامه «جهان‌صنعت» در گزارش خود به نقل از این جامعه‌شناس نوشت: «آسیب‌های اجتماعی دامن کشور را گرفته است و امروز هیچ خانه‌ای در ایران امن نیست. افزایش نزاع در خانواده‌ها و کشیده شدن آن به سطح جامعه، مهم‌ترین معضل اجتماعی و امنیتی این روزهای کشور قلمداد شده و موجب نگرانی عمیق جامعه‌شناسان و رفتارشناسان اجتماعی شده است. آنچه در این میان و در سایه نبود قوانین حمایتی جلب توجه می‌نماید، رشد آمار خشونت‌های خانگی به‌صورت ضرب‌وشتم جسمی و قتل دختران و زنان در کشور است. پژوهشگران آسیب‌های اجتماعی، ضمن بررسی میزان انواع خشونت خانگی در کشور، انواع خشونت‌های خانگی علیه زنان را خشونت جسمی، خشونت‌های روانی و کلامی، خشونت اقتصادی و خشونت جنسی برشمرده‌اند و در این میان، خشونت‌ روانی‌ و کلامی‌ رتبه‌ نخست‌ خشونت علیه زنان در ایران محسوب می‌شود.» تعداد موارد خودکشی‌ دختران و زنان جوان در ایران به‌دلیل فشارهای روانی خانواده‌ها بر آن‌ها برای تحمیل ازدواج اجباری، بسیار قابل‌توجه است.