سفر در سکوت خبری؛ سازمان ملل نگرانی‌ها درباره سفر ندا النشیف به ایران را رد کرد

 

۱۷.بهمن.۱۴۰۲ ایران

سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد، تایید کرد که ندا النشیف، معاون کمیسر عالی حقوق بشر، روز جمعه وارد ایران و روز دوشنبه از این کشور خارج شده و با مقامات دولتی ذیربط، مقامات قضایی و شرکای سازمان ملل دیدار و گفتگو کرده است. راوینا شامداسانی، به مایکل لیپین، خبرنگار بخش انگلیسی صدای آمریکا گفت که از نگرانی‌های گروه‌ها و فعالان حقوق بشری درباره سفر ندا النشیف به ایران آگاه است، اما اطمینان می‌دهد که این سفر مورد سواستفاده و تبلیغات جمهوری اسلامی قرار نخواهد گرفت. شامداسانی در بیانیه‌ای که از طریق ایمیل ارسال شده، نوشت: «ما از نگرانی‌های مطرح شده آگاه هستیم اما اطمینان می‌دهیم که این دیدار، رویکرد ما را در زمینه گزارش‌دهی و حمایت از حقوق بشر در ایران، تضعیف نخواهد کرد.» به گفته او، «تعامل مستقیم و سطح بالا با مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی، ابزار بسیار مهمی» برای پیگیری توصیه‌های کارشناسان مستقل حقوق بشر سازمان ملل، از جمله گزارشگران ویژه و مأموریت مستقل گروه حقیقت‌یاب درباره نقض حقوق بشر در ایران است. با این حال گروه «متحد برای ایران» که در آمریکا مستقر است، به بیانیه سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد واکنشی تردیدآمیز نشان داد. کوین شوماخر مدیرعامل این گروه، در مصاحبه‌ای با بخش انگلیسی صدای آمریکا گفت: «نمی‌توانم تصور کنم که حکومت ایران به یکباره مایل به گشودن فصل جدیدی باشد و از فرصت سفر النشیف برای آغاز گفتگو درباره وضعیت حقوق بشر در ایران استفاده کند.» او افزود:«اگر سفر سیاسی مقام سازمان ملل به ایران با یک بازدید حقیقت‌یاب از این کشور همراه می‌شد، بسیار شگفت‌انگیز بود اما مشکل این است که جمهوری اسلامی مایل به پذیرش هر دو نیست و در این شرایط، ما ترجیح می‌دهیم به جای گفت‌وگوی سیاسی، به مأموریت‌های حقیقت‌یاب دست پیدا کنیم.» رسانه‌های دولتی ایران پیش از این از سفر ندا النشیف خبر داده بودند، اما در مورد ملاقات‌های او در ایران خبری منتشر نکردند. فعالان حقوق بشر در داخل و خارج از ایران از النشیف معاون کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواسته بودند از سفر سه روزه خود برای بررسی وضعیت مخالفان سیاسی در زندان‌های ایران و دیدار با زندانیان سیاسی، معترضان زخمی و سایر ایرانیان محروم از حقوق اساسی استفاده کند و در عین حال اطمینان دهد که چنین دیدارهایی در محیطی به دور از ارعاب مقامات برگزار شود. براساس گزارش بخش انگلیسی صدای آمریکا، از بیانیه دفتر حقوق بشر سازمان ملل مشخص نیست که آیا النشیف در چنین جلساتی شرکت کرده است یا خیر. خانواده‌های قربانیان هواپیمای سرنگون‌شده اوکراینی در روز شنبه ۱۵ بهمن،در مقابل دفتر سازمان ملل در تهران تجمع کردند و خواستار دیدار با النشیف و اجرای عدالت برای کشته‌شدگان شدند. ویدئویی که به بخش فارسی صدای آمریکا ارسال شده نشان می‌دهد که نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی با تهدیدهای کلامی آن‌ها را متفرق کردند. مشخص نیست که آیا النشیف با معترضان دیدار کرده است یا خیر. ائتلافی متشکل از ۲۵ گروه حقوق بشر بین‌المللی نیز در نامه‌ای سرگشاده به النشیف در ۲۹ ژانویه، با اشاره به عدم اطمینان از دسترسی او به فعالان مستقل جامعه مدنی، از وی خواسته بودند که سفرش را به تعویق بیندازد. این گروه‌ها همچنین هشدار دادند که جمهوری اسلامی ممکن است از تعامل خود با النشیف برای متقاعد کردن شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که از اواخر ماه جاری آغاز می‌شود، استفاده و ادعا کند که نیازی به تداوم سازوکارهای نظارت و تحقیق درباره نقض تعهدات حقوق بشر توسط تهران نیست. این گزارش با استفاده از مقاله مایکل لیپین، خبرنگار بخش انگلیسی صدای آمریکا تهیه شده است.