زینب جلالیان، در حالی که تنها سه هفته تا ورود به هفدهمین سال حبس (۵٨٢٣ روز) فاصله دارد، توام با بازجویی‌های مکرر تحت فشار، کماکان از حق درمان و دسترسی پزشکی محروم است. وی باسابقه‌ترین زندانی سیاسی زن در ایران به شمار می‌آید.
بر اساس گزارش رسیده به سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، با وجود اینکه بینایی چشم زینب جلالیان در معرض خطر جدی قرار دارد و به بیماری‌های برفک دهان، آسم، ناراحتی کلیوی و گوارشی مبتلا شده، کماکان با مخالفت مقامات زندان از دسترسی به خدمات پزشکی محروم است.
زینب جلالیان بیش از سه سال است که بدون هیچگونه توجیه قانونی به زندان یزد تبعید شده و در تمام این مدت، بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در این زندان، از هرگونه حقوق ابتدایی از جمله مرخصی و ملاقات حضوری با خانواده محروم بوده است.
خبرهای دریافت‌شده از آخرین وضعیت این زندانی سیاسی باسابقه، حاکی است که طی مدت اخیر، در حالی که دست‌بند و پابند داشته، چندین بار توسط شماری از ماموران اداره اطلاعات در یزد، مورد بازجویی‌های مستمر قرار گرفته است.
این زندانی سیاسی، در جریان بازجویی‌ها تهدید شده که چنانچه از “ابراز ندامت” خودداری کند؛ برای همیشه از حقوقی که تاکنون نیز به او داده نشده، محروم خواهد ماند.
زینب جلالیان، علاوه بر متحمل شدن شکنجه‌های روانی و جسمانی، بارها بدون دلیل مشخصی بین زندان‌های مختلف شامل زندان خوی، اوین، کرمانشاه (کرماشان)، قرچک ورامین، کرمان و یزد جابه‌جا شده است.
وی همچنین، دست‌کم در دو مورد به بیماری کووید-١٩ در دوره حبس مبتلا شد که در هردو مورد نیز، از مرخصی استعلاجی منع شد و هرگز، هیچگونه خدمات پزشکی دریافت نکرد.
خانواده زینب جلالیان، نیز در این ۱۶ سال گذشته همواره برای مسکوت گذاشتن وضعیت بغرنج زینب جلالیان تحت فشار بوده‌اند. این خانواده علیرغم تمام فشارها، به خواسته نهادهای امنیتی برای مصاحبه علیه جریانات سیاسی کُردستان، جواب منفی داده‌اند.
چهار تن از اعضای این خانواده در زمستان ١۴٠٠، پس از انتشار یک پیام ویدئویی طلب استمداد از گوزل حاجی‌زاده، مادر زینب بازداشت شدند. پس از انتشار این پیام، مادر زینب، و برادرانش پاشا، ابراهیم و یوسف جلالیان در ماکو برای یک شبانه‌روز بازداشت شدند. آن‌ها در نهایت به دلیل از هوش رفتن گوزل حاجی‌زاده در بازداشتگاه، آزاد شدند.
زینب جلالیان در ٧ اسفند ۱۳۸۶، در جاده کامیاران به کرمانشاه بازداشت و در آذر ماه ١٣٨٧ توسط شعبە یک دادگاه انقلاب کرمانشاه بە ریاست قاضی مرادی به اتهام خروج غیر قانونی از کشور به یک سال حبس تعزیری و به اتهام محاربه از طریق عضویت در حزب حیات آزاد کُردستان (پژاک) به اعدام محکوم شد.
حکم اعدام زینب جلالیان در سال ١٣٨٨ توسط دیوان عالی کشور تایید و این حکم در آبان ماه ١٣٩٠ مشمول عفو شده و با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد.
زینب جلالیان زندانی سیاسی کُرد، متولد سال ١٣٦١ روستای دیم قشلاق شهرستان ماکو می‌باشد و از سال ۱۳۸۷ بدون داشتن حق مرخصی در زندان به سر می‌برد.( هه‌نگاو؛ دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۲)
