ایران‌وایر
شایا گلدوست «رها آجودانی»، زن ترنس و فعال اجتماعی و حقوق بشر در ایران به دلیل فعالیت‌هایش در شبکه‌های اجتماعی بازداشت شد. ماموران امنیتی او را در روز ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در منزلش بازداشت کرده است. لوازم شخصی رها آجودانی، از جمله لپ‌تاپ و موبایلش نیز ضبط شده‌اند.
خبرهای رسیده حاکی از آن هستند که این زن ترنس به دلیل این که کمتر از ۱۸ سال سن دارد، پس از دستگیری، به «کانون اصلاح و تربیت» منتقل شده است و اخبار بیشتری از وضعیت او در دست نیست.
رها آجودانی در آخرین ویدیوی منتشر شده از خود گفته بود: «هر روزی که به عمر جمهوری اسلامی اضافه بشود، یک روز از عمر ما مردم ایران کم می‌شود.»
اعضای جامعه رنگین‌کمانی و کنش‌گران این حوزه، هم‌زمان با انتشار این خبر، نگرانی خود را از بازداشت این زن ترنس در شبکه‌های اجتماعی نشان داده و خواستار آزادی او شده‌اند.
نگرانی جامعه رنگین‌کمانی ایرانی از آن جهت است که شواهد و گزارش‌ها نشان می‌دهند که رنگین‌کمانی‌های بازداشت شده در اعتراضات اخیر به واسطه گرایش جنسی و هویت و بیان جنسیتی خود بیشتر در معرض آزار و اذیت و خشونت قرار دارند. برخورد نیروهای امنیتی با این افراد تبعیض‌آمیز و تحقیرآمیز است و در مواردی، خبرهایی مبنی بر تعرض به آن‌ها در زندان منتشر شده‌اند. حالا بیم آن می‌رود که رها نیز مانند بسیاری از زندانیان رنگین‌کمانی و ترنس، در مکانی نامناسب نگه‌داری شود.
«امیرحسین آجودانی»، برادر «رها آجودانی» با انتشار ویدیویی، خبر از بازداشت خواهر خود داده است. او در این ویدیو می‌گوید:
«رها روز ۲۶ آذر ماه، ساعت چهار و نیم بعدازظهر، زمانی که بعد از مدت‌ها افسردگی و تهدید و اذیت و آزار، قصد بیرون رفتن از خانه را داشت، دستگیر شده است. بعد از آن، هفت هشت نفر از نیروهای لباس شخصی سپاه شهر‌ری به خانه ما هجوم می‌آورند، خانه را تفتیش می‌کنند و وسایلی، از جمله هارد، گوشی موبایل و سیم‌کارت و لوازم شخصی دیگر را با خود می‌برند و ما را هم تهدید می‌کنند تا مجبور به سکوت باشیم.»
او در ادامه می‌گوید: «ضبط و انتشار این ویدیو نیز ممکن است همراه با عواقبی برای من باشد اما فدای یک تار موی خواهرم و همه هم‌میهنانم.»
برادر رها آجودانی در انتها از همه می‌خواهد تا صدای خواهرش باشند و نگذارند اتفاق بدی برای او بیفتد؛ صدای رها و صدای همه بچه‌های این سرزمین.
«امیرا ذوالقدری»، کنش‌گر برابری جنسی و جنسیتی با انتشار این ویدیو از برادر رها، در اکانت اینستاگرام خود نوشته است: «رها آجودانی، زنِ ترنس جوانی که علی‌رغم تبعیض‌های چند لایه، به موضوع حقوق بشر در ایران می‌پرداخت، بازداشت شد. رها پیش‌تر نیز در تابستان ۱۴۰۱ توسط افراد وابسته به حکومت ربوده شده بود و پس از آزاد شدن، حال روحی خوبی نداشت و نمی‌توانست از اتفاقاتی که برایش افتاده بود، حرفی بزند. رها در حالی بازداشت شده است که به دلیل بیماری، بدنش به شدت تحلیل رفته است. او هم اکنون امکان ملاقات با خانواده‌اش را ندارد و از داشتن وکیل محروم است.»
او اضافه می‌کند: «لازم به ذکر است که رها به عنوان یک اکتیویست جوان، سال‌ها در برابر گرفتن مجوز تصدیق جنسیت از جمهوری اسلامی خودداری می‌کرد، چرا که باور داشت روند تحقیر‌آمیزی که در نهایت او را به عنوان بیمار شناسایی کند، بر خلاف حرمت و کرامت انسانی افراد ترنس است. رها باور داشت حکومت‌ها در جایگاهی نیستند که جنسیت شهروندان را تایید کنند.»
در ایران با استناد به فتوای «روح‌الله خمینی» مبنی بر این که «جراحی تغییر جنسیت از مرد به زن و برعکس در صورت لزوم و با تایید پزشک بلامانع است»، به ترنس‌ها مجوز لازم برای ترنزیشن و انجام جراحی‌های تصدیق یا باز‌تایید جنسیت از سوی دادگاه داده می‌شود.
روح‌الله خمینی در کتاب «تحریرالوسیله»، فصلی درباره مسایل فقهی و حقوقی افرادی که این جراحی‌ها را انجام می‌دهند، نوشته است. با این حال، بسیاری از ترنس‌ها روند گرفتن مجوز تصدیق جنسیت را تحقیرآمیز ارزیابی می‌کنند؛ مثل رها.
گفته می‌شود ترنس‌ها و افراد رنگین‌کمانی معمولا در بند ۲۴۰ زندان «اوین» نگه‌داری می‌شوند. پس از شب ۲۳ مهر سال جاری نیز هم‌زمان با آتش‌سوزی در زندان اوین، نگرانی فعالان رنگین‌کمانی از وضعیت افراد محبوس در بند ۲۴۰ افزایش یافته است اما متاسفانه تا به امروز خبری از سلامت افرادی که در بندهای ۲۴۰ و ۲۴۱ زندان اوین که بسیار نزدیک به بند هشت قرار دارند، در دسترس نیست.
افراد محبوس در بند ۲۴۰ زندان اوین به دلایل مختلف دستگیر شده و در زندان هستند؛ مانند جرایمی که معمولا به پوشش و ظاهر آن‌ها مربوط می‌شوند و معمولا مرجع قانونی آن را «مغایر با شوونات اسلامی» می‌داند.
متاسفانه آمار دقیقی از تعداد زندانیان رنگین‌کمانی در این بند در دست نیست اما آن‌چه مسلم است، شرایط بحرانی و نگران کننده این افراد در زندان‌ها است.
