IRANWIRE
اگرچه از دهه ۶۰ تعدادی از زنان بازداشت شده به دلیل حجاب یا موضوعات مشابه در حین بازداشت و دستگیری یا در بازداشتگاه کمیته‌های انقلاب اسلامی جان باخته‌اند، اما هیچ‌کدام از این اتفاقات به اندازه قتل مهسا امینی بازتاب ملی و جهانی نداشته است. گروهی از معترضان ایرانی در واکنش به تازه ترین «قتل حکومتی» صورت گرفته، در محل بیمارستان جان باختن او، شعار «گشت ارشاد گشت کشتار» سر دادند. این گزارش گاهشماری از ضرب و جرح و حتی قتل زنان توسط ماموران گشت ارشاد نیروی انتظامی یا دیگر گشت‌های موسوم به «گشت‌های اخلاقی» بسیج است.
سال ۱۳۸۶؛ زهرا بنی یعقوب؛ اولین قربانی مشهور گشت‌های «اخلاق»
«زهرا بنی یعقوب» پزشک ساکن تهران که در استان همدان دوره طرح پزشکی خود را می‌گذراند و ۲۰ مهر ۱۳۸۶ در حالی‌که به همراه نامزد خود در پارکی در شهر همدان بود، توسط نيروهای بسيجی ضابطان امر به معروف و نهی از منکر بازداشت شد. دو روز بعد مسئولان بازداشتگاه اعلام کردند که او با استفاده از پارچه یک پلاکارد تبلیغاتی خودکشی کرده است.
خانواده او احتمال خودکشی را رد کردند. ابوالقاسم بنی يعقوب، پدر زهرا گفت که «جلوی ساق پا و بالای ران بدن» دخترش، کبودی وجود داشته است. به گفته خانواده ،همچنین زهرا تنها ۱۵ دقيقه قبل از زمان اعلام شده مرگ با برادرش مکالمه تلفنی داشته و هیچ نشانه‌ای از تمایل به خودکشی احتمالی در این مکالمه وجود نداشته است.
شيرين عبادی، وکیل خانواده بنی‌یعقوب نیز گفته بود که ارتفاع میله‌ای که گفته می‌شود او خود را از آن آویزان کرده با اندازه و قد زهرا تناسبی نداشته است. ابوالقاسم بنی‌يعقوب، عليه مدير و ماموران مرکز اجرای امر به معروف و نهی از منکر از جمله «سرهنگ محمدحسين قره‌باغی.»، «رضا ر.»، «غلامرضا ش.»، «امير م.»، «صياد س.» و «معصومه خ.» به اتهام قتل عمدی فرزندش، شکايت کرده بود. هنوز هم پس از پانزده سال نه تنها عاملان قتل کیفر نشده‌اند ،بلکه حتی اسامی کامل همه ماموران زمان کشته شدن زهرا بنی یعقوب هم مشخص نیست.
پدر زهرا بنی یعقوب، دی ماه ۱۳۹۰ اعلام کرد که که در تهران نیز شعبه ۴۶ دادگاه تجدید نظر، متهمان را از قتل عمد تبرئه کرد و فقط دو نفر یعنی محمدحسین قره‌باغی، رئیس و حسن مستقیمی، عضو ستاد امر به معروف و نهی از منکر همدان را به اتهام جعل اسناد و بازداشت غیر قانونی به زندان محکوم کرد.
زهرا در مدرسه تیزهوشان درس خوانده و در آزمون سراسری رتبه ۲۶ را کسب کرده بوده و یک سال و نیم پیش از مرگ، از دانشگاه تهران در رشته پزشکی عمومی فارغ‌التحصیل شده بود.
سال ۱۳۸۷؛ رفتار خونین گشت ارشاد با یک شهروند
برخی از زنان بازداشت شده توسط گشت ارشاد موفق شده‌اند از دست ماموران فرار کنند. گروهی از خبرنگاران روزنامه «اعتماد ملی» در سال ۱۳۸۷ شاهد بودند که زنی توسط ماموران گشت ارشاد پس از امتناع از سوار شدن به ماشین نیروی انتظامی به شدت کتک خورده و ضرب و شتم شده بود، به شکلی که سر و روی او خونین بود. این زن اما، با ازدحام گسترده مردم و دخالت شهروندان موفق شده بود که سوار یک خودرو شده و از دست ماموران گشت ارشاد فرار کند.
سال ۱۳۹۳ درگیری بین ماموران گشت ارشاد و حراست دانشگاه هنر
یکی از اتفاقات مربوط به گشت‌های ارشاد در سال ۱۳۹۳ درگیری ماموران با حراست دانشگاه هنر در تهران بود.
ماموران گشت ارشاد به دنبال دانشجویی دختری بودند که او وارد دانشگاه شده بود و به دنبال آن نیروهای انتظامی هم وارد فضای دانشگاه شدند که نیروهای حراست قصد ممانعت از ورود آن‌ها را داشتند که بین آنان درگیری رخ داد.
پس از این اتفاق «تقی افرند»، رییس پلیس امنیت اخلاقی تهران بزرگ وعده داد که این موضوع پیگیری می‌شود و رییس دانشگاه هنر از عذرخواهی نیروی انتظامی خبر داد.
سال ۱۳۹۷؛ کتک زدن یک دختر توسط ماموران گشت ارشاد
انتشار ویدئوی کتک زدن یک دختر توسط ماموران گشت ارشاد بازتاب گسترده‌ای یافت و واکنش چند تن از مقام‌های جمهوری اسلامی را نیز در پی داشت.
پس از انتشار این ویدیو، «نسرین ستوده»، وکیل دادگستری خبر داد که یک زن ۴۸ ساله به نام «مینو حسن‌آبادی»، به دلیل اعتراض به کتک زدن یک دختر جوان توسط ماموران گشت ارشاد، به طرز «خشونت‌باری» بازداشت و برای او پرونده قضایی تشکیل شده است.
هر چند که وزیر کشور وقت دستور بررسی جامع و ارائه گزارش این موضوع را صادر کرد، اما «حسین رحیمی»، رئیس پلیس وقت تهران، از این اقدام دفاع کرد و گفت که «ما با اقتدار از مأموران خود دفاع می‌کنیم.»
«صادق لاریجانی»، رئیس وقت قوه قضائیه نیز ضمن حمایت از اقدام ماموران گشت ارشاد گفت که «نیروی انتظامی به هیچ عنوان نباید یک قدم هم عقب‌نشینی کند… زیرا در این صورت سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و راه بر عمل و اقتدار نیروی انتظامی برای تأمین امنیت کشور بسته خواهد شد.»
«علیرضا رحیمی»، نماینده مجلس به نقل از «حسین اشتری»، فرمانده وقت نیروی انتظامی، اعلام کرد که آن مامور، دو روز بعد از حادثه، در محل فرماندهی کل مورد تشویق قرار گرفته و «لوح تقدیر» دریافت کرده است.
آبان ۱۳۹۷؛ حرکت ون گشت ارشاد با وجود آویزان شدن دختر دانشجو به آن
در آبان ۱۳۹۷ فیلمی منتشر شد که در آن یک دختر دانشجوی دانشگاه آزاد در تهران، مقابل خودروی گشت ارشاد ایستاده و به آن آویزان شده، ولی خودروی گشت به حرکت خود ادامه می‌دهد.
در برخی از فیلم‌های منتشر شده این خودرو پس از چند ثانیه حرکت، توقف می‌کند اما در نهایت درباره وضعیت این دختر گزارشی منتشر نشد.
با این حال فرمانده نیروی انتظامی تهران گفت که در این ویدئو یک خانم جلوی ماشین پلیس می‌آید که بلافاصله راننده نیز ترمز کرده و خودرو را متوقف می‌کند. اما این ویدیو به شکل کامل منتشر نشده و تنها بخش‌هایی از آن انتشار یافت.
تیر ۱۳۹۸؛ بازداشت خشن به دلیل آب‌بازی
در تیر ماه ۹۸، انتشار فیلمی از مامور مردی که دختری را داخل خودروی نیروی انتظامی می‌انداخت، خبرساز شد. بر اساس روایت‌ها ماموران پلیس، پنج دختر و پسر را به دلیل آب‌بازی در پارک با اعمال خشونت بازداشت کردند که فیلم منتشر شده از بازداشت یکی از دختران خبرساز شد.
در فیلم منتشر شده، مامورانی دیده می‌شوند که قصد دارند به زور دختر نوجوانی را وارد خودروی نیروی انتظامی کنند و پس از این‌که با مقاومت او مواجه می‌شوند، با خشونت و ضرب و شتم او را به داخل ماشین می‌اندازند.
نیروی انتظامی گفته بود دختر بازداشت شده به مامور مرد بی‌احترامی کرده بود. پس از آن فرمانده نیروی انتظامی تهران از دستگیری و عزل دو مامور متخلف در ماجرای درگیری با دختری در پارک «پلیس» تهرانپارس خبر داد.
هشت سال پیش از این اتفاق نیز نیروی انتظامی عده‌ای جوان را به دلیل آب‌بازی در پارک «آب و آتش» تهران دستگیر کرد، بسیاری به این اقدام پلیس انتقاد کردند و آن را سرکوب شادی در جامعه دانستند.
سال ۱۴۰۰؛ دستگیری زن ایرانی با ابزار «زنده‌گیری» حیوانات
مهر ماه سال ۱۴۰۰ انتشار فیلمی از بازداشت یک زن خبرساز شد و برخی کاربران شی مشاهده شده در دست مامور بود را وسیله‌ای شبیه به وسایل زنده‌گیری حیوانات توصیف کردند.
با این حال «مراد مرادی»، معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران، درباره استفاده از میله زنده‌گیری حیوانات در بازداشت یک زن به دست ماموران گشت ارشاد، گفت: «وسیله‌ای که در فیلم جنجالی هنگام بازداشت خشن دختر جوان دیده می‌شود، چوب نیست بلکه بند کیف متهم است.»
او همچنین گفت که خودرویی که متهم سوار آن شد، خودروی حمل متهم بوده و خودروی گشت ارشاد نبوده است. مرادی در عین حال گفت که «عملکرد ماموران پلیس در صحنه شتاب‌زده، غیرحرفه‌ای، خارج از چارچوب و ضوابط بوده»، اما برخورد قانونی با ماموران نیروی انتظامی که «خارج از ضوابط» عمل کرده بودند، صورت نگرفت.
اردیبهشت ۱۴۰۱ : شلیک مستقیم گلوله به بوکسور سابق تیم ملی
در اردیبهشت ماه خبر شلیک چهار گلوله به «رضا مرادخانی»، بوکسور سابق تیم ملی ایران، توسط مامور گشت ارشاد و پس از درگیری با آنان، خبرساز شد. این درگیری پس از سخنان ماموران گشت ارشاد خطاب به «ماریا عارفی»، همسر رضا مرادخانی، مبنی بر ضرورت کنترل کد ملی برای نداشتن «مشکل اخلاقی» آغاز شده بود.
ماریا عارفی، همسر رضا مرادخانی را به عنوان یکی از نخستین زنان رسمی بوکس ایران پس از انقلاب می‌شناسند. برادر او، «میلاد عارفی مقام» از شناخته شده‌ترین ووشوکاران ایران در بخش «ساندا» است. دو مقام قهرمانی جهان، یک قهرمانی جوانان جهان و یک قهرمانی جام جهانی ساندا در کارنامه اوست. در این درگیری همچنین مامورین گشت ارشاد، به صورت ماریا عارفی و دختر ۱۱ ماهه‌اش «اسپری فلفل» زدند.
بر اساس این گزارش، آنان همراه دختر ۱۱ ماهه خود در پارک در حال پیاده‌روی بوده‌اند که یک مامور زن گشت ارشاد از ماریا عارفی می‌خواهد شماره کارت ملی خود را اعلام کند و می‌گوید: «کد ملی بده ببینم مشکل اخلاقی داری یا نه.»
ناراحت شدن مرادخانی از این سخنان آغاز درگیری بود و به گفته آنان ماموران به سمت او گاز فلفل پاشیدند و او با چشمان بسته با یکی از آنان گلاویز شد که این مامور ۱۰ تیر شلیک کرد و چهار تیر به او اصابت کرده است.
روزنامه شرق به نقل از یک شاهد عینی نوشت که مامور ضارب، «دنبال مردم می‌دویده و گوشی‌ها را پاک می‌کرده» و «حتی موبایل یک زن را «ریست‌فکتوری» کرده» که همه اطلاعات آن پاک شده است.
این زوج گفته بودند که مقامات نیروی انتظامی ابتدا از آنان دل‌جویی کرده و هزینه بیمارستان را نیز پرداخت کرده‌اند. اما، پس از آن اتفاقی رخ نداده و پس از شکایت به دادسرای نظامی، نیروی انتظامی آنان را به «کشف حجاب» و «تمرد نسبت به مامور» متهم کرده است.
رضا مرادخانی در واکنش به قتل مهسا امینی نیز نوشت: «ضاربی که به من تیراندازی کرد، در دادسرا به قاضی گفت: هم ترفیع گرفتم و هم بن خرید کالا به همه دادند.»
تیر ۱۴۰۱؛ دستگیری دختر مریض احوال
ظهر روز سه‌شنبه، ۲۸ تیر، ویدئویی منتشر شد که در آن مادری در مقابل ون گشت ارشاد ایستاده التماس و گریه می‌خواست دخترش را به دلیل بیماری از خودروی پلیس پیاده کنند. با این حال این ون بدون توجه به حرکت خود ادامه می‌دهد.
پلیس تهران در اطلاعیه‌ای از برخورد با سَرتیم گشت ارشادی خبر داد که دختر بیماری را با وجود درخواست‌های مادرش به دلیل بی‌اعتنایی به ضوابط حجاب اجباری بازداشت کرد، اما به جزییات موضوع اشاره نکرد.
مرداد ۱۴۰۱؛ سپیده رشنو و ضرب و شتم و اعترافات اجباری
«سپیده رشنو»، زن جوانی که در اتوبوس «بی‌آر‌تی» تهران از یک زن محجبه تذکر حجاب گرفت و با او درگیر شد، روز شنبه ۲۵ تیر ۱۴۰۱ بازداشت شد. دو هفته بعد هم برنامه خبری «۲۰:۳۰» صداوسیمای جمهوری اسلامی اعترافات اجباری او را پخش کرد که تنها چند ثانیه در آن حضور داشت و آثار کبودی ناشی از ضرب و شتم حتی روی صورتش نیز هویدا بود.
چند روز بعد سایت خبری «هرانا» به نقل از یک منبع مطلع اعلام کرد که سپیده رشنو روز پنج‌شنبه ۳۰ تیر۱۴۰۱ به «بیمارستان طالقانی» تهران منتقل شده است تا به‌دلیل خطر خون‌ریزی داخلی ناشی از ضربه در ناحیه شکمی از او عکس‌برداری شود. شاهدان عینی تایید کرده بودند که رشنو افت شدید فشار خون داشته و به سختی می‌توانسته است حرکت کند.
روز ۲۹ مردادماه سال جاری خبرگزاری قوه قضائیه اتهامات او را «فعالیت تبلیغی علیه نظام و تشویق به فساد و فحشا» عنوان کرد. سپیده رشنو در نهایت هشتم شهریور با با تودیع وثیقه ۸۰۰ میلیون تومانی آزاد شد.
