BBC
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران همزمان با دور تازه اعتراض‌ها به حجاب اجباری، از هرگونه عقب‌نشینی در «امر به معروف و نهی از منکر» به دلیل این اعتراض‌ها انتقاد کرد و گفت که دولت مصمم است که «نهی از منکر» را اجرا کند.
آقای رئیسی در دیدار با اعضای ستاد «امر به معروف و نهی از منکر» از عمکلکرد این ستاد تقدیر کرد و در عین حال گفت که وظیفه دولت برای امر به معروف و نهی از منکر «از همه نهادها بیشتر است».
ستاد «امر به معروف و نهی از منکر» از سال ۱۳۷۲ به دستور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تاسیس شده است. «امر به معروف و نهی از منکر» نیز به عنوان یک «وظیفه دینی» از سوی حکومت تبلیغ می‌شود و اجبار در ارتباط با حجاب اسلامی نیز در چارچوب همین موضوع طبقه‌بندی شده است.
در عین حال در هفته‌های اخیر و گسترش اعتراض‌ها به حجاب اجباری، نیروی انتظامی نیز به شکل فعالانه‌تری با کسانی که از سوی حکومت «بدحجاب» خوانده می‌شوند برخورد کرده است.
ابراهیم رئیسی اگرچه به شکل مستقیم به اعتراض‌های اخیر به حجاب اجباری اشاره نکرد، اما گفت: «متأسفانه گاهی مشاهده می‌شود برخی افراد تحت تأثیر جوسازی‌ها، از وظایف قطعی و قانونی خود سر باز می‌زنند که این امری خطرناک است.»
وی افزود که اجرای «امر به معروف و نهی از منکر» از جمله «وظایف قانونی» دولت است.
بر اساس آنچه در وب‌سایت آیت‌الله خامنه‌ای در تشریح جزییات مذهبی «امر به معروف و نهی از منکر» آمده، این موضوع به مساله اجباری بودن حجاب محدود نیست. با این حال با افزایش اعتراض‌ها به اجباری بودن حجاب، در حال حاضر مساله «امر به معروف و نهی از منکر» بیش از هرچیز بر شیوه لباس پوشیدن زن‌ها متمرکز است.
ابراهیم رئیسی در سخنان روز شنبه‌اش افزود: « قدردان ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر هستیم که در راستای اجرای این فریضه مهم دینی به دولت کمک می‌کند.»
به گفته محمد صالح هاشمی گلپایگانی رئیس ستاد «امر به معروف و نهی از منکر»، این ستاد در سال ۱۴۰۱ به دنبال ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه بود و در نهایت با تصویب مجلس، ۱۸۰ میلیارد تومان بودجه به آن اختصاص داده شد.
دور تازه اعتراض‌ها به حجاب اجباری از روز ۲۱ تیرماه شدت گرفت که برخی از فعالان مدنی از زنان خواستند که حجاب خود را در این روز بردارند. در سال‌های اخیر، به مصوبه «شورای فرهنگ عمومی» این روز به نام روز «حجاب و عفاف» نامگذاری شده است.
علت انتخاب این روز به عنوان روز «حجاب و عفاف»، تظاهراتی است که در ۲۱ تیرماه سال ۱۳۱۴ در شهر مشهد رخ داد و در تاریخ معاصر به «واقعه مسجد گوهرشاد» معروف شده است.
در این روز تظاهراتی که در برابر مسجد گوهرشاد مشهد رخ داد با خشونت سرکوب شد و دهها تن کشته شدند. در برخی رسانه‌ها آمده که دلیل این تظاهرات، «کشف حجاب» یا ممنوعیت حجاب در دوران رضا شاه بوده، اما بر اساس منابع معتبر، این تظاهرات در اعتراض به ممنوعیت استفاده از «کلاه پهلوی» و اجباری شدن «کلاه شاپو» رخ داد و ممنوعیت حجاب اجباری از ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۱۴ (شش ماه بعد از اعتراض‌های مشهد) آغاز شد.
در روز ۲۱ تیرماه سال ۱۴۰۱ میلادی، زنان معترض بسیاری با برداشتن حجاب خود، تصاویری را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.
در این مدت بر حجم برخوردهای خشونت‌بار نیروهای پلیس با زنان نیز افزوده شده و ویدئوهایی در این زمینه نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
اوج‌گیری اعتراض‌های زنان به اجباری بودن حجاب با واکنش آیت‌الله خامنه‌ای نیز روبه‌رو شد و او این اعتراض‌ها را به کشورهای دیگر نسبت داد.
آیت‌الله خامنه‌ای همچنین اعتراض به حجاب اجباری و تبلیغ برای آزادی پوشش را از جمله «بهانه‌ای» خواند که به گفته او توسط «رسانه‌های رسمی و دولتی آمریکا و انگلیس و بعضی جاهای دیگر و مزدورانشان و پیروانشان» تبلیغ می‌شود.
«حجاب اسلامی» در واقع توصیفی است برای نوعی پوشش برای زنان مسلمان که درباره آن بین مسلمانان توافق نظر وجود ندارد. در ایران نیز، معنای «حجاب اسلامی» در دوران مختلف، متفاوت بوده است.
در قرن ۱۹ «حجاب اسلامی» شامل پوشاندن تمامی اجزای بدن – از جمله صورت – و پوشیدن لباس‌های گشاد بود. این نوع پوشش در سال ۱۳۱۴ و در پی «اصلاحات» دوران رضاه شاه پهلوی ممنوع شد. اما پوشاندن موی سر به طور کلی ممنوع نشد و زنان می‌توانستند با کلاه‌های که آن روزها در میان شهروندان غرب اروپا رایج بود، مویشان را بپوشانند.
این ممنوعیت بعد از سقوط رضا شاه در سال ۱۳۲۰ برداشته شد.
در پی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیت‌الله خمینی داشتن حجاب را برای زنان اجباری کرد. اما از آنجا که با گذشت زمان معنای «حجاب اسلامی» تغییر کرده بود، پوشاندن صورت برای زنان اجباری نشد.
در این زمان، اسلامگرایان اصرار داشتند که زنان باید موی سرشان را به شکل سنتی بپوشانند. این ممنوعیت همچنین شامل مدل لباس‌های زنان نیز شد و زنان مجبور شدند علاوه بر پوشاندن دست و پای خود، لباس‌های گشاد بپوشند.
با این حال همین محدودیت‌ها هم در چهار دهه گذشته همواره دستخوش تغییرات بسیاری بوده است. به ویژه اینکه به دلیل مخالفت گروه قابل‌توجهی از زنان با این اجبارها، تلاش اسلامگرایان برای اجباری کردن لباس‌هایی سنتی‌تر مانند «چادر» هرگز به نتیجه نرسید.
در این سال‌ها اصولا مبنای مذهبی این محدودیت‌ها و «اسلامی» بودن آنها نیز بارها از سوی برخی از نخبگان مسلمان ایرانی زیر سئول رفته است.
در آخرین موضع‌گیری‌ها از این دست، در پی شدت گرفتن برخوردها با زنان در هفته‌های اخیر، نزدیک به ۱۰ روز پیش گروهی از «روشنفکران دینی» با صدور بیانیه‌ای با این برخوردها و محدودیت‌ها مخالفت کردند.
در این بیانیه که ۱۴ تن از چهره‌های شاخص مذهبی، سیاسی، مدنی و دانشگاهی آن را امضا کرده بودند، آمده بود: «ما امضاکنندگان این بیانیه ندای دعوت سرمی‌دهیم خطاب به عالمان و فرزانگان، خطاب به فقيهانی که پروای خدا دارند، به مردانی که جنسيت‌شان هنوز جا را برای انسانیت و وجدان‌شان تنگ نکرده، که کنار هم‌نوعان‌ِ زن خود بايستند و دست رد به اجبارگری حجاب از سوی قدرت‌مدارانی بزنند که نقاب دين‌داری به چهره زده‌اند، اما عصای شريعت سهله‌ی محمدی و عدل علوی را چون موريانه‌ای از درون می‌خورند و با صدای رسا اعلام کنند که از اجبار حجاب و گشت ارشادتان بیزاریم.»
