مشکلات زنان سرپرست خانوار باید با راهکارهای عملی مطرح شود

مهر

مشکلات زنان سرپرست خانوار باید با راهکارهای عملی مطرح شود

فعال حوزه زنان استان فارس گفت: مباحث و مشکلات حوزه زنان سرپرست خانوار باید با نگاه های جدید و با ارائه راهکار به مسئولین ارائه شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، سیده معصومه دستغیب که بواسطه حدود دو دهه مسئولیت اجرایی در حوزه بانوان در آموزش و پرورش و استانداری فارس مهمان اولین نشست ابریشمانه شده بود، گفت: در دوران مسئولیتم در تلاش بودم برای خودمان و نسل جوان یک معاصر سازی سیره حضرت زهرا (س) داشته باشیم من به فعالیت‌های پژوهشی و کسانی که می‌نشینند ساعت‌ها فکر می‌کنند و بعد حاصل این فکرشان یک برنامه عملیاتی می‌شود، بسیار معتقد هستم شما می‌توانید چنین کار مهمی را انجام دهید. متأسفانه بحث معاصر سازی سیره حضرت زهرا (س) عمدتاً در قالب فعالیت‌های صرفاً هنری و فرهنگی کوتاه مدت دیده شده و هیچ برنامه عملیاتی ما در این حوزه نداریم که بتوانیم برای نسل جوان ارائه بدهیم. با توجه ضرورت این کار تقاضا دارم یکی از برنامه‌ها و کار گروهای تخصصی خود را درباره معاصر سازی سیره زنان صدر اسلام و در رأس همه آنها حضرت زهرا (س) و حضرت زینب که واقعاً درس‌هایی را برای زنان ارائه کردند که در همه تاریخ می‌شود از آن استمداد گرفت و قسمتی از آنها را برای زندگی نسل امروز ارائه کرد، قرار دهید.

وی با اشاره به حجم کارها و گستردگی اقشار هدف امور بانوان استانداری از جمعیت بیش از هزارنفری اعضای شورای شهر و روستاهای استان تا جمعیت بانوان نخبه علمی و قرانی و ورزشی تا مشکلات و ظرفیت‌های بانوان کارمند استان تصریح کرد: ما در طول دوران مسئولیت در امور بانوان آموزش و پرورش و استانداری جلسات متعدد و فعالیت‌هایی برای اقشار مختلف بانوان داشتیم که همه آنها را در چند جلد کتاب مکتوب و مستند کردم که برای مسئولان بعدی قابل استفاده و ارزیابی باشد.

وی بیان کرد: به عنوان مثال ما مجموعاً ۴۴ کارگروه تخصصی بانوان و خانواده در استانداری تشکیل دادیم که مجموعاً ۲۶۶ مصوبه داشت و همه مصوباتش برای دستگاه‌های اجرایی که موظف بودند فعالیت‌هایی در حوزه زنان و خانواده داشته باشند، قابل اجرا بود. البته تا سال ۹۰ حوزه زنان و خانواده یک ردیف بودجه برای فعالیت‌های خود داشت اما از سال ۹۲ بودجه‌ها بشدت کاهش یافت اما به هر صورت فعالیت‌های خود را ادامه دادیم.

قانون و برنامه هست، بیشتر در اجرا دچار آسیب هستیم

دستغیب با اشاره به تنوع اقشار مخاطبش در حوزه زنان ابراز داشت: من در این سال‌ها با بیش از سی گروه از بانوان در ارتباط بودم، متأسفم که در دوران مسئولیت با جمع‌هایی مثل شما که اندیشمندانه روی چالش‌های زنان سرپرست خانوار متمرکز شدند، آشنا نشدم اما در ادامه راه از همراهی با شما استقبال میکنم‌.

وی تصریح کرد: مادر تمامی دستگاه‌ها و سازمان‌ها مشاورین امور بانوان داریم ولی با پست رسمی نیستند. مثلاً خانمی کارشناس روابط عمومی است، همزمان با مسئولیت روابط عمومی به او می‌گویند حوزه بانوان را هم به عهده بگیر دراین شرایط قابل پیش بینی است که با چه مشکلاتی مواجه می‌شویم و چون خیلی نمی‌شود که از افراد متخصص در این حوزه بهره گرفت، اثر بخشی کار کاهش پیدا می‌کند.

وی در خصوص سنگینی مسئولیت زنان سرپرست خانوار نیز اذعان داشت: طبیعی است کسی که سرپرست خانواده باشد، مسائل اجتماعی حقوقی و اقتصادی خانواده را باید به عهده بگیرد. حالا شما تصور کنید همه این وظایف پس از فوت همسر و یا طلاق و یا ترک خانواده توسط همسر بر دوش یک زن قرار بگیرد که بنا هست مسئولیت تربیت فرزند و رسیدگی به خودش هم داشته باشد و نظام خانواده را هم حفظ کند. قطعاً با رسنگینی است و نیاز به حمایت احساس می‌شود.

دستغیب ادامه داد: آمار بیش از ۳ میلیون نفر زن سرپرست خانوار جمعیتی بوده که در آمارهای سال ۹۵ اعلام کردند و طبیعتاً الان با این آمارهای طلاق و آسیب‌های مختلف اجتماعی آمار این افراد بیش از اینها هست. این آمار و آسیب‌های متعدد اجتماعی؛ مجلس، هیئت دولت و کلاً مسئولین نظام را به این سمت هدایت کرده که قوانینی مبنی بر حمایت از این زنان تصویب کنند. این مسیر مثل روزهای اول نیست که لازم باشد اعلام کنید چنین زنانی هستند. واضح است که نظام موضوع زنان سرپرست خانوار را پذیرفته و در برنامه‌های توسعه کشور هم قرار داده است.

وی گفت: البته در برنامه اول تا سوم این موضوع آنچنان مطرح نبوده ولی از برنامه‌های سوم تقریباً از حاشیه بیرون امده و در برنامه‌های چهارم تا ششم به عنوان یک موضوع جدی دستگاه‌های مربوطه مکلف می‌شوند که وظایفی برای زنان سرپرست خانواده اجرا کنند. اما در برنامه ششم یک کار بسیار خوبی در شهر ری صورت گرفت و یک برنامه‌ای برای توانمند سازی زنان سرپرست خانواده انجام دادند. این برنامه مورد حمایت معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزرات تعاون کار و رفاه اجتماعی و نمایندگان مجلس قرار گرفت. تقریباً بیش از ۲۰ سازمان به صورت فعال برای توانمند سازی زنان سرپرست خانواده شهرری به عنوان یک پایلوت وارد شدند و این طرح به صورت کشوری مطرح شد. پس از آن سازمان بهزیستی را موظف کردند طرح جامع توانمند سازی زنان سرپرست خانواده را تدوین کند و یک سال هم بهزیستی پیگیر این موضوع بود اما به دلیل اینکه متوجه شدند همه سازمان‌ها با بهزیستی همکاری نمی‌کنند، این موضوع را به معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری سپردند که از قدرت اجرایی بالاتری برخوردار بود.

این فعال حوزه زنان تصریح کرد: بخاطر عمق نیاز موجود کارهای انجام شده کمتر دیده می‌شود در چند سال اخیر بنا بود بانک‌های اطلاعاتی را تکمیل کنند و طرح‌های اجرایی را برای توانمند سازی زنان سرپرست خانواده تدوین کنند در طول این مدت هم یقیناً معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری با همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و در کنارشان دستگاه‌های غیر دولتی مثل خیریه‌ها، تشکل‌های غیر دولتی که در شرح وظایفشان توانمند سازی زنان قرار گرفته بود، در مجموع کارهای فراوانی انجام دادند اما بخاطر حجم نیازی که وجود دارد کارهای انجام‌شده کافی به نظر نمی‌رسد تدوین این طرح جامع جای قدردانی دارد، اما بنظر من آسیب‌هایی که در حال حاضر شاهد آن هستیم بیشتر به ضعف در اجرا برمی‌گردد.

دستغیب ادامه داد: خیلی وقت‌ها ما می‌بینیم خیلی برنامه‌های خوب داریم ولی در مرحله اجرا، به شکل دیگری درمی‌آید به همین خاطر است که باید دائماً برنامه‌ها رصد و پایش شود و کسانی که مجری کار هستند دائماً با کسانی که در حال تدوین برنامه هستند در ارتباط باشند و از مخاطب هم‌بازخورد بگیرند و طرح را ارزیابی کنند وگرنه مانند مدل‌های حمایتی فعلی با اجرای کاریکاتوری و ضعفدو فوت در اجرای ابعاد مختلف‌یک طرح جامع مواجه می‌شویم. وی با اشاره به کم لطفی به فعالیت‌های پژوهشی در تخصیص بودجه سازمان‌ها تاکید کرد برای رشد و ارتقای مدل‌های حمایتی این نگاه باید تغییر کند.

دستغیب با اشاره به تنوع اقشار مختلف در بین زنان سرپرست خانوار تاکید کرد: همه زنان سرپرست خانوار هم از اقشار ضعیف و نیازمند حمایت نیستند. با تفکیک و رصد توانمندی‌های آنان می‌توان از دل این قشرها برای همنوعان شأن حمایت گرفت.

کرونا آسیب مدل‌های حمایتی را بیشتر به رخ جامعه کشید

وی مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه را بر مدل‌های حمایتی موجود مؤثر دانست و گفت: علاوه بر خلاءهای قانونی و ضعف اجرایی برنامه‌ها خیلی از مدل‌های حمایتی سابق در روزگار کرونایی پاسخگو نیست و در این سال‌ها این اقشار بیشتر تحت فشار قرار گرفتند. لزوم پایش طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و مقایسه اصل طرح و آنچه که اجرایی شده، بازخورد گرفتن از زنان سرپرست خانوار به عنوان مخاطب طرح و ثبت تجارب آنها در مسیر جلب حمایت، لزوم توجه نهادهای حمایتی به وظایف قانونی و ضرورت تأمین زنان و حمایت همه جانبه در ابعاد عاطفی و مشاوره‌ای و اطلاعاتی و اقتصادی و تعدیل تمرکز افراطی بر به کار گیری زنان سرپرست خانوار تحت عنوان توانمندسازی از جمله مواردی بود که در این نشست درباره آن بحث و بررسی شد.

دستغیب بابیان اینکه اگر به زنان نپردازیم خانواده آسیب می‌بیند و تأثیرات جبران ناپذیری بر جامعه دارد به عدم دسترسی زنان سرپرست خانوار به مسئولین قانون گذار اشاره کرد و گفت: این مشکل اصلاح قوانین را سخت می‌کند. باید تلاش کنیم مشکلات زنان بی سرپرست و بدسرپرست که اقشار مظلومی هستند از قالب درد دل خارج شود و در قالب راهکارهای عملی و اجرایی به مسئولین مربوطه ارائه شود.

به گزارش مهر این نشست‌ها طلیعه یک کار پژوهشی در این حوزه است و بصورت ماهانه ادامه دارد. مهمان‌های این سلسله نشست‌ها از بین مسئولین اجرایی حوزه زنان، اساتید دانشگاه و صاحبنظرانی که دراین حوزه پژوهش داشتند و فعالان مردمی حوزه زنان که مدل اجرایی موفقی در کارنامه دارند انتخاب می‌شوند تا ازمیان این گفتگو ها، ارتقای مدل‌های حمایتی موجود ورفع آسیب‌های آن حاصل شود.