تذکر به زنان ورزشکار ایران: لباس گشاد بپوشید

بالاترین

سید حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان دولت جمهوری اسلامی ایران، در تازه‌ترین اظهارنظر خود از دوچرخه‌سواری زنان در معابر عمومی دفاع کرد و وعده داد که معاونت ورزش بانوان اقدام‌هایی را انجام دهد که «فعالیت» و «پویایی» زنان رعایت شود. شرط سید حمید سجادی نیز مانند دیگر مقام‌های حکومتی ایران، این است که زنان ورزشکار حجاب خود را رعایت کنند. اما زنان ورزشکار ایرانی می‌گویند که از محدودیت‌های موجود به تنگ آمده‌اند و از این که ناچار می‌شوند در رقابت‌های جهانی با لباس‌های گشاد ظاهر شوند، «خجالت» می‌کشند.

همین چند روز پیش بود که عکس‌های منتشر شده از اعضای تیم ملی فوتبال زنان ایران، اعتراض برخی از مقام‌های حکومتی در جمهوری اسلامی ایران را به دنبال داشت. در آن عکس‌ها بازیکنان تیم فوتبال زنان ایران کت‌وشلوار بر تن داشتند.

با انتشار آن عکس‌ها، احمد راستینه، نماینده مجلس شورای اسلامی، خواستار پاسخگویی وزارت ورزش و جوانان شد و گفت: «متأسفانه آنچه اتفاق افتاده نه قابل توجیه است و نه قابل‌چشم‌پوشی.» خبرگزاری فارس نیز لباس اعضای تیم ملی فوتبال زنان را «خلاف عرف فرهنگی و اجتماعی» کشور توصیف کرد. پس از آن بود که مهین فرهادی‌زاد، معاون امور زنان وزیر ورزش و جوانان، هم به میدان آمد و مدعی شد که پوشش بازیکنان تیم ملی فوتبال مورد تایید وزارت ورزش و جوانان نبوده است و طبق بخشنامه، زنان ورزشکار باید با پوشش رسمی مانتو، شلوار و مقنعه حضور یابند.

اگرچه با وجود همه حاشیه‌هایی که برای بازیکنان ایجاد شد، تیم ملی فوتبال زنان ایران با سربلندی از رقابت‌ها بیرون آمد و به مسابقه‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۲ صعود کرد، اما داستان تکراری ایجاد محدودیت برای زنان ورزشکار ایرانی سال‌هاست که ادامه می‌یابد و از امکان درخشش آنان می‌کاهد.

زنان ایرانی در برخی رشته‌ها مثل شنا و ژیمناستیک اصلا امکان حضور در رقابت‌های بین‌المللی ندارند و برای برخی رقابت‌ها مثل دو و میدانی و فوتبال، ناچار می‌شوند لباس‌های دست و پاگیر و مزاحم بپوشند. از سوی دیگر صدا و سیمای ایران از نمایش مسابقه‌های زنان ورزشکار خودداری می‌کند و این موضوع به گفته زهره کیانی، تنها ووشوکار زن ایرانی دارنده مدال جهان، باعث شده است که حامیان مالی برای ورزش زنان هزینه نکنند. کیانی در گفت‌وگو با تارنمای رویداد ۲۴ گفت: «وقتی اعتراض می‌کنیم، به ما می‌گویند به خاطر برخی از محدودیت‌ها امکان پخش مسابقات شما وجود ندارد.»

سارا شیربیگی، بازیکن تیم فوتسال زنان و خانم گل مسابقات قهرمانی آسیا، نیز به این موضوع اشاره کرده است. او نیز با بیان این که تبعیض علیه زنان ورزشکار زیاد است، گفت: «وقتی ‌که ما را نشان نمی‌دهند، هیچ اسپانسری هم حاضر به همکاری نخواهد شد. وقتی اسپانسر نباشد، تیم‌ها کم می‌شود و دستمزد‌ها پایین می‌آید.»

شیربیگی به فشار مضاعف و محدودیت‌های حجاب نیز اشاره کرد و گفت: «همواره برای حجاب تذکر بوده که باید لباس بلند و گشاد بپوشید. نحوه پوشش ما بالاخره نسبت به ورزشکاران خارجی متفاوت است و این ‌گونه نیست که بگوییم ما خیلی با لباس‌هامان راحت هستیم و مشکلی با آن‌ها نداریم. در بازی لباس‌های اضافه‌ای می‌پوشیم که برخی مواقع بسیار اذیت می‌شویم. باید حتما لباس گشاد و زشت به تن کنیم که وقتی وارد مسابقات می‌شویم، رویمان نشود به دیگران نگاه کنیم.»

با آن که مقامات حکومتی جمهوری اسلامی ایران و وزرای ورزش و جوانان همواره مدعی شده‌اند که حامی ورزش زنان هستند، اما در عمل قوانین زن‌ستیز و مردسالار که بر مبنای اعتقادات دینی تنظیم شده‌ است، زنان ورزشکار را در تنگنا قرار می‌دهد. در سال ۱۳۸۹، صافی گلپایگانی، علوی گرگانی، و حسینی زنجانی، از مراجع تقلید تشیع، اعزام ورزشکاران زن به رقابت‌های بین‌المللی را «حرام» و مخالف «عفاف» اعلام کردند.

فشار ناشی از محدودیت‌ها، در سال‌های اخیر مهاجرت برخی زنان ورزشکار را به دنبال داشته است.

صدف خادم در رشته بوکس، مژگان تاجیک، سارا خسروی، و مهتاب یادگاری در رشته ژیمناستیک، درسا درخشانی، غزل حکیمی، شهره بیات، و میترا حجازی‌پور در رشته شطرنج، و راحله آسمانی، پریسا فرشیدی، دینا پوریونس، و کیمیا علیزاده در رشته تکواندو، از جمله زنان ورزشکار ایران بودند که به خارج از کشور مهاجرت کردند.

کیمیا علیزاده پاییز سال گذشته (۱۳۹۹)، وقتی مهاجرت همیشگی خود از ایران را علنی کرد، در یک یادداشت اینستاگرامی، خود را یکی از میلیون‌ها زن سرکوب شده ایرانی دانست که حکومت هر زمان صلاح دید، «مصادره‌اش» کرد و مدال‌هایش را پای «حجاب اجباری» گذاشت.