بار تشنگی بر دوش دختران بلوچ،کولبری آب در ۲۹۰ روستای منطقه دشتیاری استان سیستان و بلوچستان

رکنا

بر اساس اعلام وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران، حدود ۳۰۰۰ روستا که مجموع جمعیت آن‌ها ۷۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود، لوله‌کشی آب ندارند. وزارت نیرو اعلام کرده است که به این روستاها با تانکر آب‌رسانی می‌شود و روستاها سهمیه رایگان دارند. اما گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که سهمیه آب‌رسانی با تانکر حتی کفاف آب آشامیدنی موردنیاز مردم منطقه را هم نمی‌دهد. بهای هر تانکر ۱۲ هزار لیتری آب هم بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است که با توجه به محرومیت و فقر منطقه، تامین هزینه آن برای بسیاری از اهالی روستاها امکان‌پذیر نیست.

به گزارش خبرگزاری رکنا، مسیری که دختران بلوچ روزی یک‌ بار با دبه خالی و یک‌ بار با دبه پر از آب می‌پیمایند حدود دو کیلومتر است. در منطقه دشتیاری استان سیستان و بلوچستان، زنان و کودکان ۲۹۰ روستا به کولبری آب محکوم‌اند و یکی از کارهای اصلی زنان و کودکان این است که هر روز صبح دبه‌های بزرگ آب را از نزدیک‌ترین هوتک محل زندگی خود پر کنند و روی دوش بگذارند و تا خانه پیاده‌ بازگردند. تاکنون کودکان زیادی در سیستان و بلوچستان قربانی هوتک‌ها شده‌اند.

در مواقعی که تانکرهای آب دیر به منطقه اعزام می‌شوند یا خشکسالی بحران‌ بی‌آبی را تشدید می‌کند، زنان و کودکان نیز روزها و دفعات بیشتری به کولبری آب مجبور می‌شوند. روستاییان می‌گویند که از آب هوتک‌ها برای شست‌وشو و مصارف خانگی استفاده می‌کنند ولی هر بار که تانکرهای آب دیر به منطقه اعزام می‌شوند، آنان چاره‌ای ندارند جز اینکه از آب هوتک‌ها برای آشامیدن نیز بهره بگیرند.

منطقه دشتیاری سیستان و بلوچستان یکی از محروم‌ترین مناطق ایران است و بسیاری از مردم این منطقه توان خرید آب از مغازه‌ها را ندارند. پیش‌تر شه‌بخش گرگیج، نماینده سیستان و بلوچستان، گفته بود که از ۴۶۱ روستای منطقه دشتیاری فقط ۱۷۱ روستا در غرب دشتیاری بزرگ لوله‌کشی آب دارند و به ۲۹۰ روستا در این منطقه با تانکر آب‌رسانی می‌شوند.

آماری که این نماینده مجلس ارائه کرده است فقط روستاهای منطقه دشتیاری را شامل می‌شود؛ این در حالی است که در استان سیستان و بلوچستان، که فقیرترین استان از نظر منابع آبی است، بیش از ۶۰۰۰ روستا وجود دارد.

در مهرماه ۱۳۹۹، سیدرضا کشفی، معاون شرکت آب و فاضلاب کشور (آبفا)، اعتراف کرد که از ۵۶۰۰ روستای استان سیستان و بلوچستان، ۲۱۹۴ روستا تحت پوشش آب‌رسانی‌اند. این به معنای آن است که ساکنان بیش از ۳۰۰۰ روستای دیگر چاره‌ای ندارند جز اینکه برای تامین آب موردنیاز به کولبری آب روی بیاورند. ماجرا وقتی ابعاد وسیع‌تری پیدا می‌کند که بدانیم این وضعیت به استان سیستان و بلوچستان محدود نیست و در هر شهر و روستایی که تنش آبی وجود دارد، زنان و کودکان کولبری آب می‌کنند. بر اساس گزارش روزنامه همشهری که در مرداد ۱۴۰۰ منتشر شد، کولبری آب از سیستان و بلوچستان تا استان‌های ایلام، کرمان و آذربایجان غربی رواج دارد.

بنا بر اعلام شرکت آب و فاضلاب کشور، بیش از ۲۸۲ شهر ایران در وضعیت تنش آبی قرار دارند و ۱۰۱ شهر نیز از این نظر در وضعیت قرمز به سر می‌برند. اوایل تیرماه ۱۴۰۰، رضا اردکانیان، وزیر وقت نیرو، اعلام کرد که جمعیت روستایی برخوردار از آب سالم به ۱۰ میلیون نفر رسیده است. با توجه به اینکه حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در روستاها ساکن‌اند، می‌توان نتیجه گرفت که همچنان ۱۰ میلیون نفر برای تامین آب آشامیدنی، چاره‌ای جز انتخاب روش‌هایی مثل کولبری آب ندارند.