سانسور بدن زنان ورزشکار در تلویزیون: برجستگی‌ها را حذف کنید

«گلنوش خسروی» متولد ۱۳۸۰ در شاهین‌شهر اصفهان و جوان‌ترین لژیونر فوتبال زنان ایران است که در سن ۱۸ سالگی و پس از درخشش در باشگاه «ذوب‌آهن» اصفهان، توانست راهی لیگ برتر فوتبال زنان ترکیه شود.منبع:ایران وایر

او در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید برای موفق شدن و درخشش در ورزش زنان در ایران باید حداقل ۱۰ برابر زحمتی که یک مرد ورزشکار متحمل می‌شود را کشید: «زیرا حتی ۱۰ درصد پوشش رسانه‌ای و اهمیتی که به ورزش مردان داده می‌شود، برای زنان وجود ندارد.»

گلنوش خسروی با گلایه از عدم پخش مسابقات در شبکه‌های تلویزیونی می‌گوید: «وقتی ما قوانین تعیین‌شده را رعایت می‌کنیم و با پوشش کاملا اسلامی در مسابقات حاضر می‌شویم، دیگر دلیل عدم پخش تلویزیونی مسابقات‌مان چیست؟ مگر غیر از این است که همین پخش مستقیم یا غیرمستقیم بازی‌ها از شبکه‌های تلویزیونی موجب سرازیر شدن اسپانسرها به مسابقات و درآمد بیشتر و رشد فنی ورزشکاران می‌شود؟ شما می‌دانید درحال حاضر دختران ایرانی چه‌طور و با چه قراردادهایی در لیگ برتر فوتبال زنان حاضر می‌شوند؟ مردان فوتبالیست فقط با قرارداد یک سال‌ خود می‌توانند تا آخر عمر راحت زندگی کنند ولی ما زنان چه‌طور؟»

به دلیل عدم پخش مسابقات ورزشی زنان از شبکه‌های تلویزیون، رسانه‌های داخلی نیز رغبتی به پوشش چنین اخباری ندارند و در واقع ورزش زنان ایران در یک بایکوت و سرکوب رسانه‌ای فرو رفته است.

این ورزشکار جوان می‌گوید آن‌قدر بازی و حضور زنان ورزشکار در صداوسیما و رسانه‌های دیگر دیده نمی‌شود که مسوولان ورزشی نیز از این وضعیت به نفع خود استفاده می‌کنند: «فقط چند بازیکن در لیگ هستند که ۱۰۰ میلیون تومان برای یک فصل دریافت کرده‌اند و قرارداد بقیه بازیکنان تیم‌ها در حد ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون تومان است. بازیکن‌هایی در لیگ هستند که پول برای خرید کفش ندارند و با کفش پاره هم‌بازیان خود در زمین حاضر می‌شوند. در نتیجه، در تابستان گرمای زمین باعث می‌شود پاهای آن‌ها تاول بزند و در زمستان هم آب داخل کفش‌‌هایشان است. خب اگر بین این‌همه شبکه تلویزیونی، فقط از یک شبکه بازی‌های ما را پخش کنند تا بیشتر دیده شویم، این مشکلات نیز طبیعتا کمتر می‌شوند. چرا نباید حتی یک زمین چمن مناسب برای زنان فوتبالیست در کشور داشته باشیم؟ چرا برخی از دختران فوتبالیست باید با شکم گرسنه مسابقه بدهند؟»

وزرش زنان و ورزشکاران زن ایرانی طی ۴۲ سال اخیر در رسانه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران با سانسور شدید مواجه بوده‌اند؛ سانسوری که باعث شده است عده زیادی از زنان ورزشکار کشور یا ترجیح بدهند در اوج و در سن جوانی از ورزش حرفه‌ای کناره‌گیری کنند و یا مهاجرت به کشورهای دیگر را برگزینند.

یکی از مهم‌ترین سانسورها، عدم پخش تلویزیونی لیگ‌های زنان در رشته‌های مختلف ورزشی، حتی به صورت غیرزنده است. پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی مهم‌ترین انگیزه برای ورزشکاران است تا میلیون‌ها مخاطب داشته باشند و با افزایش کیفیت فنی خود، محبوب‌تر و معروف‌تر شوند.

اما د‌ه‌ها زن ورزشکار ایرانی از این نعمت محروم هستند و سانسور می‌شوند؛ سانسوری که ظاهرا اعتقادات مذهبی جمعیتی محدود اما قدرتمند دلیل اصلی آن است و ماجرای اجازه ندادن به زنان برای تماشای مسابقات فوتبال یا کشتی مردان و هم‌چنین اجازه نداشتن مردان برای تماشای مسابقات ورزشی زنان هم از همین نگاه سرچشمه می‌گیرد.

در آخرین نمونه از سانسور ورزش زنان در رسانه‌های داخل ایران، اقدام سایت «خبرآنلاین» بود که تصمیم گرفت تصویر «مریم طوسی»، عضو تیم ملی دو و میدانیزنان را دست‌کاری و سینه‌های این ورزشکار زن را محو کند تا از جنبه شرعی و اسلامی مشکلی پیش نیاید. درحالی که مریم طوسی لباس «اسلامی» معرفی شده از طرف فدراسیون دو و میدانی جمهوری اسلامی ایران را بر تن داشت. اما همان برآمدگی طبیعی بدن زنان هم برای خبرنگاران رسانه نزدیک به «علی لاریجانی» قابل تحمل نبود.

مریم طوسی، دونده دوهای سرعت زنان ایران و رکورددار دوهای ۱۰۰ متر، ۲۰۰ متر و ۴۰۰ متر است که تاکنون چندین مدال طلا و برنز را در مسابقات آسیایی گرفته است.

از سوی دیگر، به خاطر آن‌چه که «ضدیت با دین و شریعت» خوانده می‌شود، نه‌تنها اجازه هیچ فعالیتی را به زنان کشتی‌گیر ایرانی نمی‌دهند بلکه برای زنانی که در رشته «کشتی آلیش» که ورزشی غیرالمپیکی» است هم سنگ‌اندازی می‌شود.

«زهرا یزدانی»، عضو تیم ملی کشتی آلیش زنان ایران اول مهر۱۳۹۹ در گفت‌وگویی از وضعیت خود گفت: «همه در ایران کشتی را یک رشته مردانه می‌دانند و به همین دلیل به ما زنان کم‌لطفی می‌شود. به‌خاطر کرونا هم که اردوها و مسابقات‌مان تعطیل شده‌اند و من حالا به همراه برادرم در ساحل جویبار (مازندران) تمرین می‌کنم. البته که مسابقات‌مان هم هیچ‌گاه از تلویزیون پخش نمی‌شوند.»

درحالی‌که زنان فوتسالیست ایرانی در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ در موفقیتی بزرگ و چشم‌گیر توانستند دو بار به مقام قهرمانی مسابقات فوتسال زنان آسیا دست یابند اما هیچ‌گاه بازی‌های آن‌ها از تلویزیون حکومتی ایران پخش نشد تا علاقه‌مندان به ورزش بانوان مجبور باشند این بازی‌ها را از شبکه‌های ماهواره‌ای تماشا کنند؛ اتفاقی که موجب شد تا صدای «طیبه سیاوشی»، نماینده مردم تهران در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی بلند شود و بگوید: «با وجود پی‌گیری‌های فراوان از صداوسیما و وزارت ورزش و جوانان، مسابقه فینال بانوان فوتسال آسیا از تلویزیون پخش نشد که دلیل آن، پوشش زنان ژاپنی عنوان شده است. دختران ایرانی با وجود تمام بی‌مهری‌ها و محدودیت‌ها توانستند قله فوتسال آسیا را فتح کنند اما حتی یک برنامه تلویزیونی صداوسیما نیز به انعکاس تلاش این دختران ورزشکار نپرداخت.»

صحبت‌های «سارا شیربیگی»، بازیکنی که در مسابقات سال ۲۰۱۸ قهرمانی آسیا توانست عنوان «خانم گل» فوتسال آسیا را به دست بیاورد هم قابل تامل است که پس از بازگشت به ایران گفت: «باور کنید بازی‌های زنان نیز ارزش این را دارند که توسط رسانه ملی پوشش داده شوند! ما با حجاب کامل در مسابقات حاضر می‌شویم و فکر نمی‌کنم پخش بازی‌ها ایرادی داشته باشد. اگر بازی‌ها را پخش می‌کردند، خیلی بهتر بود چون خانواده‌ام هم بازی‌ها را می‌دیدند. من دوست دارم برادر و پدرم به سالن بیایند و بازی من را ببینند. من ۱۵ فوتسال سال بازی کردم اما پدرم نمی‌دانست پستم در زمین چیست و فکر می‌کرد گلر هستم! اگر بازی‌ها ما را پخش کنند و دیده شویم، قطعا بیشتر پیشرفت خواهیم کرد.»

مخالفت با پخش مسابقه «فینال کبدی زنان» در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا که یکی از مهم‌ترین اتفاقات ملی به شمار می‌رفت نیز از موضوعاتی بود که نارضایتی بسیاری از مردم را به دنبال داشت. قهرمانی تاریخی زنان کبدی‌‌کار در بزرگ‌‌ترین رویداد ورزشی کبدی در قاره آسیا از صداوسیمای حکومتی سانسور شد تا بعد از دست‌به‌دست‌ شدن تصاویر مسابقه فینال توسط شهروندان ایرانی در شبکه‌های اجتماعی، موج گسترده‌ای از اعتراضات درباره این سانسور به‌راه بیفتد.

پخش مسابقات زنانی ایرانی در خارج از کشور به بهانه «پوشش نامناسب رقبای خارجی» سانسور می‌شود اما مشخص نیست که چرا تلویزیون ایران زیر بار پخش رقابت‌های داخلی هم نمی‌رود. مسابقات لیگ‌های مختلف زنان، از کشتی آلیش و وزنه‌برداری گرفته تا فوتبال و پینگ‌پنگ و شمشیربازی و والیبال و…، همه ‌و‌همه با پوشش کامل حجاب اسلامی و زیر نظر مسوولان حراستی حاضر در سالن‌ها برگزار می‌شوند.

البته مدیران صداوسیمای ایران نشان داده‌اند حتی تحمل نمایش زنان تماشاچی در استادیوم را هم ندارند. «شورای تامین امنیت استان تهران» در حالی بعد از تهدیدهای بین‌المللی، مجوز ورود زنان را به استادیوم آزادی برای تماشای دیدار «پرسپولیس» تهران مقابل «کاشیما آنتلرز» ژاپن در فینال لیگ قهرمانان آسیا را صادر کرد که تلویزیون ایران حتی یک ثانیه هم از جایگاه ویژه‌ای که زنان در آن مستقر بودند، تصویری نشان نداد.

چنین نمونه‌هایی در تاریخ ورزش زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار زیاد است. جو ضد رسانه‌ای و سانسور حاکم برای ورزش زنان، تحمل شرایط را برای زنان ورزشکار سخت‌تر کرده است.

گلنوش خسروی، بازیکن فوتبال زنان ایران که حالا به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی لیگ برتر زنان ترکیه مجبور شده است به ایران برگردد و همراه تیم زنان «وچان» کردستان تمرین کند، در بخشی از صحبت‌هایش می‌گوید: «خب ما دختران فوتبالیست هم دوست داریم مانند مردان فوتبالیست، سوار خودروی خوب شویم و در منزلی ایده‌آل زندگی کنیم و غذای خوب بخوریم. مگر چه چیز ما از مردان کمتر است؟ باور کنید از نظر کیفیت فوتبالی هم شاید بهتر از برخی تیم‌های حاضر در لیگ برتر مردان باشیم اما وقتی تغذیه، بدن‌سازی و اردوی حرفه‌ای برای ما وجود نداشته باشد، مدام درجا می‌زنیم و پیشرفتی در کار نخواهد بود. از مخاطبان و مردم فوتبالی هم تقاضا داریم فوتبال زنان را بیشتر رصد کنند زیرا هرچه تقاضا برای تماشای بازی‌ها و خواندن اخبار فوتبال یا ورزش زنان بیشتر باشد، رسانه‌ها بیشتر به پوشش بازی‌های زنان ترغیب می‌شوند.»

این فوتبالیست جوان و بااستعداد فوتبال زنان ایران که پیشنهادات برخی از تیم‌های اروپایی را نیز در مشت دارد، در پایان صحبت‌هایش می‌گوید برای رسیدن به نقطه کنونی، زحمات زیادی کشیده و «کریستیانو رونالدو» و «نیمار» را سرلوحه زندگی‌ خود برای گذشتن از سختی‌ها و رسیدن به آرزوهایش قرار داده است: «اگرچه طی این سال‌ها مورد کم‌لطفی‌ها و آزارهای زیادی قرار گرفتم و بارها ناامید شدم اما هم‌چنان می‌جنگم و تمام آرزویم این است که چندین سال بعد، از این‌که سال‌های جوانی خود را برای فوتبال هدر دادم، پشیمان نباشم. زندگی برای من و خانواده‌ام در سال‌های گذشته بسیار سخت سپری شد ولی چاره‌ای نیست جز امید به آینده. شاید بار دیگر که با شما مصاحبه می‌کنم، دیگر از مشکلات و سختی‌ها صحبتی نکنم و موفقیت‌های بیشترم را با شما مرور کنم.»

برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیش‌تر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.