تاریخ ایران و جهان به زندگی و سرنوشت چهره‌ها گره خورده است. هر یک خشتی گذاشته‌اند تا سقفی پدیدار شود؛ خشت‌هایی که گاه به قیمت زندگی و جان‌شان تمام شده است. در این معماری عظیم، زنان و مردان بسیاری نقش آفریده‌اند.
از سوی دیگر، در تاریخ جهان بسیاری از زنان و مردان نیز به دلیل استعداد شگرف‌شان برای تخریب و نابودی ساخته‌های دیگران، «تأثیرگذار» نام‌گرفته‌اند.
زنان ایرانی، نویسنده برگ‌های بسیاری از کتاب تاریخ ۲۰۰ سال اخیر ما بوده‌اند؛ چه به دلیل تأثیر مثبت بسیاری از آن‌ها در افزایش آگاهی عمومی، کاهش تبعیض علیه زنان، ارتقای سواد و موقعیت اجتماعی، مقابله با فشارهای مذهبی، مشارکت در پروژه‌های علمی، سیاست‌ورزی، موسیقی و سینما و چه به دلیل تأثیر بعضی از آن‌ها در تشویق به خشونت، گسترش جهل و جزم‌اندیشی و سوءاستفاده از قدرت مالی و اقتصادی در جهت منافع خود.
مجموعه «زنان تأثیرگذار» «ایران‌وایر» یک مقدمه است. افرادی که نام‌شان در این فهرست آمده است، نماینده برخی اقشار جامعه هستند که هر روز در ایران و کشورهای دیگر بر زندگی خانواده و اجتماع خود تأثیر می‌گذارند. بدیهی است که همه فعالیت‌ها و یا تمام افراد حاضر در این مجموعه مورد تأیید «ایران‌وایر» نیستند اما تأثیرگذاری هیچ‌یک از افراد این لیست را نمی‌شود کتمان کرد.
این لیست، دومین سری سلسله بیوگرافی‌های زنان تأثیرگذار ایران است که به‌مرور تکمیل می‌شود. از مخاطبان «ایران‌وایر» درخواست داریم تا پیشنهادات خویش را برای غنای این مجموعه با ما در میان بگذارند.
***
کروکودیل حیوان عجیبی است؛ یک جور اسرارآمیز و ترسناک. با شنیدن نامش اغلب به یاد ویدیوهایی می‌افتیم از حمله ناگهانی یک موجود غول‌پیکر با چشمانی تیزبین و دهانی که آن‌قدر باز می‌شود که انسان یا حیوانات تشنه‌ای که برای خوردن آب نزدیک دریاچه یا رودخانه شده‌اند را ببلعد بی‌این که حتی لرزشی کوچک بر سطح آب ایجاد کند.
«مژگان روستایی» اما تصویرهای دهشتناک از کروکودیل‌ها را به یکباره تغییر داد؛ زنی جوان، پرشور و مصمم از اهالی اصفهان و متولد سال ۱۳۶۲ که با همکاری همسرش در جزیره قشم، به تولید و پرورش بزرگ‌ترین گونه کروکودیل در جهان مشغول است.
او در ۲۳ سالگی موفق شد عنوان جوان‌ترین کارآفرین کشور را به خود اختصاص دهد. مژگان و همسرش حالا اولین و تنها مزرعه پرورش کروکودیل در ایران را مدیریت می‌کنند و امیدوارند که با افزایش این مجموعه‌ها، تولیداتشان را در عرصه جهانی عرضه کنند.
مژگان روستایی فارغ‌التحصیل رشته جانورشناسی است. او و همسرش تا هفت سال قبل، هر دو در تهران کارمند بودند اما به این نتیجه رسیدند که زندگی کارمندی چیزی نیست که در پی آن باشند: «سال ۱۳۸۵ تصمیم گرفتیم کاری خلاقانه در حوزه تخصص من شروع کنیم. بعد از مدتی به ایده پرورش کروکودیل رسیدیم. ایده داشتیم اما منبع مطالعاتی فارسی در این مورد نداشتیم. وقتی درباره‌اش با کسی صحبت می‌کردیم، فکر می‌کردند شوخی می‌کنیم و درنهایت هم ما را می‌ترساندند.»
مژگان اما ترس‌ها را در پناه اراده، خلاقیت و پشتکار جا گذاشت. سال ۱۳۸۵ که آن‌ها تصمیم گرفتند ایده خود را عملیاتی کنند، هیچ طرح و دستورالعمل مشخص و معینی برای حمایت از کسانی که قصد چنین کارهایی داشتند، وجود نداشت. حتی مشخص نبود برای گرفتن مجوز این کار چه باید کرد.
بروکراسی اداری بزرگ‌ترین مشکل همه کسانی است که می‌خواهند کاری نو و خلاق در ایران انجام بدهند. از وقتی طرح ارایه می‌شود تا لحظه‌ای که مجوز صادر شود، زمانی طولانی طی خواهد شد. گاهی پروسه آن قدر طاقت‌فرسا می‌شود که عطای راه انداختن حرفه تازه را به لقایش می‌بخشند. شاید اگر علاقه، همت و همراهی مژگان و همسرش در میان نبود، سرنوشت «نوپک» هم همان می‌شد که شرحش رفت.
نوپک مخفف نام شرکتی است که مژگان روستایی و همسرش راه‌اندازی کرده‌اند. بنابر آن چه او در شرح نوپک گفته است، این نام مخفف کلمات «نوآوری»، «پویایی» و «کوشش» است. همان‌سه اصلی که در این سالها سرلوحه فعالیت‌های آن‌ها بوده است.
سرمایه اولیه برای راه‌اندازی چنین طرحی اندک نبود. مژگان و همسرش اما عزم‌شان را جزم کرده بودند: «با پدرم صحبت کردیم و خانه و ماشین و هر چه داشتیم را فروختیم تا پولش را سرمایه کارمان کنیم. حدود ۱۰۰ میلیون تومان هم بانک کشاورزی به عنوان وام به این پروژه اختصاص داد. برای تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی، سند دو خانه، یکی در تهران و دیگری در اصفهان را در رهن بانک گذاشتیم. حدود ۴۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری به مدد وام و پس‌انداز و کمک‌های خانواده‌ها جمع شد.»
مژگان روستایی در قدم بعدی تصمیم می‌گیرد یک شرکت ثبت کند. می‌گوید: «سال ۱۳۸۶ شرکتی به نام “نوآوران پویا کیمیا قشم” تاسیس کردیم که الان مجری مزرعه و پارک پرورش کروکودیل نوپک قشم است و به عنوان طراحی نوآورانه و کارآفرین در ایران شناخته می‌شود. من مدیرعامل هستم و همسرم، مهندس “بهروز سالاروند” کارهای طراحی و نظارت بر احداث و مدیریت مزرعه را برعهده دارد.»
پس از آن، مژگان و همسرش تصمیم گرفتند برای گذراندن دوره صلاحیت حرفه‌ای پرورش کروکودیل، به خارج از کشور بروند. مقصد کشورهایی بود که در زمینه پرورش کروکودیل صاحب نظر بودند؛ یعنی مالزی و تایلند. دوره‌های مربوطه یک سالی طول کشید و حالا وقت پوشیدن کفش‌های آهنین بود.
مژگان روستایی با سازمان‌ها و نهادهای متعددی که به شکلی با ایده او مرتبط بودند، ارتباط گرفت و طرح خود را ارایه کرد؛ سازمان‌هایی هم‌چون شیلات، حفاظت محیط‌‌زیست و دام‌پزشکی. در نهایت در سال ۱۳۸۷ نخستین پروانه تاسیس مزرعه پرورش تمساح در ایران برای شرک نوپای مژگان روستایی و همسرش صادر شد: «مزرعه را در جزیره هنگام احداث کردیم و اولین تمساح‌ها بهمن ۱۳۸۹ وارد مزرعه شدند. بهار سال ۱۳۹۰ تصمیم گرفتیم بخش گردش‌گری مزرعه را هم راه بیاندازیم. این‌طوری پارک کروکودیل نوپک در جزیره قشم به عنوان اولین پارک کروکودیل خاورمیانه آغاز به کار کرد.»
حالا وقتی به جزیره هنگام بروید و سراغ پارک کروکودیل‌ها را از هر کس بگیرید، شما را راهنمایی خواهد کرد. هزاران گردش‌گر داخلی و صدها گردش‌گر خارجی از این پارک دیدن و از خدمات آموزشی و مشاوره‌هایی که در مورد چگونگی پرورش کروکودیل ارایه داده می‌شود، استفاده کرده‌اند.
سال ۱۳۹۲ مژگان روستایی موفق شد سری اول تخم‌ریزی و تکثیر کروکودیل زنده را در نوپک انجام دهد. حالا او و همسرش به خاطر مزرعه جذاب‌شان، به عنوان کارآفرینان برتر استان هرمزگان و ایران شناخته می‌شوند.
آن‌ها در چهارمین دهه زندگی خود، دختری به نام «آنیسا» دارند. در مزرعه این زوج، ۲۰ کارگر مشغول به کار هستند و۲۰۰ سر کروکودیل را نگه‌داری می‌کنند و محل کارشان به یکی از مقصدهای گردش‌گری دیار تاریخی و جذاب هرمزگان تبدیل شده است؛ جایی که می‌توانید رخ به رخ کروکودیل‌های ۵۰ سانتی، تا سه متری عمق آب را تماشا کنید و خیال‌تان راحت باشد که بلعیده نخواهید شد.
صفحه اینستاگرامی نوپک در اینستاگرام که چندهزار فالوئر دارد، آخرین خبرهای مربوط به کروکودیل‌های ساکن در مزرعه را به علاقه‌مندان اطلاع می‌دهد.
مژگان روستایی اهداف بزرگی برای توسعه کارش در سر دارد: «ما برنامه ۱۰ ساله‌ای داریم که در حال حاضر یک و نیم تا دو سال از آن جلو هستیم. هدف اصلی راه‌اندازی، واردات، تکثیر و پرورش کروکودیل بود که همه این‌ها با این‌که نخستین مجموعه در ایران بوده‌ایم، با موفقیت انجام شده است. هدف نهایی مجموعه ما، داشتن مزرعه با هزار سر کروکودیل است که با تکثیر بیشتر در آینده محقق خواهد شد.»
مژگان روستایی مانند بسیاری از کسانی که ایده‌های نو در سر داشته‌اند، برای اجرا با مشکلات متعددی مواجه شده است. یکی از مشکلات، تغییر قیمت ناگهانی ملک در ایران بوده است: «زمانی که قصد داشتیم این پروژه را اجرا کنیم، قیمت ملک در ایران ناگهان دو برابر شده بود. حتی افراد بسیاری توصیه کردند که از انجام این طرح انصراف دهیم. می‌گفتند به جای اجرای این ایده، خانه بخرید و پول‌تان را در بازار مسکن سرمایه‌گذاری کنید. شاید اگر در آن زمان توصیه اطرافیان‌مان را به اجرا در می‌آوردیم، سود بیشتری عایدمان می‌شد. اما نام سرمایه‌گذاری در بخش ملک و مستغلات، کارآفرینی و اشتغال‌زایی نبود. دوست داشتیم کاری را انجام دهیم که در کنار ما دیگران هم بهره‌مند شوند. ریسک آن بالا بود اما با برنامه پیش رفتیم و خوش‌بختانه موفق شدیم.»
