معصومه دانشمند مشهور به مادر بازرگان، از مادران خاوران و از فعالان جنبش دادخواهی در خصوص اعدام هزاران زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷، روز شنبه سیزدهم اردیبهشت ماه در بیمارستانی در آمریکا درگذشت.
بیژن بازرگان، فرزند معصومه دانشمند، که در سال ۱۳۶۱ بازداشت شده بود در جریان اعدامهای گروهی تابستان۱۳۶۷ در زندان گوهردشت اعدام شده و احتمالا در گورهای دسته‌جمعی خاوران دفن شده بود. هزاران زندانی سیاسی در جریان این اعدام‌ها و درحالی که به پیشتر احکام زندان دریافت کرده و در حال تحمل دوره حبس خود بودند با فرمان روح‌الله خمینی و از سوی هیات مرگ اجرا شد اعدام شدند، هیاتی که در زندان‌های تهران و کرج حسینعلی نیری حاکم شرع وقت، مرتضی اشراقی دادستان وقت تهران، ابراهیم رییس معاون وقت دادستان تهران و مصطفی پورمحمدی نماینده وقت وزارت اطلاعات در آن عضویت داشتند.
مادران خاوران از جمله معصومه دانشمند در تمام سال‌های پس از آن اعدامهای گروهی جنبش دادخواهی را شکل دادند و با وجود سرکوب‌های شدید و فضای امنیتی، علیه فراموشی اعدامهای گروهی و برای دادخواهی کوشیدند.
معصومه دانشمند در بهار ۱۳۹۳ به همراه پروانه میلانی خواهر رحیم میلانی یکی دیگر از اعدام شدگان سال۶۷، به نمایندگی از مادران خاوران به کره جنوبی دعوت شده و جایزه حقوق بشر گوانگجو کره جنوبی را دریافت کردند. این جایزه برای گرامیداشت خاطره کشته‌شدگان در اعتراضات ۱۸ مه ۱۹۸۰ شهر گوانگجو به دست نظامیان، هر سال از طرف بنیاد خانواده‌های جان‌باختگان گوانگجو به فعالان حقوق بشر و صلح اهدا می‌شود.
