«سیداحمد معین شیرازی»، معروف به «پیکاسو معین» و قهرمان کیک بوکسینگ با انتشار ویدیویی در اینستاگرام، از صدور حکم ۱۶ سال حبس خود و همسرش، «شبنم شاهرخی» از سوی دادگاه انقلاب خبر داد.
او در ویدیویی که در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده، توضیح داده است به دلیل متهم شدن به چهار اتهام به همراه همسرش، در شهریور ۱۳۹۸ مجبور به خروج از کشور شده‌اند.
این زوج جوان متهم به «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، «اشاعه فساد و فحشا»، «جریحه‌دار کردن عفت عمومی» و «انتشار محتوای مبتذل و مستهجن» هستند. مستندات و مصادیق این اتهامات برگرفته از محتویات اینستاگرام پیکاسو و همسرش بوده‌اند.
شبنم شاهرخی، همسر پیکاسو معین در حالی به این اتهامات محکوم شده است که در اینستاگرام فعالیت اندکی دارد و بیشتر عکس‌ها و فیلم‌های منتشر شده از او توسط همسرش انجام شده است.
پیکاسو و همسرش از سوی ماموران وزارت اطلاعات طی دو جلسه بازجویی شده‌اند و پس از آن، پرونده آن‌ها به دادسرای زندان «اوین» ارسال شده است. شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی «ایمان افشاری» به شکل غیابی این زوج را برای چهار اتهام، به ۱۶ سال زندان محکوم کرده است.
بیشترین مجازات آن‌ها مربوط به اتهام اشاعه فساد و فحشا است که پیکاسو معین برای این اتهام، به هفت سال و شبنم شاهرخی به شش سال زندان محکوم شده‌اند.
پیکاسو معین امروز (۱۰ اردیبهشت) رو به دوربین گفته به دلیل همین پرونده قضایی و نگرانی از بازداشت شدن و به علت رفتار نامنصفانه‌ای که با او و همسرش شده است، دیگر به ایران برنمی‌گردد: «به دلیل این حکم دیگر به ایران برنمی‌گردیم. در ضمن دل‌مان هم شکسته است. ما واقعا شهروندان خوبی بودیم؛ بد نبودیم. اگر ایران ما را نمی‌خواهد، ما هم چه اصراری داریم که در ایران باشیم. من زندگی که در آلمان داشتم، در ایران هم داشتم و حالا در ترکیه.»
پیکاسو معین چه کسی است و چرا تا این حد برای دستگاه امنیتی کشور مهم شده است؟
پیکاسو یک شهروند معمولی ساکن تهران بود که به دلیل پست‌هایش که بیشتر حاوی عکس‌هایی از ورزش، تمرین‌های بوکس و تصاویر خانوادگی با همسر و کودکانش بود، معروف شد. او نمایشی از یک ورزشکار خوش‌تیپ و خانواده دوست را ارایه می‌داد و به این شکل به یکی از چهره‌های تاثیرگذار در اینستاگرام تبدیل شده است.
البته گاهی نیز درباره اتفاقات اجتماعی و فرهنگی جامعه اظهارنظر می‌کرد؛ از شرکت کردن در «کمپین نه به پلاستیک» تا «کمپین کمک به ساخت شهری بهتر برای عبور و مرور معلولان». پست‌های او در اینستاگرام معمولا بیش از ۱۰۰ هزار لایک می‌خورند.
چندین عکس و ویدیو هم از مادر و پدرش به اشتراک گذاشته بود؛ مادری محجبه و پدری که ظاهری مذهبی دارد. برخی کاربران شبکه مجازی نوشته‌اند که پدر او وابسته به سپاه پاسداران است اما صحت این ادعا هنوز مشخص نیست.
پیکاسو معین که دارای مدرک دکترای طب سوزنی است، در سال ۲۰۰۰ وارد آکادمی ورزش «اسکرا» در آلمان، در رشته بوکس شد و تاکنون قهرمان چندین مسابقه شده است. او چند سال پیش به ایران بازگشت، با شبنم شاهرخی ازدواج کرد و زندگی کوچکش را در تهران ساخت. اما به یک باره در شهریور ۱۳۹۸، به همراه خانواده‌اش از ایران خارج شد و از آن زمان تاکنون در ترکیه زندگی می‌کند.
پیکاسو معین در پست اینستاگرامی امروز خود می‌گوید ۱۰ ماه پیش او و همسرش به یکی از خانه‌های وزارت اطلاعات در چهارراه «ولیعصر» تهران احضار شده‌اند و طی بازجویی‌های جداگانه که حدود هفت ساعت طول کشیده است، به سوال‌های عجیب و غریب بازجویان پاسخ داده‌اند: «به ما اتهاماتی را وارد کردند و ما نپذیرفتیم. اما آن‌ها می‌گفتند شما برعلیه خدا، دین، حکومت و انسانیت گام‌های برداشته‌اید که از نظر ما واضح است ولی فقط الان می‌خواهیم بدانیم شما به قصد این کار را کرده‌اید یا اشتباه مرتکب شده‌اید و یا عامل نفوذی امریکا و اسراییل و جاسوس هستید.»
به گفته او، بازجویان در انتهای بازجویی به آن‌ها گفته‌اند که جاسوس نیستند ولی گمراه شده‌اند: «گفتند حالا دو راه وجود دارد، یا بروید زندان و اصلا هم برایشان مهم نبود که ما بچه داریم، یا همکاری کنید و دیگر ننویسید. خواستند که همان جا تعهد بدهیم. ما هم تعهد دادیم. خواستند پست‌های انتقادی و اجتماعی دیگر ننویسم و عکس بی‌حجاب از همسرم نگذارم. به آن‌ها گفتم ما در خانه خود بی‌حجاب بودیم و هرگز عکس بی‌حجاب در خیابان منتشر نکرده‌ایم. گفتند نه، عکس در حریم خصوصی هم نمی‌تواند در شبکه مجازی منتشر شود. گفتم این احمقانه است. گفتند از نظر ما درست و از نظر شما احمقانه است. روی بعضی از عکس‌ها خیلی حساس بودند؛ مثلا روی عکسی که مادرم باحجاب در کنار همسرم بی‌حجاب ایستاده بود. می‌گفتند شما می‌خواهید بگویید هرکسی می‌تواند زندگی خود را با هر جور عقیده‌ای داشته باشد ولی ما این را قبول نداریم. می گفتند این‌ها با هم هم‌خوانی ندارند. خواستند دیگر نامی از پدرم نیاورم و عکسی هم از او نگذارم!»
پیکاسو معین در ادامه می‌گوید: «به من گفتند تو بی‌سوادی، مگر تو سیاسی هستی که درباره مسایل اجتماعی و سیاسی نظر می‌دهی؟ گفتم اما ما شهروندیم، چه طور در زمان انتخابات روحانی، فعالیت‌مان آزاد بود؟ به او رای دادیم چون فکر کردیم اصلاحات تغییر ایجاد می‌کند. حالا الان که رییس‌جمهوری به وعده‌اش عمل نکرده است و ما انتقاد می‌کنیم، شهروند بی‌سواد شدیم؟»
به گفته پیکاسو معین، پس از این بازجویی هفت ساعته و تعهد دادن آن‌ها، تقریبا هزار عکس را از اینستاگرام خود حذف کرده‌اند: «تمام عکس‌ها با همسرم را حذف کردم و مدتی رعایت کردیم و فیلمی نگذاشتیم. ما به تعهدمان عمل کردیم. گفتند به کسی چیز نگو و ما هم نگفتیم.»
با این حال، آن‌ها دوباره از سوی ماموران وزارت اطلاعات احضار شدند و از آن‌ها خواسته شد پست‌های بیشتری را حذف کنند. مدتی بعد، در نهایت طبق احضاریه رسمی، به دادسرای زندان اوین احضار شدند؛ احضاری که بازداشت چند ساعته و در نهایت آزادی با قرار وثیقه را به دنبال داشته است. پرونده آن‌ها به شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب منتقل شد و در این نقطه، آن‌ها ترک کشور را به ماندن و زندان رفتن ترجیح دادند.
پیکاسو معین در ویدیویی که از خود منتشر کرده است، می‌گوید: «دیگر فهمیدیم با زندگی‌مان دارد بازی می‌شود. هنوز متعجب هستیم که چه کار کردیم که مستحق این چینن رفتاری بودیم. معنی انتقاد آیا تبلیغ علیه نظام است؟ فعالیت ورزشی ما آیا مستهجن بود.»
او می‌گوید: «فکر می‌کردیم لابد می‌خواهند بلایی سرمان بیاورند که دیگران بترسند چون ما که کاری نکرده و جرمی مرتکب نشده بودیم. بعد از آن مطمئن بودیم که با دادگاه عادی روبه‌رو نخواهیم شد و حتما ما را به زندان می‌اندازند. من زن و دو بچه دارم. خودم هیچ، نمی توانستم با حضور آن‌ها حتی یک روز هم به زندان بروم. بنابراین بدون این که به کسی چیزی بگویم، زندگی خود را رها کردیم و یک شبه از کشور خارج شدیم.»
این زوج به تازگی از طریق وکیل خود متوجه شده‌اند دادگاه برای آن ها در مجموع ۱۶ سال حکم زندان داده است.
پیکاسو می‌گوید آن‌ها این حکم را قبول ندارند: «حتما از طریق وکیل خود به آن اعتراض می‌کنیم.»
اما تخریب، تهدید و حتی اعترافات تلویزیونی از اینفلوئنسرها از سوی مقامات امنیتی و انتظامی ایران در طی سالهای اخیر به فعالیتی مشخص تبدیل شده است.
تیر۱۳۹۷، دختر ۱۷ سالهای به نام «مائده هژبری» به دلیل انتشار ویدیوهایی از رقص‌هایش بازداشت و در مقابل دوربین‌های بازجویانش مجبور به اعتراف تلویزیونی شد. او در این اعتراف اجباری با گریه اظهار پیشمانی کرد و گفت: «قصد من این‌ها که می‌گید واقعا نبود.»
در این برنامه تلویزیونی، از سه نوجوان دیگر نیز به دلیل فعالیت‌هایشان در اینستاگرام بازخواست شد. همه آن‌ها با چهره‌های محو و صداهای لرزان از انتشار عکس‌ها و فیلم‌های خودشان اظهار ندامت کردند. حرف‌های آن‌ها در مستندی به نام «بی‌راهه» برای مخاطبان صداوسیما پخش شد.
پیش‌تر از آن، جوانانی که آهنگ «هپی» را بازسازی کرده بودند، بازداشت و در مقابل تلویزیون از آن‌ها اعتراف گرفته شده بود.
«ریحانه طراواتی»، یکی از این جوانان رقصنده سال‌ها بعد در دفاع از مائده هژبری در توییتر خود نوشت: «من را در سن ٢٣ سالگى بازداشت کردید به جرم شادى، مائده را در سن ١٨ سالگى به همان جرم مسخره! با نسل بعد چه خواهید کرد؟»
«محمدجواد منتظری»، دادستان کل کشور یازدهم بهمن ۱۳۹۷ گفته بود: «سالم‌سازی فضای مجازی و فیلترینگ از کشیده شدن جوانان به سمت قتلگاه جلوگیری می‌کند.»
«طرح سالم‌سازی فضای مجازی» اصطلاحی است که از سال ۱۳۹۵ و توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی به کار گرفته شد. «ابوالحسن فیروزآبادی» گفته بود: «برای سالم‌سازی فضای مجازی نیازمند نهضت تولید محتوا هستیم. بسیاری از کاربران این فضا به دلیل فقدان محتوای مناسب و سالم در معرض- به تعبیر مقام معظم رهبری- لغزش قرار می‌گیرند.»
پس از حرف‌های دادستان کشور در بهمن ۱۳۹۷، بسیاری از اینفلوئنسرها یک‌باره عکس‌های بی‌حجاب خود را حذف کردند و با حجاب کامل به فعالیت در فضای مجازی ادامه دادند و در شناسنامه صفحات آن‌ها جمله «تابع قوانین جمهوری اسلامی» اضافه شد. همان‌وقت خبرهایی مبنی بر احضار و تهدید آن‌ها به بستن صفحات اینستاگرامی انتشار یافت.
