خبرگزاری هرانا – استفاده ابزاری از عواطف خانوادگی طی دهه های گذشته یکی از شناخته شده ترین روش های نهادهای امنیتی برای اعمال فشار بر زندانیان سیاسی محسوب می شود. تمرکز بر سبک زندگی زندانیان و برجسته کردن مغایرت آن با هنجارهای مطلوب حاکمیت به عنوان تخلف، انگیزه اصلی این نهادها برای وارد کردن خانواده‌ها به پرونده زندانیان سیاسی است. فرنگیس مظلوم، منیره عربشاهی، شکوفه یداللهی و نازیلا نوری تنها چهار نمونه از مادرانی هستند که در حال حاضر در ارتباط و همزمان با فرزندان خود در زندان یا بازداشت به سر می‌برند. این گزارش نگاهی دارد به آخرین وضعیت مادران زندانیان عقیدتی که هم اکنون و همزمان با فرزندان خود در زندانها به سر می برند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در حال حاضر حداقل ۴ مادر همزمان با فرزندان خود که زندانی عقیدتی هستند در زندانهای مختلف به سر می برند.
این مادران -غیر از خانم مظلوم که جزییات بازداشت او هنوز مشخص نیست – بصورت مجزا متهم به فعالیت مدنی یا سیاسی هستند با این حال باید در نظر گرفت عمده مادران محبوس و همینطور دهها مادر دیگری که اکنون در خارج از زندان با شرایط مختلف حضور دارند در پی فعالیت فرزندان خود و در مقام دفاع از حقوق آنان به صحنه اعتراض و فعالیت مدنی و با هدف مشخص پا گذاشتند.
فارغ از اینکه دستگاه امنیتی برای مادران دربند پرونده های مجزا از فرزندان خود گشوده است و مدعی است که آنها به خاطر فعالیت های خود و جدا از فرزند بازداشت شده اند با این حال قابل انکار نیست با در نظر گرفتن دانش روانشناسانه رابطه عاطفی عمیق مادر_فرزند از دربند بودن مادران زندانی برای فشار بر فرزندان آنان استفاده شده است. آخرین نمونه آن بازداشت راحله احمدی، مادر صبا کردافشاری بود که در زمانی که خانم کردافشاری در برابر انجام مصاحبه تلویزیونی اجباری مقاومت می کرد صورت گرفت.
بازجوها بصورت آشکار به خانم کردافشاری گفته بودند که بازداشت مادر او به هدف در هم شکستن او و وادار ساختن او به مصاحبه صورت گرفته است.
همانطور که اشاره شد با توجه به مسبوق به سابقه بودن این رویه نزد دستگاه امنیتی در سراسر چهار دهه گذشته می‌تواند مثالهای پرشماری را یافت با این حال در حال حاضر مادر و فرزندانی که با اتهامات سیاسی یا امنیتی همزمان محبوس هستند به چهار تن خلاصه می شوند.
فرنگیس مظلوم، منیره عربشاهی، شکوفه یداللهی و نازیلا نوری چهار مورد شناسایی شده هستند که این گزارش به بررسی وضعیت آنان و فرزندان دربند آنها می پردازد.
۱- فرنگیس مظلوم
فرنگیس مظلوم در تاریخ ۳۱ تیرماه سال جاری بازداشت و به بازداشتگاه وزارت اطلاعات در زندان اوین موسوم به بند ۲۰۹ منتقل شد.
وضعیت سلامتی فرنگیس مظلوم به شدت نگران کننده است. وی سابقه جراحی قلب دارد و از درد مفاصل رنج می برد و امکان دسترسی به داروهایش در زندان تاکنون فراهم نشده است.
فرزند خانم مظلوم، سهیل عربی در تاریخ ۱۶ آبان ماه ۱۳۹۲ بازداشت شد و هم اکنون در زندان اوین به سر می‌برد. وی همزمان با تحمل دوران محکومیت ۷ سال و شش ماهه خود در زندان تهران بزرگ ، از بابت پرونده ای دیگر که در زندان علیه وی مفتوح شده بود در تاریخ ۳۱ شهریور ۹۷، به اتهامات “فعالیت تبلیغی علیه نظام” و “تشویش اذهان عمومی” به ۳ سال حبس، ۳ سال تبعید و جزای نقدی محکوم شد. سهیل عربی در تمام این مدت از مرخصی محروم بوده است.
۲- منیره عربشاهی
منیره عربشاهی در تاریخ ۲۲ فروردین سال جاری، تنها یک روز پس از بازداشت دخترش، یاسمن آریانی، در پی مراجعه به بازداشتگاه وزرا جهت پیگیری وضعیت او بازداشت شد. این مادر و دختر روز پنجشنبه ۲۲ فروردین به دادسرای مقدسی منتقل شدند.
گفته می شود در ارتباط با خانم عربشاهی همان روز بازداشت، قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی صادر شده است با این حال وی کماکان در زندان قرچک ورامین در حبس ماند.
روز چهارشنبه ۹ مردادماه ۹۸، رای دادگاه انقلاب تهران مبنی بر محکومیت این مادر و فرزند بازداشتی در زندان قرچک ورامین، بدون حضور وکلا به آنها ابلاغ شد. بر اساس رای شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه یاسمن آریانی و مادرش منیره عربشاهی هرکدام به اتهام “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی” به ۵ سال حبس تعزیری، از بابت اتهام “تبلیغ علیه نظام” به یک سال حبس تعزیری و از بابت اتهام “تشویق و فراهم نمودن موجبات فساد و فحشا” به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شدند. در صورت قطعی شدن این حکم و با استناد به ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مجازات اشد یعنی ۱۰ سال حبس تعزیری در خصوص هر یک از متهمان قابل اجرا خواهد بود.
این مادر و دختر هم اکنون در بند ۵ زندان قرچک ورامین که عمده ساکنین آن را اتباع خارجی تشکیل می‌دهند نگهداری می‌شوند.
۳. شکوفه یداللهی
شکوفه یداللهی یکم اسفند ماه ۱۳۹۷، در پی حادثه گلستان هفتم به همراه سه فرزند خود بازداشت شد و به زندان قرچک ورامین منتقل شد.
شکوفه یداللهی مادر امیر، پوریا و کسری نوری، در زمان بازداشت توسط نیروهای امنیتی به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بر اثر ضربات باتوم از ناحیه چپ سر مجروح شده است. شدت این ضربات به حدی بوده که سر وی شکافته و از ناحیه دهان و بینی دچار خونریزی شده است. وی همچنین قدرت بویایی‌اش را از دست داده و دنده‌هایش هم شکسته است.
خانم یدالهی در ابتدا به همراه شماری دیگر از زنان دراویش آزاد شد اما پس از اینکه بازپرس پرونده متوجه شد که خانم یداللهی مادر کسری نوری (از فعالان دراویش) است دوباره او را بازداشت و برای وی قرار وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی صادر کرد.
وی در تاریخ ۴ مردادماه ۱۳۹۷ سرانجام پس از ۵ ماه پیگیری‌های مستمر به مراکز درمانی اعزام شدند. تعلیق ۵ ماهه در درمان این زن درویش باعث تشدید اختلالات در بینایی و سردردهای طولانی‌مدت و فرساینده شده است.
شکوفه یداللهی بارها در اعتراض به محرومیت درویشان زندانی از حداقل حقوق قانونی زندانی، از جمله حق دسترسی به وکیل، توهین‌های قضات دادگاه انقلاب به عقاید درویشان گنابادی و عدم رعایت تشریفات قانونی در روند دادرسی از حضور در دادگاه خودداری کرد.
وی همچنین در اعتراض به حمله‌ی خشونت‌بار روز چهارشنبه ۲۳ خردادماه مأموران گارد ویژه این زندان به زنان درویش زندانی، برای مدتی دست به اعتصاب غذا زده بود.
خانم یداللهی در تاریخ ۲۱ مرداد ماه ۹۷، توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی به تحمل ۵ سال حبس تعزیری و دو سال ممنوعیت و محرومیت از فعالیت اجتماعی و رسانه‌ای محکوم شد. همزمان سه فرزند این زن درویش با نام‌های کسری نوری، پوریا نوری و امیر نوری که همراه با مادرشان در حادثه گلستان هفتم بازداشت شده بودند به ترتیب به ۱۲، ۲ و ۶ سال حبس محکوم شده‌اند. به این ترتیب این خانواده چهارنفره مجموعا به تحمل ۲۵ سال حبس تعزیری و ۶ سال محرومیت از فعالیت‌های رسانه‌ای و اجتماعی محکوم شده‌اند. در مرحله تجدید نظر، حکم صادره توسط دادگاه انقلاب علیه شکوفه یداللهی به ۲ سال حبس تعزیری کاهش پیدا کرد.
وی در تاریخ ۶ آذرماه ۱۳۹۷، به همراه دو تن دیگر از زنان درویش گنابادی محبوس در زندان قرچک ورامین با تحذبک مسئولان زندان قرچک بار دیگر مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
خانم یداالهی نهایتا در تاریخ ۲۷ تیرماه سال جاری از زندان قرچک ورامین به بند زنان زندان اوین منتقل شد.
گفتنی است که از میان فرزندان این زن درویش حکم ۲ سال حبس پوریا نوری در دادگاه تجدید نظر به ۸ ماه حبس تقلیل یافت و در نهایت وی در روز پنجشنبه ۲۶ مهرماه ۱۳۹۷، با پایان دوران محکومیت از زندان تهران بزرگ آزاد شد.
حکم محکومیت کسری نوری و امیر نوری در اسفند ماه سال گذشته، عینا تایید و به آنان ابلاغ شد. بر اساس این احکام، کسری نوری به ۱۲ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق، ۲ سال تبعید به ثلاث باباجانی، ۲ سال ممنوع الخروجی و ۲ سال محرومیت از عضویت در گروه‌ها و احزاب سیاسی و اجتماعی و فعالیت رسانه‌ای محکوم شد و برادرش امیر نوری نیز در نتیجه این حکم به ۶ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق، ۲ سال تبعید، ۲ سال محرومیت اجتماعی و حضور در رسانه ها و احزاب و ۲ سال ممنوعیت از خروج از کشور محکوم شده است. این دو برادر در حال حاضر در زندان تهران بزرگ تحمل حبس می‌کنند.
۴. نازیلا نوری
این دوریش گنابادی در زمستان سال ۹۶ و در جریان حوادث گلستان هفتم به همراه فرزندش کیانوش عباس زاده بازداشت و به زندان قرچک ورامین منتقل شد.
نازیلا نوری در تیر ماه سال گذشته توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی صلواتی از بابت اتهام “اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت داخلی کشور” به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.
وی ۷ ماه پس از بازداشت با تودیع قرار وثیقه آزاد و محکومیت وی در مرحله تجدید نظر به ۱ سال حبس تعزیری کاهش پیدا کرد.
نازیلا نوری در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه سال جاری جهت تحمل حبس راهی زندان اوین شده است.
لازم به ذکر است که کیانوش عباس زاده، فرزند این درویش گنابادی نیز که در جریان حوادث موسوم به گلستان هفتم به همراه مادرش بازداشت شده بود، به حبس محکوم شده و در حال حاضر در زندان تهران بزرگ تحمل حبس میکند. از جزییات پرونده و رای دادگاه نهایی وی در تجدیدنظر وی اطلاعی در دست نیست. برای کیارش عباس زاده، فرزند ۱۶ ساله وی نیز از بابت همان موضوع، پروندهای در دادسرای کودکان تشکیل شده است.
