خبرگزاری هرانا – سازمان عفو بین الملل با انتشار فراخوانی خواستار اقدام همگانی جهت درخواست آزادی مدافعان حجاب اختیاری شد. این سازمان در بخشی از این فراخوان خطاب به رئیس قوه قضاییه با اشاره به بازداشت و پرونده سازی علیه یاسمن آریانی، منیره عربشاهی و مژگان کشاورز آورده است “مجرم انگاشتن زنان و دخترانی که از رعایت حجاب خودداری میکنند نهایتِ تبعیض است. قانون حجاب اجباری ناقض مجموعه‌ی وسیعی از حقوق انسانی، از جمله حق برابری، حق حفظ حریم شخصی و حق آزادی بیان و عقیده است. این قانون زنان و دختران را تحقیر و آنان را از منزلت انسانی و عزت نفسشان تهی می‌کند”.
به گزارش خبرگزاری هرانا، روز دوشنبه ۱۷ تیرماه ۹۸، سازمان عفو بین الملل در ارتباط با بازداشت و تعقیب قضایی فعالین حقوق زنان و مخالفین حجاب اجباری بیانیه ای صادر کرد.
متن کامل این بیانیه در ادامه می آید:
“جناب آقای رئیسی،
سه مدافع حقوق زنان به نام های منیره عربشاهی، یاسمن آریانی و مژگان کشاورز از اوایل بهار امسال بدون دسترسی به وکیل در بازداشت به سر می برند. این سه نفر در ارتباط با ویدئویی دستگیر شده اند که به طور گسترده در شبکه های اجتماعی پخش شده بود. در آن ویدئو، که در «روز جهانی زن» در سال گذشته ضبط شده، این سه زن، بدون روسری، در حال گل دادن به مسافران زن در یک از قطارهای متروی تهران دیده می شوند و از امیدشان به احقاق حقوق زنان در ایران حرف می زنند. این زنان صرفا به دلیل اعتراض صلح آمیز به قانون تبعیض آمیز و تحقیرآمیز حجاب اجباری، به جرائم سنگینی متهم شده اند. تعقیب کیفری این افراد بخشی از اقدامات سرکوبگرانه گسترده تری است که از اوایل زمستان سال ۱۳۹۷ برای برخورد با آن دسته از مدافعان حقوق زنان که علیه قانون حجاب اجباری کارزار میکنند در پیش گرفته شده است.
یاسمن آریانی، به دنبال دستگیری‌اش در ۲۱ فروردین، به مدت ۹ روز در بازداشتگاه وزرای تهران در سلول انفرادی به سر برده و در طول این مدت، بدون حضور وکیل مورد بازجویی‌های پیاپی قرار گرفته است. بازجویان همچنین به او فشار آوردند تا «اعتراف» کند که «عناصر اپوزیسیون» در خارج کشور او را به فعالیتهای حقوق بشری برانگیخته‌اند و اعلام کند که «توبه» کرده و از فعالیتهای خود «ابراز ندامت» می‌کند.
در تاریخ ۵ تیر ۱۳۹۸، این مدافعان حقوق زنان را از زندان شهر ری برای تفهیم اتهام به شعبه‌ی ۲۸ دادگاه انقلاب تهران بردند. به آنها اجازه‌ی دسترسی به وکیل داده نشد، و قاضی دادگاه به آنها اعلام کرد که فقط هنگام درخواست تجدید نظر در حکمشان می‌توانند وکیل داشته باشند. این زندانیان گفته‌اند که قاضی با آنها بدرفتاری کرده و گفته است: «به نظر همه‌تان معتادید» و «پدر همه‌تان را در می‌آورم.» اتهامات واردشده به این افراد، در رابطه با اعتراض فعالانه‌ی آنها به قانون آزارگر حجاب اجباری، شامل «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام» و «تشویق و فراهم نمودن موجبات فساد» از طریق تبلیغ «کشف حجاب» است. یاسمن آریانی با اتهام دیگری مبنی بر «توهین به مقدسات اسلام» نیز روبه‌رو شده است. حمایت منیره عربشاهی از حقوق کارگران نیز به عنوان اقدام «مجرمانه» در نظر گرفته شده است.
اینجانب مصرانه از شما درخواست می‌کنم که منیره عربشاهی، یاسمن آریانی و مژگان کشاورز را بی‌درنگ و بدون قیدوشرط آزاد کنید، چرا که هر سه زندانی عقیدتی محسوب می‌شوند و صرفاً به دلیل فعالیتهای حقوق بشری‌شان به زندان افتاده‌اند. خواهشمندم کسب اطمینان کنید که این افراد، تا زمان آزادی‌شان، از حق ارتباط مستمر با خانواده‌های خود و انتخاب وکیل مورد نظرشان برخوردار می‌شوند. همچنین، مصرانه از شما درخواست می‌کنم جرم‌انگاری فعالیتهای مدافعان حقوق زنان، از جمله کسانی که به شکل صلح‌آمیز به قانون حجاب اجباری اعتراض میکنند، را متوقف کرده و قانون حجاب اجباری را ملغا کنید.
با احترام
اطلاعات تکمیلی
۱۷اسفند ۱۳۹۷ (۸ مارس ۲۰۱۹) ویدئویی به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی پخش شد که نشان میداد منیره عربشاهی، یاسمن آریانی و مژگان کشاورز، بدون روسری، در حال گل دادن به مسافران زن در یکی از قطارهای متروی تهران هستند و از امیدشان به احقاق حقوق زنان در ایران حرف می‌زنند. در آن ویدئو، یاسمن آریانی به زن باحجابی گل میدهد و ابراز امیدواری می‌کند که یک روز هردو بتوانند در کنار هم در خیابان قدم بزنند: «من بدون حجاب و شما با حجاب.»
به دنبال انتشار این ویدئو، نیروهای امنیتی یاسمن آریانی را ۲۱ فروردین ۱۳۹۸ در منزل خانواده‌اش در تهران دستگیر کردند. روز بعد، ۲۲ فروردین، مادرش منیره عربشاهی که برای پیگیری وضعیت دخترش به بازداشتگاه وزرای تهران رفته بود، بازداشت شد. ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ نیز مژگان کشاورز، در مقابل چشم دختر ۹ سالهاش، به زور دستگیر شد.
این مدافعان حقوق زنان از حق دسترسی به وکلای مستقل و منتخب خود محروم شده‌اند؛ به این زندانیان گفته شده است که، به دلیل ماهیت «امنیتی» پرونده‌هایشان، تبصره‌ی ماده‌ی ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری شامل حال آنها می‌شود. این تبصره افراد متهم به جرایم مربوط به «امنیت ملی» و برخی از جرایم سازمان‌یافته را ملزم می‌کند که وکیل خود را از فهرست وکلایی که به تأیید رئیس قوه‌ی قضائیه رسیده انتخاب کنند.
تعقیب کیفری این سه کنشگر بخشی از اقدامات سرکوبگرانه‌ی گسترده‌تری است که برای برخورد با آن دسته از مدافعان حقوق زنان که علیه قانون حجاب اجباری کارزار میکنند در پیش گرفته شده است.
۱۴خرداد ۱۳۹۸ فرشته دیدنی دستگیر شد که هم‌اکنون در زندان شهر ری و در کنار زنان محکوم به جرایم سنگین و خشن نگهداری می‌شود. فرشته دیدانی ۵ تیر ۱۳۹۸ در جلسه‌ی دادرسی در شعبه‌ی ۲۶ دادگاه انقلاب تهران حاضر شد، اما از اتهامات واردشده به او اطلاعی در دست نیست. ۱۱ خرداد ۱۳۹۸، صبا کردافشاری دستگیر شده و تا ۲۱ خرداد در سلول انفرادی در بازداشتگاه وزرای تهران نگهداری شد و بعد از آن به زندان شهر ری انتقال یافت.
در ساله‌ای اخیر، جنبش رو به رشدی در ایران برای مقابله با حجاب اجباری شکل گرفته است؛ زنان و دختران در مکان‌های عمومی می‌ایستند و در حال سکوت، روسری‌های خود را که بر سر چوبی آویخته‌اند در هوا تکان می‌دهند، عکس‌ها و ویدئوهایی از خودشان در حال قدم زدن بدون حجاب در خیابان‌ها منتشر میکنند و با کارزارهای اینترنتی مانند «دوربین من اسلحه من»، «چهارشنبه‌های سفید» و «آزادی‌های یواشکی» همکاری میکنند. این کارزارها از زنان دعوت کرده‌اند تا با پوشیدن روسری‌های سفید در روزهای چهارشنبه و یا پیاده‌روی بدون حجاب اعتراض خود را به قانون حجاب اجباری اعلام کنند و پیرامون آزار و اذیت و تعارض مداوم به زنان و دختران در خیابان‌های ایران در نتیجه قانون حجاب اجباری اطلاع‌رسانی کنند. مقام‌ها و مسئولان ایرانی از توان و پویایی این جنبش احساس خطر کرده و برای مقابله با آن به سرکوبگری روی آورده‌اند.
از آغاز سال گذشته‌ی میلادی تاکنون، ده‌ها مدافع حقوق زنان، از جمله چهار مرد، بازداشت شده‌اند. بعضی از این افراد مورد شکنجه قرار گرفته و به دنبال برگزاری محاکمات به شدت غیرمنصفانه، به تحمل حبس یا شلاق محکوم شده‌اند. ۴ اسفند ۱۳۹۶ نیروی انتظامی در یک بیانیه‌ی رسمی هشدار داد که زنانی که به اعمال قانون تبعیض‌آمیز و آزارگر حجاب اجباری اعتراض میکنند از این پس به ارتکاب «تشویق و فراهم نمودن موجبات فساد» متهم می‌شوند؛ ارتکاب چنین جرمی می‌تواند تا ده سال زندان به دنبال داشته باشد.
مجرم انگاشتن زنان و دخترانی که از رعایت حجاب خودداری میکنند نهایتِ تبعیض است. قانون حجاب اجباری ناقض مجموعه‌ی وسیعی از حقوق انسانی، از جمله حق برابری، حق حفظ حریم شخصی و حق آزادی بیان و عقیده است. این قانون زنان و دختران را تحقیر و آنان را از منزلت انسانی و عزت نفسشان تهی می‌کند”.
لازم به ذکر است یاسمن آریانی، در تاریخ ۲۱ فروردین‌ماه و مادرش منیره عربشاهی در تاریخ ۲۲ فروردین ماه، مژگان کشاورز در تاریخ ۵ اردیبهشت‌ماه و فرشته دیدنی در ۱۵ خردادماه امسال بازداشت شده اند.
صبا کردافشاری دیگر بازداشت شده ای است که اشتراکات زیادی در سابقه و زمینه های بازداشت با این افراد دارد با اینحال به نظر می آید در کلاسه پرونده جداگانه ای علیه او طرح اتهام شده است، از اتهامات علیه خانم کردافشاری که از ۱۱ خردادماه در بازداشت به سر می برد میتوان به “اشاعه فساد و فحشا از طریق کشف حجاب و پیاده روی بدون حجاب”، “تبلیغ علیه نظام از طریق ارتباط با گروه های معاند و طرح (طراحان) براندازی نرم”و “اجتماع و تبانی علیه نظام از طریق ارتباط با رسانه های خارجی” اشاره کرد. وی از تاریخ ۱۱ تیرماه جهت ادامه بازجویی به مکان نامعلومی منتقل شده است.
در تاریخ ۱۵ خردادماه ۱۳۹۸، فرشته دیدنی از معترضان به حجاب اجباری در ایران، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
گفتنی است که فرشته دیدنی، با انتشار چند ویدیو، در متروی تهران زنان را به برداشتن حجاب و حمایت از بازداشت شدگان فعالین حقوق زنان مانند مژگان کشاورز، یاسمن آریایی، منیر عربشاهی و …، فراخوانده بود.
جلسه ابلاغ کیفرخواست یاسمن آریانی، منیره عربشاهی، مژگان کشاورز و فرشته دیدنی در تاریخ ۵ تیرماه در دادگاه انقلاب تهران برگزار شد.
