یورونیوز فارسی در نماز جمعهها و به ویژه در سخنرانی خطبههای آن اغلب رویکردهای محافظهکارانه در مسائل زنان اتخاذ میشود. بسیاری از چهرههای مذهبی انتقادهای خود به پوشش زنان را در این تریبونها ابراز میکنند. نماز جمعه این هفته در ایران اما شاهد دو نگاه کاملا متفاوت به مسائل زنان بود. از بیلهسوار تا کرج.
مهدی حسینی همدانی، امام جمعه کرج در خطبههای نماز جمعه این هفته گفت: «این روزها با الگو قراردادن آموزههای غربی الگوهای اسلامی کمرنگ میشود. مردان در خانه بیکار بوده و زنان در جامعه در مشاغل به کارگیری میشوند که مطابق با شان آنها نیست و با این کار به دنبال از بین بردن نقش مادری، همسری و تربیتی هستند.» سخنان او در شبکههای اجتماعی واکنشهایی به دنبال داشته است.
در همین حال اصغر جدایی، امام جمعه بیله سوار در اقدامی متفاوت این بار در خطبههای نماز جمعه از یک زن برای ایراد سخنرانی دعوت کرده است. بخش مرکزی شهرستان بیلهسوار در شمال استان اردبیل واقع شدهاست.
حضور کمرنگ زنان به عنوان سخنران خطبهها
زنان گرچه همواره نیمی از جمعیت حاضران در نماز جمعه را شامل میشوند اما هیچگاه پیشنماز نبوده و تا کنون کمتر زنی به عنوان سخنران خطبههای نماز جمعه دعوت شده است. معصومه ابتکار، رییس پیشین سازمان محیط زیست و معاون امور زنان ریاست جمهوری سال ۹۲ بنا بود به عنوان سخنران خطبه نماز جمعه تهران درباره آلودگی هوا صحبت کند که بعدتر سخنرانی او لغو شد.
ابتکار همان موقع گفته بود که «نخستین زنی نیستم که قبل از خطبه ها سخنرانی کرده. تا آنجا که به یاد دارم مرحوم مریم بهروزی و مرضیه وحید دستجردی در زمان وزارت خود در این مکان سخنرانی داشته اند.» او یک بار در آفریقای جنوبی سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه بوده است.
فروردین ۹۷ هم فاطمه مقدم تبریزی، رئیس دانشکده علوم پزشکی خوی به مناسبت هفته سلامت به عنوان سخنران پیش از خطبه نماز جمعه این شهرستان سخنرانی کرد. حالا هم خبرها حاکی از آن است که زنی در بیلهسوار سخنران خطبههای نماز جمعه بوده است. آن هم درست در روزی که امام جمعه کرج نقدهای تند و تیزی به کار زنان در جامعه وارد کرده است.
امامت نماز جمعه توسط زنان
گرچه نقش زنان در نماز جمعه اغلب به حضور صرف تقلیل یافته اما در کشورهای دیگر از جمله هند، آلمان و سویس نماز جمعه به امامت زنان برگزار شده است. جمیدا کی ۳۴ ساله، معروف به «جمیدای معلم»، از روستای چروکود از توابع شهر مالاپورام هند نماز جمعه را در مرکز «سنت قرآن» امامت کرد. در ایالات متحده آمریکا، امینه ودود، فعال رادیکال فمینیست و استاد دانشگاه پس از آنکه هیچ مسجدی وی را به امامت جماعت قبول نکرد، در سال ۲۰۰۵ نماز یک نماز جمعه مختلط در کلیسایی در نیویورک برگزار کرد.
به دنبال حضور اجتماعی زنان ایرانی در دهههای گذشته و توسعه آموزش، بازنمایی نقش زنان از تبلیغات گرفته تا نقشهای تلوزیونی با حساسیت بیشتری از سوی شهروندان دنبال میشود. به همین خاطر است که شبکههای اجتماعی حتی به تصویر ارایه شده از زنان در میدانهای اصلی شهر با تاکید بر نقش مادری و همسری اعتراض میکنند و خواهان نگاه مدرنتری به نقش زن ایرانی امروز هستند.