ایرنا
صدای خندیدن دانش آموزان در راهروی مدرسه هنوز در گوشش می پیچد اما از سر اجبار با چشمانی اشک بار و آرزوهای بر باد رفته خود را آماده رفتن به خانه بخت می کند.
به گزارش ایرنا، امتحان های خرداد ماه دوره نهم روستای چاهن واقع در دهستان زیلایی شهرستان بویراحمد جایی که زهره آخر دنیا می نامد با امتحان درس ریاضی پایان یافت و آخرین روز مدرسه نفس های اخر خود را می کشید.
پس از امتحان، زهره در گوشه ای از کلاس غمگین و ناراحت نشسته بود و نگاهش به در و دیوار مدرسه دوخته بود آن روز، آخرین روزی بود که می توانست روی صندلی مدرسه بنشیند و به تخته سیاه یک دل سیر نگاه کند.
معلم ریاضی متوجه نگاه های غمگین زهره شد و آرام آرام خود را به او رساند تا دلیل ناراحتی او را بپرسد.به ناگاه وقتی که نگاه زهره به معلم ریاضی افتاد بغضش ترکید و هق هق کنان گفت دیگر نمی توانم درس بخوانم ، باید ازدواج کنم.
پدرم گفته است که دیگر حق درس خواندن ندارم و همچون دیگر دختران روستا باید تن به ازدواج بدهم.هنوز اشک ها و گریه های روز عقد خواهرم، روانم را آزار می دهد، او هم مثل من 15سال بیشتر نداشت که امید های و آرزو هایش برای درس خواندن جای خود را به خانه داری داد.
او 2 سال پیش ازدواج کرد و اکنون یک بچه کوچک دارد تنها چیزی که از خدا می خواهد این است که زمان به عقب برگردد و جلوی پدرم بایستد و بگوید من نمی خواهم. می خواهم مانند خیلی از دختر های دیگر درس بخوانم و پیشرفت کنم.
زهره می گوید : در کلاس پنجم دبستان تعداد همکلاسی های دختر من 23 نفر بود اما هم اینک که به کلاس نهم رسیده ایم تنها 2 نفر هستیم.
بسیاری از این دختران به سبب آنچه والدین وضع بد اقتصادی می گویند مجبور به ترک تحصیل شده اند.دختران روستای من تنها حق دارند تا کلاس نهم درس بخوانند و پس از آن باید ترک تحصیل کنند و منتظر ازدواج باشند.
عده معدودی از دختران که می توانند ادامه تحصیل دهند یا به دبیرستان واقع در روستای پوله که در حدود 25 کیلومتری چاهن قرار دارد می روند یا هم باید به شهر یاسوج بروند و در مدرسه شبانه روزی تحصیل کنند.
آموزش و پرورش عشایر کهگیلویه و بویراحمد پیگیر راه اندازی دبیرستان در روستای چاهن واقع در دهستان زیلایی بوده اما تعداد دانش آموزان به حد نصاب نمی رسد.
مشکل دیگر دختران چاهن این است که برخی از والدین آنان نمی گذراند دخترانشان برای تحصیل به روستای پوله و یا به شهر یاسوج بروند و ترجیح می دهند همین جا در کنارشان بمانند و ترک تحصیل کنند.
این مشکل که دختران فقط حق دارند که تا دوره نهم درس بخوانند در برخی روستاهای کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.
همچنین ازدواج های زودهنگام که در پی ترک تحصیل به وقوع می پیوندند نیز تنها مختص روستا های واقع در دهستان زیلایی بویراحمد نیست بلکه در روستاهای دیگری از جمله بخش دیشموک کهگیلویه نیز دیده می شود.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری کهگیلویه و بویراحمد در این باره می گوید : طبق بررسی های انجام شده یکی از دلایل خودکشی زنان و دختران در منطقه دیشموک واقع در شهرستان کهگیلویه ازدواج زودهنگام دختران است.
آذر صفایی نیا ابراز داشت: این دختران در ابتدا به 2 دلیل که شامل فاصله زیاد مدارس و مرد بودن معلم ها در دوره های راهنمایی و متوسطه از سوی خانواده ها مجبور به ترک تحصیل می شوند.
وی عنوان کرد: بسیاری از دختران این منطقه در نهایت در سن 13 الی 14 سالگی تن به ازدواج های بی سرانجام و یا ناخواسته می دهند.
کارشناسان و صاحب نظران، ازدواج زودهنگام را در روستاهای کهگیلویه و بویراحمد از یک سو نشانه فقر اقتصادی و از سوی دیگر فقر فرهنگی ذکر می کنند.
به گفته آنان ، نتایج منفی این ازدواج ها دودش به چشم جامعه رفته و آسیب های ناشی از آنها در نهایت گریبان همه را خواهد گرفت.
امار ها از پنج مورد سوختگی در سال جاری در بخش دیشموک گزارش می دهد که از این تعداد چهار نفر جان خود را از دست داده است.از این تعداد چهار زن متاهل و جوان و یک نفر دختر جوان مجرد بوده است.
به گفته آذر صفایی نیا شاید یکی از دلایل عمده این خودسوزی های زنان در کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در مناطق روستایی، ترک تحصیل های اجباری و ازدواج های زودهنگام باشد.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری کهگیلویه و بویراحمد می افزاید: دختران پس از ازدواج قرار است مادر یک خانواده باشند و مادر به معنای پایه و ریشه یک بنیان است اما وقتی مادر به علت ناآگاهی و ناآشنایی های ازدواج دچار آسیب روحی می شود این نارضایی ها و ناراحتی ها را به نوعی به دیگران منتقل می کند و در نهایت دود این ناهنجاری و نارضایی به چشم جامعه می رود.
وی عنوان کرد: شناسایی ازدواج ها در سن پایین کار سختی نیست و حتی اگر به صورت رسمی نیز ثبت نشده باشد قابل شناسایی است و باید با مرتکبان آن برخورد شود.
یک روانشناس بالینی می گوید: ممکن است دختری به قیمت تباه شدن جوانی و زندگی اش تا آخر عمر بسازد اما بیشتر زنانی که در سن پایین ازدواج کرده و از این امر آسیب دیده اند، منتظر فرصتی برای رهایی از آن هستند.
فاطمه باقری معتقد است: در چنین وضعیتی بهترین راه حل برای رهایی از زندگی این گونه زندگی خودکشی است که زنان این دیار بدترین نوع آن یعنی سوختن را انتخاب می کنند.
به گفته وی ،نیاز است مسئولان ذیربط با انجام یک کار پژوهشی همه جانبه ، از زمان ازدواج تا هنگام تصمیم گیری برای خودکشی را ریشه یابی کرده و برای جلوگیری از آن تصمیم گیری کنند و اگر لازم باشد قانون وضع کنند.
** بیشترین ترک تحصیل دانش آموزان در پایان دوره راهنمایی است
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: بیشترین ترک تحصیل دانش آموزان استان در پایان دوره راهنمایی اتفاق می افتد که جمعیت دختران بیشتر از پسران است.
هادی زارع پور با بیان اینکه دختران بیشتر از پسران در استان مجبور به ترک تحصیل می شوند، افزود: دلیل بازنگشتن بازماندگان از تحصیل بیماری صعب العلاج، مشکلات جسمی و حرکتی، بد سرپرستی، اختلالات ذهنی، مهاجرت، مشکلات اقتصادی خانواده و ازدواج زودهنگام است.
زارع پور ابراز داشت: از 680 کودک بازمانده از تحصیل شناسایی شده در استان، 180 نفر در سال تحصیلی جاری به کلاس های درس برگشتند.
وی افزود: 680 کودک بازمانده از تحصیل در استان شناسایی شده که از این تعداد، زمینه بازگشت 83 دختر و 97 پسر به مدارس فراهم شده است.
به گفته زارع پور تعداد بازماندگان از تحصیل در استان که آموزش و پررورش نتوانسته زمینه حضور آن ها در کلاس های درس را فراهم کند هم اکنون 250 دختر و 250 پسر است.
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد یادآوری کرد: بیشترین آمار بازماندگان از تحصیل در مناطق روستایی و عشایری زندگی می کنند که با بازگشت این افراد به مدرسه پوشش تحصیلی ابتدایی استان از 98.82 به صددرصد می رسد.
زارع پور همچنین دلایل ترک تحصیل در افراد 10 تا 49 ساله را نیز وجود دانش آموخته بیکار در خانواده ها، افزایش تصادعدی هزینه آموزشی و ناتوانی خانواده در پرداخت این هزینه ها عنوان کرد.
وی نامناسب بودن مدارس شبانه روزی را نیز یکی از مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: اگر کمک های خیرین و معاونت مناطق محروم ریاست جمهوری نباشد سرانه ای که برای هر دانش آموز در نظر گرفته شده به حدی ناچیز است که حتی یک وعده غذای آنها را تامین نمی کند.
* ازدواج زودهنگام، نشانه فقر اقتصادی
یک جامعه شناس در یاسوج گفت: یکی از نشانه های فقر فرهنگی و اقتصادی، ازدواج دختران در سن پایین است.
محمد نام آور افزود: باور برخی مردم استان بر این است که دختر متعلق به دیگران است از این رو دختر را زودتر شوهر می دهند تا زحمت یک نان خور از دوششان برداشته شود.
وی تصریح کرد: این امر سبب شده تا دختر در سن کم، وادار به ازدواج شود.
نام آور بالا بودن جمعیت خانواده ها را دیگر عامل ازدواج زودهنگام دختران دانست و گفت: در این خانواده ها، پدر از عهده مخارج برنمی آید و هزینه های بالای تامین معاش اعضای خانه، سبب می شود تا دختران را وادار به ازدواج کنند و دختران به نوعی قربانی می شوند تا از فشار اقتصادی خانواده کاسته شود.
* ضرورت ارتقای آگاهی خانواده ها
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: ازدواج زود و یا دیرهنگام دختران یک آسیب است و در این باره باید تلاش کنیم تا آگاهی و آشنایی خانواده ها ارتقا یابد و ازدواج ها به هنگام باشد.
آذرصفایی نیا افزود: یکی از علل ازدواج های زودهنگام، وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خانواده ها است از این رو باید برای بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی خانواده ها، برنامه ریزی شود.
وی بیان کرد: ازدواج زودهنگام دختران با توجه به نداشتن بلوغ فکری و ناآگاهی، آنان را در معرض افسردگی و بیماری های روحی و روانی قرار می دهد.
صفایی نیا بیان کرد: بعضا نیز به دختران اجازه تحصیل داده نمی شود و یا امکان تحصیل برایشان فراهم نیست و این امر زمینه ساز ازدواج آنان می شود.
وی گفت: فقر اقتصادی خانواده ها، بالا بودن جمعیت خانواده و نداشتن درآمد کافی برای تامین معیشت آنان، والدین را بر آن داشته تا دختران را زودتر شوهر دهند و از فشار اقتصادی بکاهند.
تعداد دانش آموزان عشایری کهگیلویه و بویراحمد در مقاطع مختلف سه هزار و 600 نفر است که 2 هزار و 100 نفر از آن ها در منطقه زیلایی در حال تحصیل هستند
دهستان زیلایی از توابع شهرستان بویراحمد با58 روستا و جمعیتی افزون بر 12 هزار نفر در 120 کیلومتری یاسوج مرکز کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
