کاهش اعتقاد به ‘حجاب شرعی’ و کاهش اعتقاد به لزوم برخورد با ‘بدحجابی’ در ایران

بی‌بی‌سی

مرکز پژوهش‌های مجلس ایران در گزارشی با بررسی نظرسنجی‌های نهادهای مختلف نزدیک به حکومت، نتیجه‌گیری کرده است که شمار افراد معتقد به ‘حجاب شرعی’ و همین‌طور شمار افرادی که معتقد به ضرورت برخورد حکومتی با افرادی که از دید نهادهای رسمی ایران ‘بدحجاب’ اند، در چهار دهه پس از انقلاب کاهش پیدا کرده است.

این نهاد که بازوی تحقیقاتی مجلس ایران به حساب می‌آید، در گزارش خود هم‌چنین آورده است که میزان “بی‌حجابی” در شهرها و روستاهای ایران تفاوت قابل‌توجهی ندارد.

طبق این گزارش که در رسانه‌های ایران به‌طورگسترده موردتوجه قرار گرفته است، حدود ۳۵ درصد از ایرانیان، حجاب را “ارزشمند” می‌دانند و این شاخص نسبت به سال‌های ابتدایی انقلاب ۱۳۵۷، “۵۰ درصد کاهش” داشته است.

در مقابل این افراد و معتقدان به “حجاب شرعی”، در این گزارش آمده است که “حداقل نیمی از مردم به عرفی‌بودن حجاب باور دارند” یعنی از دید آنها حجاب شکل ثابتی ندارد و مقدار آن را عرف هر جامعه تعیین می‌کند.

پوشش کامل برای زنان، از کمی بعد از انقلاب ۱۳۵۷ اجباری شد و در همه این سال‌ها حکومت ایران با برخورد انتظامی و اعمال محرومیت و مجازات برای زنانی که این پوشش را در محیط عمومی رعایت نمی‌کنند، تلاش کرده است “حجاب” را در ایران اجرا کند.

با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس با مقایسه نظرسنجی‌های نهادهای دولتی در سال‌های مختلف گفته است که به‌مرور شمار کسانی که خواستار اقدامات پلیسی مانند “گشت ارشاد” هستند، “کاهش قابل‌توجهی” داشته است.

طبق این گزارش در حال حاضر ۴۰ درصد مردم ایران می‌گویند موافق مداخله و عمل‌کرد این‌چنینی هستند.

اخیرا محمدجعفر منتظری، دادستان کل ایران، در جمع گروهی از اعضای بسیج، که یکی از نهادهای ترویج‌کننده محافظه‌کاری مذهبی و اجتماعی است، گفته بود: “به خدا قسم در موضوعات فرهنگی و حجاب، برخورد قضایی جواب نخواهد داد. راه‌های مسالمت‌آمیز و آرام را باید در پیش گرفت.”

دختران خیابان انقلابحق نشر عکس“دختران خیابان انقلاب”
ماموران انتظامی در ایران با برخی از معترضان به حجاب اجباری برخوردهای خشنی کرده‌اند.

در سال‌های گذشته همیشه عده زیادی از زنان در ایران حاضر نشده‌اند این پوشش اجباری را بپذیرند.

در ماه‌های گذشته اعتراض علنی به حجاب اجباری بیشتر شده است.

از جمله چندین زن که در خیابان‌ها برای اعتراض، حجاب خود را بر سر چوب کردند.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، این اعتراض‌ها را “حقیر” خواند.

خیلی از این زنان که به “دختران خیابان انقلاب” معروف شدند، بازداشت شدند و برخی از آنها در دادگاه به حبس و شلاق محکوم شده‌اند.

بر اساس آمار این نظرسنجی‌ها که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی آمده همچنین تعداد افراد معتقد به حجاب شرعی در میان افراد باسواد، جوانان و افرادی که دست‌رسی به رسانه‌ها و محصولات فرهنگی و درآمد بالاتر دارند، کمتر است.

برخی روزنامه‌نگاران و کنش‌گران ابراز نگرانی کرده‌اند که یافته‌های این پژوهش جدید، برای محافظه‌کاران تندروتر در ایران به این معنی باشد که فشار بیاورند تا امکان تحصیلات برای زنان دشوار شود.