رکنا
دوباره بحث حجاب گردشگران خارجی در ایران در رسانه‌ها و از زبان چهره‌های سیاسی و مذهبی داغ شده است.
به نظر، اشاره آقای غرویان به این گفته ابراهیم انصاری‌لاری، مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره سازمان منطقه آزاد کیش، است که فروردین‌ماه امسال در توییتر خود چنین موضوعی را مطرح کرد و نوشت: «میلیون‌ها ایرانی در سال ۹۶ با قصد خرید و تفریح، راهی ترکیه و امارات شدند. آیا وقت بازنگری در سیاست‌ها برای مواجهه با گردشگران مناطق آزاد نرسیده است؟ همچنان‌که در حوزه اقتصادی قائل به تسامح در مناطق آزاد هستیم و معافیت ۲۰ساله داریم، در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز باید قائل به تسامح باشیم. با اندکی تسامح و همدلی داخلی می‌توانیم سهم خود را از بازار گردشگری پس بگیریم. روا نیست ثروت ملی ما در پس‌کوچه‌های غربت جاری شود».
همان‌موقع قابل پیش‌بینی بود که طرح این موضوع حتی در حد یک اظهارنظر صرف می‌تواند گشایشی پیرامون شکل‌گرفتن بحث و گفت‌وگوی جدی‌تر دراینباره باشد.
واکنش غرویان به‌نوعی ورود به همین بحث بود. او با بیان اینکه باید به توریست‌ها گفته شود فرهنگ ایران مذهبی است، اما اجباری در اجرای آن برای شما نیست، اظهار کرد: «توریست‌ها از نظر شرعی و فقهی جبری در اجرای موازین دینی ما ندارند، آنها می‌توانند خودشان حجاب را اختیار کنند و از نظر مذهبی اجباری برای آنها وجود ندارد. فقه ما با مسیحیان در مواردی مانند معاملات، مغایرت‌هایی با یکدیگر دارند، اما احکام فقه و حتی ازدواج آنها برای ما محترم است».
غرویان همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا این قانون درخصوص توریست‌های کشورهای مسلمانی مثل ترکیه که حجاب در آنها اجباری نیست، هم قابل‌اجراست یا خیر، گفت: این مباحث جنجالی است که باید به مجلس برود و باید صاحب‌نظران هم درخصوص آن نظر بدهند، اما به نظر من بهتر است، این مسئله را به اختیار خود توریست‌ها بگذاریم. برای عملی‌کردن این مباحث باید همواره آنها را در جامعه مطرح کنیم. باید بدانیم که نمی‌توانیم احکام فقهی خود را بر توریست‌ها الزام کنیم. صاحب‌نظران باید در این خصوص به صورت منطقی سخن بگویند تا به مرحله تصمیم و قانون برسد».
به غیر از این، چند روز پیش ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران، نیز در توییتر خود چنین مطلبی را نوشت: «در حاشیه بازدید از شهر فرودگاهى امام خمینى، رفع موانعى مانند حجاب اجبارى در بخش ترانزیت و مناطق آزاد، به‌عنوان راهى براى گسترش صنعت توریسم و عدم خروج سرمایه و ارز از کشور مطرح شد. در شرایط فعلى توجه به این پیشنهاد مى‌تواند تحول بسیار مثبتى باشد». این عضو شورای اسلامی شهر تهران در همین رابطه و در گفت‌وگویی با فارس گفت: «توریستی که به ایران می‌آید برای استفاده از جاذبه‌های گردشگری و بعضا ترانزیت به ایران می‌آید، بنابراین برخی محدودیت‌های مغایر با فرهنگ او می‌تواند به جذب گردشگر ضربه بزند».
خداکرمی با بیان اینکه این موضوع فقط به‌عنوان «طرح یک مسئله» مطرح شده است تا درباره آن بحث شود، گفت: توریستی که به ایران می‌آید برای استفاده از جاذبه‌های گردشگری و آفتاب و بعضا ترانزیت به ایران می‌آید، بنابراین برخی محدودیت‌های مغایر با فرهنگ او می‌تواند به جذب گردشگر ضربه بزند. خداکرمی معتقد است می‌توان با تغییر برخی قوانین در حوزه پوشش، به جذب گردشگر و رونق صنعت توریسم کمک کرد.
این عضو شورای شهر در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان در حوزه پوشش بین گردشگران خارجی و داخلی تفکیک قائل شد، گفت: می‌توان انعطافی به قانون داد و همه می‌توانند با هر عقیده‌ای در کشور باشند.
خداکرمی همچنین تأکید کرد این موضوع، صرفا فقط در حد طرح بحث عنوان شده و ممکن است کارشناسان بگویند این موضوع در جذب توریسم و ممانعت از خروج ارز تأثیری ندارد. او معتقد است تجربه کشورهایی مانند ترکیه و امارات و ممانعت از حجاب اجباری در جذب گردشگر بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.
البته در همین روزها یک اظهارنظر دیگر هم دراینباره از یک روحانی فعال سیاسی و نماینده مجلس منتشر شد که به‌نوعی مخالف این دیدگاه بود.
حجت‌الاسلام احمد مازنی درباره بحث آزادی پوشش گردشگران در مناطق آزاد و شهرهای فرودگاهی گفت: «معتقد هستم ما در صنعت گردشگری دچار اشتباهات راهبردی هستیم، یکی از این اشتباهات طرز نگاهی است که تصور می‌کند گردشگری زمانی موفق است که ما فضا را برای رفتارهای غیرشرعی باز کنیم و با دورشدن از هنجارهای فرهنگی بومی و دینی خودمان می‌توانیم گردشگری را محقق کنیم».
وی افزود: «بارها گفته‌ام هم درمورد کسانی که می‌خواهند به ایران سفر کنند این تصور وجود دارد که آنها می‌آیند تا فرصتی برای تفریحات غیرشرعی و نامشروع پیدا کنند و هم درمورد هم‌وطنانی که می‌خواهند به خارج از کشور سفر کنند این نگاه منفی وجود دارد و این تصور غلطی است. کسانی که قصد سفر به ایران را دارند، ایران را به‌عنوان کشوری با قدمت تاریخی و فرهنگ و تمدن چندهزارساله می‌شناسند و آثاری که در ایران وجود دارد و میراث فرهنگی‌ای که وجود دارد، برایشان دارای جاذبه است، چه میراث مربوط به دوران اسلام و چه میراث پیش از اسلام و سایر ادیان و همچنین رفتار مردم ایران برایشان مهم است».
وی ادامه داد: «پوشش و لباس مردم یک کشور هم از جمله مواردی است که برای گردشگر خارجی جذاب است. ما انسان‌های بسیاری در دنیا داریم که مشتاق دیدن ایران هستند و به‌هیچ‌وجه مسائلی مثل پوشش که در قالب قانون تعریف شده و برای گردشگر پوششی کاملا حداقلی است، نمی‌تواند مانع حضور آنها در کشورمان شود. چه درصدی از ملت‌ها به جهت پوشش اسلامی نمی‌خواهند به ایران سفر کنند؟ آیا تحقیقی دراینباره انجام شده که ما اعلام می‌کنیم اگر در مناطق آزاد تجاری، آزادی پوشش را فراهم کنیم می‌تواند تأثیر قابل توجهی در جذب گردشگر داشته باشد. من این نگاه را نگاه انحرافی می‌دانم».
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: «ما نزدیک به یک میلیارد مسلمان در دنیا داریم که مسلمانی را می‌شناسند و با فرهنگ و پوشش اسلامی آشنایی دارند. ما حداقل زمینه جذب این افراد به کشور را داریم و بسیاری از انسان‌ها هم هستند که مسلمان نیستند، اما ایران را دوست دارند یا کنجکاو هستند بدانند ایران کجاست و چه آثار و چه میراثی دارد. پس موافق نیستم با نظریاتی از‌این‌دست و معتقدم ساده‌سازی صورت مسئله و انحراف از موضوع اصلی است».
شکل‌گرفتن بحث و گفت‌وگو پیرامون موضوعی که همیشه خط قرمز بوده و به‌ندرت در اظهارنظرهای مسئولان رسمی و رسانه‌ای داخل کشور به آن پرداخته شده می‌تواند باب گفت‌وگویی جدی‌تر و تخصصی‌تر را دراینباره باز کند. چراکه این گمانه به‌صورتی جدی مطرح است که نقش مسائلی مانند حجاب در رونق صنعت گردشگری کشور که این روزها و در شرایط اقتصادی خطیر کنونی بیشتر از همیشه می‌توان پی به اهمیتش برد، بسیار تعیین‌کننده و مهم است. بسیاری معتقدند کمی تساهل و تسامح در این زمینه می‌تواند گره‌های زیادی از صنعت گردشگری کشور و ورود گردشگران خارجی به کشور را باز کند. تجربه‌ای که مشابه آن را کشورهای مسلمانی مانند ترکیه و مالزی آزمودند و تا حد بسیاری هم موفق شدند و به رتبه‌های بالایی در این صنعت پول‌ساز در جهان دست یافتند.
