ایران وایر
«نسرین ستوده» بار دیگر به دادسرای زندان «اوین» احضار شده اما اعلام کرده است به دلیل نبود شرایط محاکمه عادلانه، از حضور در دادسرا خودداری می‌کند.
این وکیل و فعال حقوق بشر ۱۳ شهریور ماه ۸۹ بازداشت و در دادگاه بدوی به اتهام های «اقدام علیه امنیت ملی»، «تبلیغ علیه نظام» و «عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر» به ۱۱ سال حبس، ۲۰ سال محرومیت از وکالت و ۲۰ سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدید نظر به شش سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از وکالت کاهش یافت. او پس از حدود سه سال زندان و طی بیش از نیمی از محکومیت خود، در روز ۲۷ شهریور ماه ۹۲ آزاد شد اما با حکم دادگاه انتظامی وکلا، پرونده وکالتش را در مهرماه ۹۳ به مدت سه سال ابطال کردند. ستوده در اعتراض به این حکم، بارها مقابل کانون وکلا تحصن کرد تا سرانجام پروانه وکالتش تمدید شد و کار وکالت را از سر گرفت.
نسرین ستوده هم اکنون وکالت دو پرونده جنجالی را در دست دارد؛ یک پرونده مربوط به دختر بچه پنج ساله‌ای است که از سوی پدرش مورد آزار جنسی قرار گرفته و پرونده دوم، پرونده سرقت از خانه «داریوش فروهر» و «پروانه فروهر»، از قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای است. «ایران وایر» از او درباره احضاریه جدید و پرونده‌های این روزهایش پرسیده است:
موضوع احضاریه جدید چیست؟
- یک احضاریه آمده که به دادسرای اوین در ناحیه 33 مراجعه کنم. اعلام کردم در اعتراض به فقدان شرایط محاکمه عادلانه، در این دادگاه شرکت نمی‌کنم. اتهام در احضاریه نوشته نشده و این پرونده با پرونده‌ای که دو سال قبل پس از اتمام تحصن من تشکیل شد، ارتباطی ندارد و مجزا است. طبعا با توجه به این‌که مرتکب هیچ عمل غیرقانونی نشده ام، اصولا برایم جای سوال و ابهام است و نمی‌توانم هم حدس بزنم که مربوط به چه موضوعی است چون هر اقدامی کرده ام، قانونی بوده.
منظورتان از شرایط محاکمه ناعادلانه که به خاطر آن از حضور در دادسرا خودداری می‌کنید، چیست؟
- اصولا ضوابط حاکم بر دادسرای مستقر در زندان اوین، ضوابط یک محاکمه عادلانه نیست. از ابتدا که افراد به آن‌جا مراجعه می کنند، با شرایط امنیتی شدیدی رو به رو می شوند. رفت‌و آمد آن‌ها به شدت محدود است و برای ورود به محوطه دادسرا با محدودیت‌های شدیدی رو به رو هستند. در بسیاری از موارد، از ورود وکیل هم جلوگیری می‌کنند. اصولا جلسات در این دادسرا و دادگاه‌های انقلاب غیرعلنی هستند که بر خلاف قانون است. وکلا در این دادگاه‌ها و دادسرا کاملا با محدودیت و تهدید رو به رو هستند. مجموعه این شرایط باعث می‌شود که ما ضوابط حاکم را برای یک محاکمه نتوانیم عادلانه تلقی کنیم. این شرایط عادلانه نیست و به همین دلیل من تصمیم ندارم در این جلسات شرکت کنم.
فکر می‌کنید ارتباطی بین احضاریه و پرونده‌های جدیدی که در دست دارید، وجود داشته باشد؟
- من مطمئن نیستم این ارتباط وجود داشته باشد. اما برای اطلاع‌رسانی باید بگویم پرونده یک کودک آزاری جنسی توسط پدر را از شهریور ماه در دست دارم. این پرونده مربوط به یک دختر بچه پنج ساله است که پدر و مادرش از هم جدا شده‌اند و دختر بچه دو روز در هفته پدر را ملاقات می‌کند. پس از چندی، او برای مادرش صحنه‌هایی از آزار جنسی توسط پدرش را بازگو کرده است. مادرش از پدر دختر شکایت کرده و پنج روان‌شناس کودک نیز آزار و اذیت کودک را تایید کرده‌اند. اما قاضی مقاومت می‌کند و دادگاه خانواده از صدور حکم مبنی بر ممنوعیت ملاقات پدر جلوگیری می‌کند. هم چنین به خاطر شکایت پدر از مادر و مادربزرگ بچه برای توهین و اتهام، مادربزرگ بچه 48 ساعت بازداشت و در مرحله دادسرا محکوم شد. باید عرض کنم یک نامه‌کاملا اداری برای سخن گوی قوه قضاییه، آقای «غلامحسین محسنی اژه‌ای» نوشتم و به موجب مدارکی که ضمیمه نامه کردم، برایشان توضیح داده و از ایشان خواهش کردم همه مسایل جانبی را کنار بگذاریم و برای حفظ منافع کودک تلاش کنیم. اما ایشان هیچ اعتنایی به این نامه نکرد. روند پرونده در دادگاه هم چنان یک روند تعجب‌آور و سوال‌برانگیز است. پدر بچه در آخرین لایحه‌ای هم که به دادگاه ارایه کرده، من را تهدید به شکایت کرده و گفته است نسرین ستوده علیه جمهوری اسلامی اقدام می‌کند. یعنی در کنار همه تهدیدهای رسمی که برای وکلا وجود دارد، تهدید دیگری هم به وجود آمده است. مجموعه این شرایط، شرایط خوبی برای وکالت نیست.
پرونده سرقت از خانه فروهرها به کجا رسید؟
- پرونده دیگر من مربوط به سرقت از منزل فروهرها است که مدارک کافی برای تحقق سرقت از منزل آن‌ها وجود داشت اما دادگاه رسیدگی دقیقی به موضوع نکرد. هر دو روند پرونده مورد اعتراض من هستند و در حال پی گیری آن ها هستم.
فکر می‌کنید این پرونده‌ها به خودی خود پیچیده هستند یا به خاطر حضور شما به نتیجه نرسیده اند؟
- من ربطی نمی‌بینم و نباید هم این ربط ایجاد شود. به هر حال، پروانه وکالت من تمدید شده و به عنوان یک وکیل رسمی در حال فعالیت هستم. من پرونده‌های زیادی را در این مدت پی گیری کرده ام و این طور نبوده که همه به پیچیدگی برسند. اما اصولا ما همیشه در مورد کودک‌آزاری جنسی با همین مشکلات و مقاومت‌ها رو به رو بوده‌ایم؛ به ویژه وقتی پای پدر درمیان باشد. این هم موضوعی نیست که فقط مبتلا به جامعه ما باشد. در هر جامعه مردسالار این موضوع به شکلی وجود دارد؛ یعنی پی گیری آزار جنسی کودکان با بی‌اعتنایی از طرف جامعه مردسالار رو به رو می‌شود. اما در مورد سرقت از خانه فروهرها، یک اراده نانوشته وجود دارد که اساسا نباید به این موضوع رسیدگی شود.
