زنان و دختران رانده شده از خانه/ روی نازیبای جامعه

بسیاری از زنان و دختران آسیب دیده که قربانی تشنج و اختلاف در خانواده ها، سوء تفاهم ها و انواع خشونت ها شده اند چاره کار را در ترک خانواده به عنوان کانون بحران می بینند.
این افراد غافل از آنکه پناه آوردن به فضای ناامن بیرون از خانه و از سوی دیگر پذیرا نبودن خانواده برای پذیرش مجدد این زنان همواره بر پیچیدگی مشکلات آنها دامن می زند و آنان را در معرض انواع آسیب ها و ارتکاب انواع جرائم و خطاها قرار می دهد.

در فضای خارج از خانه سودجویان بسیاری در کمین نشسته اند تا این دختران و زنان را در دام های اعتیاد، ولگردی، تن فروشی و سایر بزه های اجتماعی گرفتار و خسارت های جبران ناپذیری را به آنان تحمیل کنند و اینجاست که ارائه خدمات اورژانسی و بهنگام به دختران و زنان در معرض آسیب مانع از تحقق اهداف شوم سودجویان می شود.
در این راستا سازمان بهزیستی که مسئولیت ساماندهی و ارائه خدمات حمایتی، پذیرش، بازتوانی و بازگشت زنان و دختران در معرض آسیب به آغوش خانواده را عهده دارد می کوشد با حمایت های خود آن ها را برای بازگشت به زندگی اجتماعی سالم آماده کند.
سازمان بهزیستی، خانه های امن و سلامت را برای حمایت از زنان و دختران آسیب دیده و یا در معرض آسیب و خشونت مهیا کرده و با ایجاد مرکز اورژانس اجتماعی فضا را برای مداخله بهنگام در بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی دختران فراری، زنان در معرض خشونت های خانگی و یا زنانی که به هر دلیل خانه را ترک کرده و در خیابان سرگردان شده اند آماده کرده است.

*** زنان و دختران در بحران های اجتماعی 123 را به خاطر داشته باشند
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: زنان و دخترانی که به هر دلیل از خانه رانده شده اند به جای اینکه در خیابان و در معرض هزاران آسیب قرار گیرند، با شماره 123 مرکز اورژانس اجتماعی تماس بگیرند تا از مشاوره ها و راهنمایی های مشاوران، روانپزشکان و پزشکان مقیم این مراکز استفاده کنند، بلکه راهی برای بازگشتی ایمن و مطمئن به محیط خانواده بیایند.
جمشید شیران با اشاره به نقش اورژانس اجتماعی در مداخله بهنگام در بحران های فردی و خانوادگی گفت: مرکز اورژانس اجتماعی استان در حال حاضر در 2 شیفت صبح و بعدازظهر تا ساعت هشت شب فعال است و تلاش می شود فعالیت این مرکز با تامین نیرو به صورت شبانه روزی ادامه یابد تا بتوان مداخلات روانی و اجتماعی را قبل از مداخلات قضایی و انتظامی و حتی در کنار این نوع مداخلات انجام داد.
وی هدف از اجرای این برنامه را کنترل و کاهش بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی، در دسترس قرار دادن خدمات تخصصی و اورژانسی سازمان بهزیستی به آحاد جامعه دانست و افزود: در بحران های فردی و خانوادگی زنان و دختران، اگر تماسی از طریق خانواده ها ، خود فرد، مراکز درمانی یا هر طریق دیگر با شماره 123 برقرار شود بلافاصله تیم اورژانس اجتماعی در محل حاضر و خدمات مددکاری و درمانی به فرد ارائه می شود.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان ادامه داد: اگر شرایط برای بازگشت زنان به آغوش خانواده مهیا باشد فرد را به خانواده باز می گردانیم در غیر این صورت زنانی که دچار آسیب شده اند یا در معرض آسیب هستند را بر اساس شرایط فرد در 2 خوابگاه اورژانس اجتماعی یا خانه امن بانوان اسکان می دهیم.

**ارائه خدمات به بیش از 9 هزار و 300 نفر در اورژانس اجتماعی همدان در 9 ماهه امسال
شیران بیان کرد: اورژانس اجتماعی استان همدان در 9 ماهه امسال به 9 هزار و 388 نفر خدمات ارائه داده است و دختران و زنان در معرض آسیب نیز جزو مهمی از این خدمات گیرندگان بوده و مشاوران این اورژانس به محض برقراری تماس برای مداخله حضور پیدا کرده اند.
وی افزود: اورژانس اجتماعی علاوه بر فعالیت در همدان در شهرستان های رزن، ملایر، کبودراهنگ و نهاوند نیز به جامعه هدف خود خدمات ارائه می دهد و افرادی که در معرض آسیب های اجتماعی قرار می گیرند می توانند با برقراری تماس تلفنی رایگان با اورژانس اجتماعی 123 ، خدمات دریافت کنند.
وی گفت: مشاوران اورژانس اجتماعی در ابتدا سعی می کنند که بخشی از مشکلات افراد را به صورت تلفنی حل و فصل کرده و در صورت نیاز در محل مورد نظر حاضر می شوند.

***خانه های سلامت، فضایی امن برای دختران در معرض آسیب های اجتماعی
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان همچنین اظهار کرد: خانه سلامت به مراکزی گفته می شود که طبق وظایف قانونی محوله، دختران بالای 18 سال که در معرض آسیب های اجتماعی قرار گرفته و فاقد حمایت های خانوادگی و اجتماعی هستند را زیر پوشش قرار می دهد.
شیران افزود: دختران در معرض آسیب اجتماعی دارای شرایط لازم، پس از پذیرش توسط مرکز مداخله در بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی ( اورژانس اجتماعی ) به خانه سلامت معرفی می شوند تا از خدمات تخصصی این مرکز استفاده کنند.
وی ادامه داد: دخترانی که در خانه سلامت پذیرش می شوند در مدتی که در این خانه زندگی می کنند خدمات تخصصی شامل خدمات مددکاری اجتماعی، روانشناسی، بهداشتی و درمانی، تربیتی، آموزشی ، فرهنگی ، تربیتی ، مذهبی و خدمات حقوقی را دریافت کنند.
به گزارش ایرنا معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان بیان کرد: تنها یک مرکز خانه سلامت در شهر همدان وجود دارد و شهرستان های استان فاقد این مرکز هستند.
وی ادامه داد: این مرکز با ارائه خدمات، زمینه های استقلال اقتصادی و اجتماعی را برای دختران زیر پوشش فراهم کرده و آنها را در تامین حداقل نیازهای اقتصادی و جلوگیری از ابتلا به آسیب های اجتماعی یاری می کند.
شیران درباره رویکرد این مرکز برای بازگشت دختران زیر پوشش به کانون خانواده گفت: مجموعه فعالیت ها و خدمات این مرکز در راستای تحقق زندگی عادی با حداقل وابستگی به منابع حمایتی برای دختران و ارتقای توانایی ها و مهارت های آموزشی، اجتماعی و حرفه آموزی خدمت گیرندگان و خانواده های آنان ارائه می شود.
وی مدت زمان حمایت از دختران در خانه سلامت را حداکثر 6 ماه عنوان و اظهار کرد: بازگشت دختران به خانواده و تحویل آنها به خانواده یا بستگان سببی و نسبی از مهمترین اهداف این مراکز است و در غیر این صورت ترخیص دختران مراجعه کننده با فراهم شدن بسترهای مناسب به صورت ازدواج و یا ایجاد زمینه های لازم برای زندگی مستقل با حفظ شرایط قانونی مهیا می شود.
به گزارش ایرنا معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان واگذاری خدمات خانه سلامت به بخش غیر دولتی در راستای توانمندسازی دختران را از برنامه های پیش روی این مرکز عنوان کرد و گفت: خدمات تخصصی در خانه به صورت شبانه روزی و رایگان ارائه می شود.

*** 2 مرکز اقامتی میان مدت و یک سرپناه شبانه در اختیار بانوان آسیب دیده اعتیاد
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی استان همدان نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: یک سرپناه شبانه بانوان (شلتر) و تنها در شهر همدان در راستای کاهش آسیب بانوان زیر نظر سازمان بهزیستی فعال است که از ساعت هشت شب تا هشت صبح به زنان در معرض آسیب های ناشی از اعتیاد خدمات می دهد.
امیر کوکائیان افزود: این مرکز سرپناه شبانه مخصوص بانوان معتادی است که تمایلی به ترک اعتیاد ندارند و به جهت آسیب اعتیاد دچار برخی رفتارهای پرخطر شده اند لذا برای کنترل و کاهش آسیب ها به این افراد خدماتی شامل یک وعده شام گرم و صبحانه، تامین محل خواب و استحمام و پوشاک و ارجاع به مراکز درمانی و کلاس های پیشگیری از آسیب ارائه می شود.
وی ادامه داد: در سال جاری در این مرکز بیش از یک هزار نفر – خدمت به زنان دارای رفتارهای پرخطر خدمات ارائه شده است و گاه ممکن است یک نفر بیش از چندین بار این خدمت را در طول سال دریافت کرده باشد که به صورت تکراری در این آمار آمده است.
کوکائیان اظهار کرد: همچنین 2 مرکز اقامتی میان مدت بانوان (کمپ ترک اعتیاد) در همدان و نهاوند فعال است و این مراکز تنها برای زنان معتاد خود معرف است که خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبتی را دریافت و دوره درمان یک ماهه و سم زدایی را برای بازگشت به جامعه در این مراکز طی می کنند.

***برنامه های بهزیستی همدان برای ارتقای سلامت روانی – اجتماعی دختران
مدیرکل بهزیستی استان همدان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: در سازمان بهزیستی برنامه هایی برای سلامت روانی – اجتماعی دختران طراحی و اجرایی شده است و تلاش داریم با پایش و ارزشیابی برنامه های موجود و اجرای برنامه های جدید اقدامات زیربنایی دیگری نیز انجام دهیم.
حمیدرضا الوند با بیان اینکه استان همدان امسال برای برگزاری همایش ‘دختران، حمایت های روانی- اجتماعی، توسعه پایدار’ جزو استان های پایلوت در کشور بود گفت: این برنامه که مردادماه امسال برگزار شد بازخوردهای مطلوبی داشت و سال آینده نیز تلاش می شود این همایش در ابعاد گسترده تر برگزار شود.
وی با اشاره به شیوع و بروز آسیب های اجتماعی و تاکید مکرر رهبر معظم انقلاب در جهت کنترل این آسیب ها افزود: برگزاری چنین همایش هایی زمینه آشنایی زنان و دختران در خصوص حقوق خود و همچنین آگاهسازی عمومی در خصوص اهمیت نقش آنها را فراهم می کند.
الوند سلامت روانی – اجتماعی دختران را اصلی ترین مولفه تعلیم و تربیت نسل آینده برشمرد و گفت: شاکله نیمی از اجتماع توسط زنان تشکیل می شود و توجه ویژه به سلامت روانی – اجتماعی زنان به رشد و تعالی جامعه کمک می کند.

*** نقش موثر مشاوران و روانشناسان در رفع بسیاری از بحران های اجتماعی برای دختران و زنان
یک کارشناس بالینی و مدرس دانشگاه نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: برخی دختران دچار خلا عاطفی و بحران هویت هستند که لازم است راهکارهای لازم برای استقلال و هویت بخشی به این دختران اتخاذ شود و از راهنمایی های یک روانکاو و روان درمان بهره مند شوند.
صفورا غفوری گفت: برخی دختران و زنان آنقدر درمانده و غرق در مشکلات مختلف هستند که نمی دانند چگونه با مشکلات خود برخورد کنند و در این حین یک روانکاو و روانشناس به عنوان کسی که مسائل را از خارج از ماجرا بررسی می کند می تواند به آنان در حل مشکلات و آسیب ها بسیار کمک کند و بهترین اقدام ممکن را به آنها پیشنهاد دهد.
وی اضافه کرد: خانواده ها باید درباره تربیت و رفتار با دختران مهارت های لازم را آموزش ببینند و فضای خانواده را به نحوی مدیریت کنند که دختران بتوانند حرف دلشان را بدون هیچگونه ترس و نگرانی به والدین خود بیان کنند.
وی برگزاری برخی دوره های آموزشی در فرهنگسراهای شهرداری را راهکاری برای به حداقل رساندن آسیب های حوزه دختران عنوان کرد و گفت: جامعه نیز در قبال دختران مسئولیت های سنگینی دارد و به ویژه در شرایط کنونی که آسیب های فضای مجازی برای جوانان و به ویژه دختران خطر آفرین شده است باید با برگزاری دوره های آموزشی نسبت به روشنگری و ارتقای سطح آگاهی دختران اقدام شود.

*** ‘تاب آوری’ طرحی برای آموزش زنان آسیب دیده
کارشناس دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: هم اکنون این دفتر، طرح ‘تاب آوری زنان آسیب دیده’ را در دست اقدام دارد که در این طرح، یک نفر از بانوان فعال در کانون های استان، انتخاب و برای طی دوره های آموزشی به تهران اعزام شده است.
مهدیس عالم شناس با بیان اینکه تعداد سمن های فعال در زمینه زنان آسیب دیده در استان همدان اندک است افزود: قرار است این بانوی فعال در حوزه زنان پس از کسب آموزش های لازم، به 20 سازمان مردم نهاد فعال در حوزه زنان و دختران آسیب دیده استان همدان آموزش های لازم را ارائه دهد.
وی ادامه داد: هر یک از این سمن ها نیز پس از کسب آموزش های لازم موظف می شوند حدود 20 تا 30 زن آسیب دیده معتاد، سرپرست خانوار و فراری شناسایی شده در استان را آسیب شناسی کنند و بسته های آموزشی در نظر گرفته شده را به جامعه هدف خود ارائه دهند.
استان همدان دارای حدود یک میلیون و 800 هزار نفر جمعیت است که نیمی از آن را زنان تشکیل می دهند.
حدود یک سوم جمعیت استان همدان به طور مستقیم و غیرمستقیم از خدمات ارتقایی، پیشگیری، حمایتی و توانبخشی بهزیستی استان بهره مند هستند.
1181 /6993
خبرنگار: الهام تدین **انتشار: اکبر بهاروند