استفاده از نتایج اطلس وضعیت زنان در طرح تاب آوری/ تاب آوری اجتماعی زنان را برای رویارویی با مشکلات قوی‌تر می‌کند

خبرگزاری فارس-گروه جامعه: «تاب آوری اجتماعی زنان» طرحی که مدتی است از سوی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در 13 استان کشور در حال اجرا است اما تا کنون جزئیاتی از این طرح منتشر نشده است به گونه‌ای که حتی مدیران استانی که این طرح در آنها در حال اجرا است نیز هدف‌های متفاوتی را برای اجرای این طرح مطرح می‌کنند.

شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان نیز تا کنون تنها به اطلاع رسانی اجرای این طرح در گفت‌و گو‌های رسانه‌ای خود بسنده کرده است و اشاره به جزئیات این طرح نکرده است، وی در یکی از مصاحبه‌های خود در مورد اجرای طرح تاب آوری اجتماعی با بیان اینکه افزایش خشونت در برابر زنان در محیط‌های مختلف خانواده و جامعه از جمله آسیب‌های موجود و رو به افزایش است، گفته است: ایجاد شرایط لازم برای کاهش این روند در دستور کار جدی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهور است.

وی همچنین تأکید کرده است که طرح تاب آوری اجتماعی تا پایان سال جاری در سطح کشور اجرایی شود، و هدف از اجرای آن را کاهش خشونت و نزاع‌هایی که در خانواده و جامعه، زنان درگیر آنها هستند، بیان کرده است.

اما جزئیات اجرای این طرح چیست و بر اساس چه مبنایی استان‌های پایلوت برای اجرای این طرح انتخاب شده‌اند، این سؤالات به همراه ابهامات دیگری باعث شد تا به سراغ اطهره نژادی معاون برنامه ریزی و هماهنگی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری برویم تا پاسخ این ابهامات داده شود.

فارس: مفهوم تاب آوری اجتماعی چیست؟

نژادی: مفهوم تاب آوری از سه بعد قابل بررسی است: اولین بعد آن، ظرفیت چیره شدن بر ناملایمات است؛ بعد دوم، ظرفیت منطبق شدن به معنای درس آموختن از تجربیات گذشته و تنطیم کردن خود با چالش‌های آینده در زندگی است و سومین بعد آن ظرفیت گذار است که به معنای توانایی ایجاد کردن مؤسساتی برای ارتقای رفاه اجتماعی و توانمندی اجتماعی پایدار برای مقابله با بحران‌های آتی است. در رویارویی با بسیاری از مسائل، چنانچه افراد تاب اور نباشند، ممکن است تصمیماتی بگیرند که پس از گذشت مدتی، از اینکه چنین تصمیمی گرفته اند، پشیمان باشند. اما افراد تاب آور قادر هستند که مهارت‌ها و توانایی‌های خود را برای فائق آمدن بر مسائل به کار گیرند و خود را پس از رویارویی با چالش‌ها بازیابی کنند. مسائل ممکن است شامل از دست دادن شغل، بیماری، بلایای طبیعی، مسائل اورژانسی پزشکی و یا چیزهای دیگر از جمله مسائل فردی و خانوادگی و اجتماعی باشد.

فارس: هدف از اجرای این طرح به نوعی توانمندسازی زنان در برابر مشکلات است؟

نژادی: به عبارت دیگر، افراد تاب آور به جای ناامید شدن یا پنهان کردن مشکلات و یا اتخاذ استراتژی‌های ناسالم مقابله، با مشکلات پیش رو به درستی مقابله می‌کنند.

فارس: انتخاب استان‌ها برای اجرای این طرح بر چه اساسی صورت می‌گیرد و چه زنانی جامعه هدف این طرح هستند؟

نژادی: اولا در این طرح، مخاطبان فقط زنان نیستند. برای رسیدن به جامعه تاب آور باید افراد، خانواده‌ها و سازمان های تاب آور داشت. به این منظور ما طرح «ارتقای تاب آوری زنان و خانواده ها» را به صورت ملی در دست اجرا داریم که این طرح، نه فقط یک طرح اجرایی بلکه شیوه‌ای از سیاستگزاری است. در سال گذشته 13 استان کشور بر مبنای رتبه بندی حاصل از نتایج اطلس وضعیت زنان و خانواده، به عنوان استان های پایلوت اجرای طرح انتخاب شدند و در سال جاری، این طرح در مقیاس ملی انجام می شود.

فارس: آیا این طرح صرفاً دوره های آموزشی است و اگر چنین است چه محتوایی آموزش داده می‌شود و از چه منابع و مدرسانی استفاده می‌شود؟

نژادی: بله، این طرح در قالب کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌شود که در مرحله اول، جمعی از نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد درباره مفاهیم و روش‌های ارتقای تاب آوری آموزش می‌بینند و سپس این آموزش‌ها با شیوه‌های مختلف از جمله بروشورهای آموزشی، کلیپ‌های آموزشی و … گستره بیشتری پیدا می‌کند. برای آموزش مفاهیم از منابع علمی و تخصصی استفاده می شود و این مفاهیم با زبان ساده آموزش داده می شود.

فارس: با توجه به اینکه مدیران کل استانی هر یک هدفی را برای اجرای این طرح بیان می‌کنند به نظر می‌رسد در این زمینه توجیه نشده اند.

نژادی: ممکن است شما از مشاورین استان‌هایی در این باره سوال کرده باشید که در پایلوت اجرای طرح نبوده‌اند و با مفهوم تاب آوری نیز آشنا نباشند اما به زودی معاونت در نشستی که با مدیران کل استانی خواهد داشت، جزییات طرح و هدف از اجرای آن را به طور کامل مورد بحث قرار خواهد داد تا ضمن ایجاد ادبیات مشترک در این زمینه، این طرح به درستی و هماهنگ در کل کشور اجرا شود.

فارس: آیا اجرای این طرح در 13 استان کشور تا کنون خروجی‌ای برای زنان داشته است؟

نژادی: در سال گذشته تدوین محتوای آموزشی در استان‌هایی که این طرح در آنها اجرا شد، به عهده خود استان گذاشته شد که پس از بررسی‌های کارشناسی به این نتیجه رسیدیم که بهتر است محتوای آموزشی به صورت یکسان در اختیار استان‌ها قرار گیرد که همه با برداشت یکسانی از مطلب، طرح را اجرا کنند و امکان ارزیابی براساس پارامترهای مشخص و بهتر میسر شود. اما استان‌هایی که این طرح در آن‌ها اجرا شده است ضمن ارائه گزارشاتی، ابراز رضایت از خروجی اجرا و استقبال مخاطبین از موضوع آموزش را داشته و پیگیر ادامه اجرای طرح در سطح گسترده‌تر هستند. بدیهی است ارزیابی میزان اثرگذاری این طرح در جامعه زمانی میسر می شود که طرح در مقیاس ملی انجام و همزمان اجرا شود تا خروجی در بازه زمانی مشخصی قابل رصد و ارزیابی باشد.

فارس: این طرح چه مشکلی از مشکلات زنان جامعه را حل خواهد کرد؟

نژادی: مشکل زنان، فقط مشکل زنان نیست و نمی‌توان در تحلیل مسائل و مشکلات، جامعه را به زیرمجموعه‌های زنان، مردان، کودکان و سالمندان به صورت جداگانه و بی تأثیر روی یکدیگر در نظر گرفت. زمینه بررسی همه مسائل و مشکلات، سیستم‌های اجتماعی است و در این سیستم‌ها، ارتباطات اعضای جامعه و مردم و سازمان‌ها، مهمترین بحث است. بنابراین طرح تاب آوری اجتماعی قرار نیست فقط زنان را تاب آور کند و برای تاب آور شدن جامعه باید زن و مرد و همه افراد و سازمان‌ها و مؤسسات تاب آور شوند. توجه به این نکته نیز ضروری است که تاب آور شدن افراد به این معنا نیست که آنها آزار کمتر، رنج کمتر و یا نگرانی و اضطراب کمتری را نسبت به سایر مردم تجربه می‌کنند، بلکه به این معناست که آنها این مشکلات را به گونه‌ای که موجب رشد و قوت شود، مدیریت می‌کنند و چه بسا که در بسیاری موارد در رویارویی با مسائل، حتی قوی‌تر از قبل ظاهر می‌شوند. بنابراین در پاسخ به سؤال شما بر این نکته تاکید می‌کنم که مشکلات  زنان فقط با آموزش زنان و فقط با همت زنان به تنهایی حل نمی‌شود. اعضای جامعه باید با همراهی در جهت ایجاد جامعه‌ای تاب آور گام بردارند.

بنابراین در حالی‌که بسیاری از مسائل و دغدغه‌های اصلی زنان بر روی زمین مانده است، طرحی از سوی معاونت امور زنان که متولی اصلی امور زنان در جامعه است آغاز شده و گفته شده است تا پایان سال قرار است در تمام استان‌های کشور اجرایی شود، امیدواریم این طرح نیز در پایان عمر دولت به سرنوشت طرح‌هایی دچار نشود که با سر و صدای زیاد آغاز شد اما بدون نتیجه و ابتر رها و پس از مدتی فراموش شد!

انتهای پیام/