شیوا یاری: آرزو می کنم یک روز داور بازی آقایان شوم

متولد سال 1360 در کرمانشاه است. رک، بی پروا و البته بلندپرواز. این روزها خبرهایی رسیده مبنی بر این که نام «شیوا یاری» داور بین المللی ایران از لیست داوران الیت آسیا خط خورده؛ در آخرین آزمون داوری کنفدراسیون فوتبال آسیا مردود شده و البته فدراسیون فوتبال هم فقط نام او را به عنوان مردودی این آزمون اعلام کرده است. این درحالی است که «محسن ترکی» نه تنها در این آزمون، که در سه مرحله قبلی هم موفق به کسب نمره قبولی نشده بود.

«ایران‌وایر» از «شیوا یاری»، اولین داور بانوی ایرانی بعد از انقلاب که موفق شده است بازی های رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا را قضاوت کند، در مورد آن چه در امارات و پیش تر برای او در ایران رخ داده ، پرسیده است:

 این روزها بحث هایی پیش آمده که فدراسیون فوتبال نام محسن ترکی را در لیست قبول شده های کنفدراسیون فوتبال آسیا قرار داده تا بتواند در لیگ ایران قضاوت کند اما شما را به عنوان یکی از مردودی ها معرفی کرده است؛ این یعنی شیوا یاری احتمالا تا اطلاع ثانوی حق قضاوت در رقابت های داخلی و بین المللی را ندارد.

–  من اصلا نمی توانم در مورد آقای ترکی اظهارنظر کنم. مساله ایشان یک مورد مجزا است که به من ربطی ندارد. باید در مورد این مساله از فدراسیون و کمیته داوران سوال کنید.

 اما در مورد خود شما این مساله عجیب است که چرا کسی که یک ماه قبل در رقابت های آسیایی بهترین قضاوت ها را داشته، حالا در تست کنفدراسیون فوتبال آسیا مردود می شود. اصلا واقعا مردود شدید؟ یک سری کارشناس داوری در ایران مدعی هستند که نام محسن ترکی را به جای اسم شیوا یاری در لیست قبول شده ها قرار داده اند.

• نه، واقعا من مردود شدم. دلیل آن هم دقیقا به همان مسابقات هنگ کنگ و بعد چین مربوط می شود. من آن جا از نظر غذایی مشکل داشتم. چند بار هم به مسوولان گفتم که ما نمی توانیم از این غذاهای سنتی چینی ها استفاده کنیم اما کسی توجه نکرد. می توانم بگویم آن قدر غذا نخوردم که بدنم خالی کرده بود.

 کنفدراسیون برای کسی مثل شما که تازه از دو تورنمنت برگشته بود، هیچ استثنایی هم قائل نشد؟

•  نه، اصلا استثنا که وجود ندارد. اما من اصلا نه ناراحت هستم، نه نگران. ماه فوریه در مالزی تست مجدد خواهم داشت. برایم مثل روز روشن است که آن جا قبول می شوم.

 الان مساله اصلی که در مورد آقای ترکی هم سروصدای زیادی به پا کرده، این است که می گویند کسانی که در این سمینارِ داوری نمره قبولی نگرفتند حتی اجازه قضاوت در بازی های داخلی را هم ندارند. یعنی خود به خود شما هم قضاوت های بین المللی و هم داوری های داخلی را از دست می دهید؛ هم شما و هم محسن ترکی.

• در مورد مسابقات داخلی من اطلاع دقیقی ندارم. به هرحال، این تست مهمی برای کنفدراسیون آسیا بود. کسی که در این رقابت ها نمره قبولی نمی گیرد، قطعا اجازه داوری در بازی های رسمی و بین المللی را ندارد. اما واقعا در مورد بازی های داخلی مطمئن نیستم. ولی خوش بختانه تا بعد از آزمون مالزی، هیچ رقابت بین المللی در آسیا وجود ندارد. یعنی می توانم از این نظر خیالم راحت باشد که حداقل بازی های بین المللی را از دست نمی دهم. چیزی که من باید نگرانش باشم، مسابقات دختران آسیا در اردیبهشت ماه است.

 شیوا یاری داور بین المللی ایران است و می تواند تمامی بازی های داخلی و بین المللی را هم قضاوت کند. امروز در لیگ فوتبال هند، در لیگ آفریقای جنوبی، حتی لیگ های پایین تر انگلستان و دانمارک یا مثلا در قاره امریکا، داوری بعضی از مسابقات آقایان به خانم ها سپرده می شود. وقتی شیوا یاری به عنوان داور بازی کره جنوبی و گوام انتخاب شد، این ذهنیت به وجود آمد که شاید همین داور بین المللی که می تواند یک مسابقه درجه اول بانوان در شرق آسیا را قضاوت کند، لیاقت داوری در لیگ یک آقایان را هم دارد.

•  این دو مسالۀ مجزا است؛ یکی این که آیا من این توانایی را دارم که یک بازی فوتبال بین آقایان را داوری کنم؟ مسلما می گویم بله. ولی اگر در بعد اجتماعی به مساله نگاه کنیم، می گویم هرگز این اتفاق نمی افتد. به هرحال، باید قبول کنیم که کشور ما یک کشور اسلامی است و در این موارد سخت گیری هایی هم بوده و خواهد بود.

 در بعد بین المللی چه طور؟ مثلا اگر امروز کنفدراسیون فوتبال آسیا از شیوا یاری بخواهد داور تورنمنت «میلز» هندوستان شود یا مثلا بازی های مراحل انتخابی جام باشگاه های آسیا را قضاوت کند؟

•  مسلما این آرزوی هر داور خانم ایرانی است که روزی بازی های آقایان را سوت بزند. در این مساله که اصلا تردیدی نداریم. اگر اختیار من دست خودم باشد، مسلما قبول می کنم. اما هنوز این اتفاق نیفتاده که بدانم واکنش داخل ایران به این مساله چیست.

 یعنی برای قضاوت در بازی های بین المللی هم یک اجازه از داخل الزامی است؟ شما می گویید آرزوی داوری بازی های آقایان را دارید، شاید باید این مراحل را پله به پله طی کرد. تا امروز از فدراسیون فوتبال، کمیته داوران، دپارتمان داوری و… خواسته اید که قضاوت یک بازی لیگ نوجوانان یا جوانان را به شما بدهند. آن جا در آن رده های سنی دیگر مسایل شرعی هم دست و پای فدراسیون و شما را نمی بندد.

•  نه، تاحالا نه من و نه هیچ کدام از دختران داور چنین مساله ای را مطرح نکرده اند. وقتی شما تمامی محدودیت ها و ممنوعیت ها را می دانید، دیگر لزومی ندارد تلاش بیهوده کنید.

 شیوا در کرمانشاه متولد شد؛ در سال هایی که فوتبال و فوتسال برای بانوان ممنوع بود تا سال 79 که سالن «حجاب» برای اولین بار میزبان چهار تیم فوتسال دختران شد؛ همه هم از خانواده های بازیکنان قدیمی فوتبال مثل «نیلوفر اردلان» که دختر «اسماعیل اردلان» بود یا «آتوسا حجازی» دختر مرحوم «ناصرحجازی». شیوا یاری چه طور سمت فوتبال رفت؛ آن هم داوری.

•  من یادم نیست که وقتی بچه بودم، قبل از فوتبال از چه چیزی خوشم آمد. از وقتی یادم می آید، عاشق فوتبال بودم. بازی هم می کردم اما فقط با بچه های خانواده و دوستان. بعد که به دبیرستان رفتم، متوجه شدم می توانم به جای فوتبال، هندبالیست شوم. دلیلش هم این بود که در مدرسه ما کسی حق فوتبال بازی کردن نداشت اما تیم هندبال خوبی داشتیم. با خودم گفتم هندبال هم مثل فوتبال دو دروازه دارد. خودم را با همین فکرها راضی کردم. حدود یک سال بعد هم به اردوی تیم ملی هندبال دعوت شدم اما همان سال 79 که فهمیدم فوتسال دختران راه اندازی شده، دیگر حتی به اردوی تیم ملی هندبال هم نرفتم. کلا مسیر زندگی ام تغییر کرد.

 و بعد وارد داوری فوتبال شدید، به جای دنیای بازیگری.

•  پدرم مشوق اصلی من بود. البته خودم هم علاقه داشتم اما سال 80 اولین دوره کلاس داوری بانوان ایران در کرمانشاه برگزار شد. شاید از شانس خوب من بود. ثبت نام کردم. رفتم و دیدم که واقعا از داوری بیش تر از بازی کردن لذت می برم. کلا دنیای داوری به نظر من جذاب تر است.

 البته شاید به این دلیل که شما حواشی داوری آقایان را ندارید و همیشه در سکوت، پشت درهای بسته و گم‎نام قضاوت می کنید. در آخرین سوال، می خواهم کمی وارد حریم خصوصی شما بشوم؛ امرار معاش «شیوا یاری» از کجا است؟ برای هر بار قضاوت چه قدر از فدراسیون پول می گیرید؟ حقوق داوران مرد در لیگ یک گاهی تا یک سال به تعویق افتاده.

•  این دیگر خیلی داستان تکراری و قدیمی است. مبلغ قطعی را که مسلما نمی توانم بگویم اما این سوال که می پرسید امرار معاش، واقعا برای ما یک رویا است. نه، واقعا ما به پول داوری فکر هم نمی کنیم. البته خودتان که می دانید، براساس قانون، ما حق مصاحبه نداریم اما چون سوال شما جنبه شخصی داشت، من پاسخ دادم. فکر می کنم بهتر است در مورد حق الزحمه ما از خود فدراسیون فوتبال سوال کنید، شاید آن ها جواب بدهند.