شانزدهم آذر: انتقاد دانشجویان، تکاپوی مسئولان
فرستنده خبر خانم لیدا اشجعی ۱۳۹۵/۰۹/۱۴
در استقبال از روز دانشجو، بیانیهای در فضای مجازی منتشر شده که مسائلی چون بومیگزینی، گزینش جنسیتی، هدایت تحصیلی و پولیسازی آموزش عمومی را نقد میکند. حسن روحانی قرار است در دانشگاه تهران سخنرانی کند.
روز شنبه ۱۳ آذر بیانیهای در استقبال از شانزدهم آذر در فضای مجازی انتشار یافت که مشکلات صنفی، آموزشی، اقتصادی و نابرابری در رقابتهای تحصیلی دانشجویان در سطوح مختلف آموزش عالی را به چالش میکشد.
در این بیانیه آمده است که دانشگاه از تبعیضهای طبقاتی و جنسیتی عمومی اجتماعی بیبهره نمانده است: «بومیگزینی، گزینش جنسیتی، هدایت تحصیلی و پولیسازی آموزش عمومی، که طبق قانون اساسی باید برای تمام آحاد ملت به رایگان در دسترس باشد، در کنار پدیدههایی نظیر گسترش مدارس غیرانتفاعی، مؤسسات آموزشی، کلاسهای خصوصی و دهها کالای آموزشی دیگر که به شکلهای نابرابر رقابت تحصیلی دامن میزنند، پایههای تبعیض را در دانشگاه استوارتر کردهاند.»
بخشی از این بیانیه به افزایش شهریه، هزینه خوابگاه و تغذیه، واگذاری فضاها و امکانات دانشگاهی به نهادها و سازمانهای غیر، فشارهای امنیتی و حراستی و واداشتن دانشجویان به کار اجباری اختصاص دارد. امضاکنندگان بیانیه یادآوری کردهاند که نه به جناحی سیاسی وابستهاند و نه عضو “تشکلهای قدرتساخته”؛ بلکه تنها نام دانشجو را یدک میکشند.
این بیانیه با اشاره به افول کیفیت آموزش عنوان میکند که دانشگاههای ایران سالهاست به بازاری برای دلالان و جاعلان علمی مبدل شدهاند: «رشد و گسترش پردیسهای بینالملل، افزایش شمار دانشجویان پولی، اعمال سهمیههای مختلف، از جمله سهمیههایی برای فرزندان اعضای هیئت علمی، نهادهای امنیتی و موارد خاص، در کنار کاستن سال به سال از تعداد دانشجویان روزانه و کاهش خدمات رایگان آموزشی برای کلیۀ دانشجویان، علاوه بر شکلهای مختلف تبعیض آموزشی به سود طبقات بالادست و لاجرم به زیان فرودستان، چنان ضربهای به کیفیت آموزش و پژوهش علمی زده است که تولید انبوهی از صاحبانِ عاری از تخصصِ مدارک دانشگاهی، تنها بخش کوچکی از نتایج فلاکتبار آن است.»
امضاکنندگان بیانیه همچنین از فشار مضاعف به دانشجویان دختر در دانشگاهها گله کرده و نوشتهاند: «تبعیض جنسیتی در قالب سهمیهبندی جنسیتی رشتههای دانشگاهی، کنترل آزادیهای فردی، حجاب اجباری در خوابگاهها، محدودیتهای بیشتر در رفت و آمد و ساعتهای ورود و خروج به خوابگاههای دختران، برخوردهای سلیقهای حراست با دختران دانشجو از طریق تماسهای تهدیدآمیز و ایجاد فضای ارعاب نزد ایشان، نگاه قیممآبانۀ مسئولان و سوءاستفاده از روابط عاطفی خانوادهها برای محدودسازی بیشتر دختران، تحت فشار قرارگرفتن دانشجویان دختر از جانب برخی اساتید، معاونان آموزشی و کارکنان دیگر دانشگاه برای روابط خارج از عرف، خود جلوه دیگری از نگاه ابزاری به زنان در جامعه و دانشگاه است.»
در این بیانیه آمده که رویکردهای کمیتههای انضباطی و حراست دانشگاهها، نهادهای امنیتی بیرون از دانشگاه در تهدید مکرر دانشجویان معترض و احضار آنها، موجب خاموشی صدای حقطلبی، عدالتخواهی و آزادیخواهی دانشجویان نمیشود.
تریبونهای سخنرانی
این بیانیه در حالی منتشر شده که جناحها و شخصیتهای سیاسی، برای سخنرانی در مراسم شانزدهم آذر و اعلام موضع از تریبون دانشگاهها به تکاپو افتادهاند. خبرگزاری ایلنا فهرستی از سخنرانیهای احتمالی در دانشگاههای کشور و تدارک مراسم روز دانشجو در سال ۹۵ را منتشر کرد.
در گزارش ایلنا آمده که حدود ۱۳۰تشکل اصلاح طلب در بیش از صد دانشگاه ایران فعالیت میکنند اما برخی دانشگاهها هنوز اعلام نکردهاند برای شانزدهم آذر چه مراسمی دارند: «مهمترین شهری که دانشجویان اصلاح طلب هنوز برنامهای اعلام نکردهاند تبریز است.» ایلنا مینویسد که دانشگاه امیرکبیر تریبون آزاد برگزار میکند.
علی مطهری، محمود صادقی، پروانه سلحشوری و فریده اولادقباد، از جمله نمایندگانی هستند که قرار است برای سخنرانی به دانشگاههای مختلف کشور بروند. به گزارش ایلنا، اصولگرایان در مجلس دهم چهره مناسبی پیدا نکرده و به سراغ نمایندگان دورههای قبل از جمله احمد توکلی، حمید رسایی و مهدی کوچکزاده رفتهاند.
مطهری قصد دارد در دانشگاه کرمان صحبت کند. مهدی عربپور، امام جمعه موقت کرمان اما از نایب رئیس مجلس خواسته با توجه به حاشیههای لغو سخنرانیاش در مشهد، از حضور در دانشگاه کرمان صرفنظر کند.
خبرگزاری ایسنا مینویسد روحانی در شانزدهم آذر ۹۵ در دانشگاه تهران سخنرانی خواهد کرد. سال گذشته او در دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی داشت روحانی دانشگاه را بهترین جا برای نقد قدرت خواند و گفت ما فضای امن میخواهیم نه امنیتی. این مراسم با شعارها و درگیری لفظی دانشجویان موافق و مخالف دولت همراه شد و در یکی دو مورد به درگیری فیزیکی نیز کشید.
در همین زمینه: