«حدود یک میلیون دختر ایرانی در آستانه تجرد قطعی هستند»

در سال‌های اخیر بالا رفتن سن ازدواج، کوتاه شدن مدت زندگی مشترک و افزایش طلاق به بحث‌های موافق و مخالف فراوانی درباره علت این وضعیت و راه‌های مقابله با آن دامن زده است.

در این میان عده‌ای اصل موضوع را منکر می‌شوند یا تلاش دارند ابعاد آن را کوچک جلوه دهند، و عده‌ای دیگر معتقدند بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های جامعه و شناخت ریشه‌های بروز آن، نمی‌تواند برای رفع معضلات نسخه پیچید.

یکی از این واقعیت‌ها بالا رفتن سن ازدواج است که پدید آمدن قشر “مجردان قطعی” را به دنبال دارد. مطابق آمار رسمی تعداد زنانی که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند از تعداد مردان در همین وضعیت بسیار بیشتر است.

زنان مجرد سه برابر مردان

خبرگزاری مهر روز پنج‌شنبه، ۱۴ مرداد از قول علی‌اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال گزارش داد که هم‌اکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار ایرانی در سن تجرد قطعی هستند.

او گفت: «از این تعداد ۳۲۰ هزار مرد و ۹۸۰ هزار زن هستند؛ یعنی تعداد زنان هرگز ازدواج‌نکرده بالای سن متعارف و قبل از تجرد قطعی، سه برابر مردان با این شرایط است.»

مجرد قطعی به افرادی گفته می‌شود که سن آنها از متوسط سن ازدواج در یک جامعه بسیار بیشتر و احتمال ازدواج‌شان به کمترین میزان ممکن کاهش یافته باشد.

به گفته‌ی مدیرکل دفتر آمار سازمان ثبت احوال، در ایران سن متعارف ازدواج برای مردان ۲۰ تا ۳۴ سال و برای زنان ۱۵ تا ۲۹ سال است.

بیشتر بخوانید: از هر ۴۴ ازدواج در ایران ۱۰ مورد به طلاق منجر می‌شود

افزایش تجرد در یک دهه

مطابق آمار سازمان ثبت احوال، در ایران ۱۱ میلیون و ۲۴۰ هزار زن و مرد در سن متعارف ازدواج هستند اما تا کنون ازدواج نکرده‌اند.

نگاهی به آمار مجردان ایرانی نشان می‌دهد که حدود ۱۵۲ هزار نفر از آنها بالای ۵۰ سال سن دارند و نزدیک به دو سوم‌شان زن هستند.

افزایش شمار افرادی که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند از این جهت با حساسیت دنبال می‌شود که در سال‌های گذشته تعداد ازدواج‌های ثبت شده مدام رو به کاهش و سن متوسط ازدواج رو به افزایش رفته است.

در فاصله دو سرشماری سال‌های ۸۵ و ۹۵ شمار زنان در سن تجرد قطعی بیش از ۷ درصد و تعداد مردان در همین شرایط اندکی بیش از ۴ درصد افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: «مشکلات جنسی عامل ۲۰ تا ۷۰ درصد طلاق‌ها در ایران»

تکذیب محرمانه شدن آمار طلاق

دو روز پیش خبرگزاری‌های ایران عبارتی از قول علی اکبر محزون نقل کردند که بسیاری آن را به معنای محرمانه شدن آمار طلاق تعبیر کردند.

او گفته بود: «تاکنون در زمینه آمار طلاق به اندازه کافی هشدار داده شده است؛ تکرار مکررات ممکن است آسیب به وجود آورد و ما از آن پرهیز می‌کنیم.»

برخی از کارشناسان این سخنان را پاک کردن صورت مسئله ارزیابی کرده و گفته‌اند پنهان کردن اطلاعات مربوط به آسیب‌های اجتماعی نه تنها به حل معضلات کمکی نمی‌کند که راه مقابله با آن را نیز ناهموار خواهد کرد.

با افزایش انتقادها به این اظهارات، سازمان ثبت احوال روز گذشته در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «این سازمان مطابق بند “ز” ماده ۱ قانون ثبت احوال وظیفه جمع‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن را دارد و کماکان این اطلاعات را در حیطه وظایف قانونی خود در دوره‌های زمانی تعیین شده اعلام و منتشر خواهد کرد.»

بیشتر بخوانید: هشدار درباره افزایش طلاق و کاهش فرزندآوری در ایران

قدرت انتخاب بیشتر مردان

طولانی شدن دوران زندگی مجردی و کاهش آمار ازدواج در برخی موارد به نفوذ فرهنگ غربی و سست شدن پایه‌های اخلاقی و اعتقادی شهروندان نسبت داده می‌شود.

نیره توکلی، جامعه شناس و استاد دانشگاه در این باره به خبرگزاری مهر گفت: «برخی معتقدند پیوندهای اخلاقی در جامعه سست شده است اما به نظر می‌رسد مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانع اصلی ازدواج جوانان است زیرا گرایش به ازدواج در جوامع غربی که دچار بی‌اخلاقی هستند در مواردی بیشتر از کشورمان است.»

یکی از علت‌های چند برابر بودن تعداد زنان در آستانه مجردی قطعی نسبت به مردان، قدرت انتخاب بیشتر مردان برای ازدواج در سنین بالاتر و با افراد جوان‌تر عنوان می‌شود.

به باور توکلی افزایش سن ازدواج از چند دهه پیش به یک واقعیت تبدیل شده و قشر متوسط نیز “اصراری به ازدواج زودهنگام دختران ندارد”.

«عیب‌زدایی از تجرد زنان»

با این همه و به رغم وجود حدود یک میلیون دختر که در آستانه تجرد قطعی قرار دارند محدودیت‌هایی که به این افراد تحمیل می‌شود بسیار زیاد و نامتناسب با واقعیت‌های امروز جامعه است.

توکلی به خبرگزاری مهر گفت: «ما هنوز شاهدیم که زنان مجرد برای اجاره منزل با مشکل مواجه هستند که این موانع باید رفع شود. همچنین مسافرت دختران مجرد هنوز با مشکلاتی روبرو است. در گرفتن هتل و مسافرخانه برای دختران مجرد هنوز مسائلی حل نشده وجود دارد.»

بیشتر بخوانید:

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اسفند ماه سال گذشته با اشاره به مجرد ماندن دختر هفتمین امام شیعیان از ضرورت “عیب‌زدایی از تجرد دختران” سخن گفته بود.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، شهیندخت مولاوردی گفته بود: «کارگروه تامین باورهای دینی طرحی را براساس زندگی حضرت معصومه برای عیب‌زدایی از تجرد دختران فرهنگ‌سازی و اجرایی خواهد کرد.»

مسئول بسیج جامعه زنان ازدواج را “یک نیاز بشری و راه تکامل انسان” خوانده و با انتقاد شدید از سخنان مولاوردی به خبرگزاری مهر گفته است: «این حرکت‌های فمینیستی در مخالفت با ذات بشری و اقتضائات فطرت انسانی است.»