زنان معتاد در اولویت بیمه/ مطالعه دقیقی درباره نوزادان و مادران معتاد وجود ندارد

فرستنده خبر اقای نوید احمدفخرالدین23 تیر ماه 1395 

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در آیین‌نامه پوشش بیمه‌ای معتادان، گروه زنان معتاد به عنوان گروهی مهم برای پوشش انتخاب شده‌اند. 

به گزارش خبرنگار مهرخانه، پرویز افشار، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی و سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست خبری این ستاد که صبح امروز برگزار شد، با اشاره به شاخص‌های مهم مباره با مواد مخدر در سه ماهه اول سال 95 تصریح کرد: آموزش مهارت‌های زندگی و سبک‌های فرزندپروری و پیشگیری از سوء‌مصرف مواد به خانواده‌های سالم، جزو مهم‌ترین اولویت‌ها بود که در این راستا در برنامه‌های پیشگیری اولیه 328 هزار و 913 نفر تحت پوشش این برنامه در کشور قرار گرفتند. 73 هزار و 866 نفر در محیط‌های کاری، 1میلیون و 17 هزار و 758 نفر در محیط‌های آموزشی و 313 هزار نفر در محیط‌های شهری و روستایی آموزش دیدند. همچنین افراد پذیرش‌شده در مراکز نگه‌داری، درمان و کاهش آسیب موضوع ماده 16 قانون، 6 هزار و 580 هزار نفر بودند.
دانش دانش‌آموزان افزایش پیدا کرد، اما نگرش نیاز به پایش دارد
او در مورد اقدامات اداره کل فرهنگی و پیشگیری ستاد در سه ماهه اول سال 95 تصریح کرد: اجرای طرح آموزش هم‌زمان دانش‌آموزان، معلمان، مشاوران و والدین مقطع دوم متوسطه در استان‌های پرخطر از این اقدامات بود که این طرح سال گذشته در استان قم اجرا شد. طرح جامع توانمندسازی دانش‌آموزان با رویکرد پیشگیری از اعتیاد در مدارس استان قم سال گذشته انجام شد که با برپایی 1082 کارگاه آموزشی، 23 هزار 854 دانش‌آموز 80 آموزشگاه مقطع دوم متوسطه استان به مدت 4 ساعت، 14 هزار و 740 ولی دانش‌آموز و 3 هزار معلم به مدت 2 ساعت به‌صورت چهره به چهره آموزش دیدند. به‌منظور سنجش اثرگذاری مداخله، آزمون‌های قبل و بعد از مداخله انجام شد که براساس آن، اثربخشی در تغییر دانش وجود داشت، اما برای تغییر نگرش باید پایش بیشتری انجام شود. در سال تحصیلی 95 – 96 این طرح را در استان‌های پرخطر و در سنوات آینده در بقیه استان‌ها اجرا می‌کنیم.

برنامه تقویت بنیان خانواده در دستور کار/ همکاری با آموزش و پرورش
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به همکاری‌های این ستاد با آموزش و پرورش اظهار کرد: یکی از همکاری‌های ما برنامه تقویت بنیان خانواده برای والدین و جوانان 10 تا 14 سال بود که در ابعاد بین‌المللی در سایر کشورها انجام شده بود و به‌عنوان برنامه مشترک ما و دفتر کنترل مواد مخدر سازمان ملل تصویب و سنوات گذشته در چند مرکز پایلوت شد. در حال حاضر با تولید محتواهای آموزشی مبتنی بر آموزه‌های دینی و فرهنگی، زمینه‌های اجرای آن در اوایل سال تحصیلی فراهم خواهد شد. همچنین برای 600 نفر از مدیران و مشاوران مدارس اراک آموزش پیشگیری از اعتیاد ارایه شد. تهیه و تدوین برنامه آموزشی ویژه معلمان از دیگر برنامه‌هاست. با این کار یکی از مهم‌ترین مشکلات که میزان پوشش جمعیت دانش‌آموزی است، حل می‌شود. هدف ما پوشش 40 تا 50 درصدی است. معلمان می‌توانند در کنار کار تخصصی خود، به تغییر الگوی دانش‌آموزان بپردازند. امسال توانایی پوشش 70 درصد از مدارس را داریم.

جلسات کمیته‌های تخصصی با حضور وزیر کشور برگزار می‌شود
افشار با بیان این‌که 50 کارشناس از وزارت دفاع برای آموزش مربیان در این وزارتخانه آموزش دیده‌اند، گفت: اجرای طرح ملی کاربست تحقیق شیوع‌شناسی اعتیاد در جامعه کار و تولید توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از دیگر برنامه‌های ستاد است. تأکید دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال 95 بحث پیشگیری است که در همین راستا برای اولین‌بار جلسات کمیته‌های تخصصی با حضور وزیر کشور برگزار شد که مصوباتی داشته است؛ توجه به گروه‌های مرجع و کلیدی به‌عنوان سفیران مبارزه با مواد مخدر، توجه ویژه به نشاط اجتماعی، استفاده از ظرفیت علما، روحانیون، ورزشکاران، خبرنگاران و سایر گروه‌های مرجع، انعقاد تفاهم‌نامه، توجه به مناطق حاشیه، توجه جدی به آموزش کارکنان، توجه به کانون‌های دانشجویی که کارشان پیشگیری از اعتیاد است، استفاده از روانشناسان و تشکیل کارگروه‌های رصد بخشی از این مصوبات است. همچنین دبیرکل وظایفی را برعهده دستگاه‌ها گذاشته است؛ پیگیری استفاده از ظرفیت گروه‌های مرجع، استفاده از ظرفیت شهرداری‌ها و تخصیص 10 درصد بودجه آن‌ها برای پیشگیری از اعتیاد، تمرکز برای پیشگیری در استان‌های هدف که اولویت با کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و آذربایجان غربی است که سه استان اول مبادی ورودی و استان آخر خروجی مواد مخدر هستند، نشاط اجتماعی، هم‌گرایی و هم‌افزایی بیشتر و فعالیت کانون‌ها و انجمن‌های دانشجویی به‌عنوان همیاران پیشگیری بخشی از این وظایف است.

اعتیاد و مواد مخدر به‌عنوان ام‌الفساد حساب می‌شود
او با تأکید بر لزوم انجام اقدامات ویژه و برجسته دستگاه‌های عضو ستاد ادامه داد: مسئولان ارشد نظام هر 6 ماه یک‌بار جلسه‌ای با مقام معظم رهبری برگزار می‌کنند که ایشان به دنبال کارهای روتین نیستند و مطالبه‌گری معظم‌له بیشتر ناظر بر این است که دستگاه‌ها کاری ویژه، برجسته، نوآورانه و خلاقانه انجام دهند که در کوتاه‌مدت، بلندمدت و میان‌مدت بتواند تحرکی جدی در امر کنترل آسیب‌های اجتماعی ایجاد کند. پنج آسیب به‌عنوان آسیب‌های اصلی منظور شده است که از این بین اعتیاد و مواد مخدر به‌عنوان ام‌الفساد حساب می‌شود.

330 میلیارد ریال اعتبار برای پوشش بیمه‌ای معتادان در نظر گرفته شده است
معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره جزییات جلسه با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: در این جلسه، ضرورت اجرای تبصره 2 ماده 15 قانون نهایی و دستورات لازم صادر شد. پوشش بیمه‌ای معتادان با تمام تلاش‌ها، امسال نهایی و جذب اعتبارات راحت‌تر شد. در این راستا 330 میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شد. برنامه مشترک با وزارت رفاه در خصوص توانمندسازی مناطق ویژه اقتصادی، ضرورت توجه ویژه به محیط‌های کاری، استفاده از ظرفیت‌های این وزارتخانه برای توسعه درمان‌ها و داروهای مورد استفاده و همچنین افزایش ظرفیت اورژانس اجتماعی در این حوزه و توجه بیشتر به زنان و کودکان معتاد از دیگر موضوعات مطرح‌شده در این نشست بود. همچنین ستاد مبارزه با موادمخدر و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صندوق مهر امید برای افزایش فرصت‌های شغلی معتادان بهبودیافته سرمایه‌گذاری مشترکی خواهند داشت که وزارت تعاون 2 برابر سرمایه ستاد سرمایه‌گذاری می‌کند.

افشار از برگزاری جلسه کمیته درمان با حضور وزرای کشور، بهداشت، تعاون و دستگاه‌های ذی‌ربط خبر داد و افزود: در این جلسه که هفته آینده تشکیل می‌شود، مشکلات درمان و کنترل داروهای اعتیاد، توسعه مراکز درمانی و تعیین تکلیف مراکز ماده 15 و 16 مطرح خواهد شد.

زنان بیشترین تماس‌‌گیرندگان خط ملی مشاوره اعتیاد
او با اشاره به آمار تماس‌های خط ملی مشاوره اعتیاد تصریح کرد: در فروردین ماه امسال 29 هزار و 668 نفر و در اردیبهشت ماه 33 هزار و 214 نفر با این خط تماس گرفتند که حدود96 تا 98 درصد از این تماس‌ها پاسخ موفقی داشتند. 83 درصد تماس‌گیرندگان در فروردین و 79 درصد تماس‌گیرندگان در اردیبهشت زن بودند و غلبه تماس با مادران و همسران بود که نشان‌دهنده حساسیت زنان نسبت به سلامت خانواده است. در فروردین‌ماه حدود 17.5 درصد و در اردیبهشت 23.8 درصد از تماس‌گیرندگان مصرف‌کننده بودند. در فروردین بیشترین تماس‌گیرندگان مادران با 38.5 درصد، همسران با 31.4 درصد و در اردیبهشت همسران با 28.8 درصد و مادران با 25.2 درصد بودند که نشان‌دهنده توجه جنس زن به کانون خانواده است که باید آن را ارج بنهیم. همچنین بیشتر سؤالات مربوط به مصرف شیشه، تریاک و هروئین بود. جنس سؤالات عمدتاً راجع به درخواست ارجاع به مراکز میان‌مدت، معرفی مراکز دولتی کم‌هزینه و مراکز درمان شیشه بود. نحوه آشنایی با این خط 13 درصد صدا و سیما، 2 درصد رادیو، 0.2 درصد روزنامه‌ها و مجلات، 3درصد اینترنت، 28درصد دوستان، 19 درصد خط 110، 14 درصد خط 148، 7.1 درصد 118، 6.4 درصد خط 123، 17 درصد سازمان بهزیستی و 12 درصد ستاد مبارزه با مواد مخدر بود. در سال 95 نیز خط ملی مشاوره اعتیاد توسعه خواهد داشت.

ماده مخدر جدیدی وارد کشور نشده است
افشار در مورد ورود ماده کتامین به کشور اظهار کرد: زمانی که یک ماده مخدر جدید در ابعاد تجاری و صنعتی به کشور وارد می‌شود باید گزارشاتی از مصرف‌کنندگان مراجعه‌کننده، کشفیات پلیس و مبادی گمرکی ارایه شود؛ درحالی‌که گزارش‌های ما حکایت از ورود ماده جدیدی در ابعاد تجاری و صنعتی ندارد. کتامین ماده‌ای است که بیشتر به‌عنوان کمک‌بیهوشی مصرف می‌شود و داروی جدیدی نیست و تأثیرات ضددرد دارد.

اشتباه در آمار وزیر تعاون
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره آمار ارایه‌شده از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبنی بر افزایش اعتیاد در زنان گفت: آمارهای ارایه‌شده جدید نیست و متکی بر آمارهای تحلیلی سوء‌مصرف مواد مخدر است. در سال 80، 5 درصد معتادان زنان بودند و در سال 90 این آمار به 9 درصد رسید. در طرح جدید که هنوز نتایج تحلیل آن استخراج نشده است، امکان افزایش یا کاهش جمعیت زنان را داریم. عدد هم نیست؛ مهم این است که اعتیاد زنان فاجعه‌ای جدی است؛ چراکه آن‌ها ستون خانواده و از نظر فیزیولوژیک آسیب‌پذیرتر هستند. همچنین این خطر وجود دارد که به طور هم‌زمان چند ماده مخدر مصرف کنند که در این صورت، عموماً افزایش خطر خیابانی و متجاهرشدن نیز وجود دارد. در آیین‌نامه پوشش بیمه‌ای معتادان، گروه زنان معتاد به عنوان گروهی مهم برای پوشش انتخاب شده‌اند.

او در رابطه با راه‌اندازی مراکز درمان اعتیاد دانش‌آموزان تصریح کرد: راه‌اندازی مراکز جدید ضرورتی ندارد و این کار انجام نشده است، بلکه تعدادی مرکز (سه مرکز در تهران) به این جمعیت اختصاص یافته است.

مطالعه دقیقی درباره نوزادان و مادران معتاد وجود ندارد
معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به آمارهای ضد و نقیض نوزادان معتاد در کشور تأکید کرد: مطالعه دقیقی درباره نوزادان و مادران معتاد وجود ندارد، اما گزارشاتی از مراجعه زنان معتاد باردار به بیمارستان‌ها داریم که طبیعتاً نوزادان‌شان نیز معتاد هستند. آن‌قدر پراکندگی وجود دارد که آمارهای مختلفی ذکر می‌شود که به جز ایجاد سرگردانی، اثربخشی دیگری ندارد. این امر از حدود هشت سال پیش مورد توجه ستاد و وزارت بهداشت قرار گرفته و پروتکلی در خصوص تولد نوزادان معتاد از مادران معتاد به مراکز درمانی زنان در سراسر کشور ابلاغ شده است و تا زمانی که طرحی کشوری یا نظام جامع نداشته باشیم، نمی‌توانیم آماری اعلام کنیم.

فقط نیمی از مجموع 44 مرکز بهاران در تهران راه‌اندازی شده است
افشار درباره وضعیت شفق و مراکز بهاران بیان کرد: تاریخچه این مرکز به‌عنوان یکی از مراکز ماده 16 کاملاً مشخص است و با توجه به ضرورت، تبدیل به مراکز زنانه شد. تعدادی از زنانی که آن‌جا بودند به خانواده بازگشتند و تعهد گرفته شد که در کنار خانواده بمانند، تعدادی به مراکز بهاران رفتند و چون حضور در این مراکز اختیاری بود، برخی آن‌جا را ترک کردند. پس از رفع این نیاز آنی، کمپ شفق مجدداً به عنوان یک مرکز مردانه به فعالیت خود ادامه داد. قرار بود شهرداری در هر منطقه تهران 2 مرکز بهاران با ظرفیت 150 نفر راه‌اندازی کند تا در زمینه ادامه مانایی در پاکی، حمایت مالی، اشتغال و همچنین بازگشت به زندگی مولد باشد.

او ادامه داد: تعداد قابل توجهی پذیرش ‌شدند که عموماً از مراکز ماده 15 بوده‌اند. 2 محدودیت در بهاران وجود دارد که باعث می‌شود افراد ماده 16 نتوانند به آن‌جا بروند؛ این مراکز اختیاری است و فرد باید پاک باشد و حتی متادون مصرف نکند. در مجموع 240 زن و 680 مرد در طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر خیابانی به مراکز ماده 15 و 16 رفتند و در حال حاضر به مراکز بهاران وصل شدند، اما از مجموع 44 مرکز بهاران در تهران فقط نیمی راه‌اندازی شده است که برخی از آن‌ها هم ظرفیت 150 نفری ندارند.