فرستنده:دیانا تبریزی
کمتر از ۱۰ روز به انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی است و دست‌اندرکاران کمپین تغییر چهره مردانه مجلس می‌گویند که برای این انتخابات کاندیدایی ندارند.
زهرا ربانی املشی و ناهید توسلی در گفت‌وگو با رادیو زمانه، ردصلاحیت‌های گسترده داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی را دلیل این مسئله می‌شمارند و درعین‌حال می گویند که کار کمپین تغییر چهره مردانه مجلس تمام نشده و بعد از انتخابات به فعالیت خود ادامه خواهد داد.
پنجم آبان ماه، تعدادی از فعالان زن در ایران خبر از تأسیس کمپینی با عنوان کمپین تغییر چهره مردانه زنان داده و اعلام کردند که قصد دارند ۵۰ نماینده برابری طلب را به مجلس بفرستند. حالا اما با پایان بررسی صلاحیت‌های داوطلبان از سوی شورای نگهبان و شروع تبلیغات انتخاباتی داوطلبان مجلس شورای اسلامی، هیچ‌یک از کاندیداهای این کمپین تأیید صلاحیت نشده و امکان حضور در رقابت‌های انتخاباتی را نیافته‌اند.
زهرا ربانی املشی، قرآن‌پژوه و فعال حقوق زنان در ایران به رادیو زمانه می‌گوید که بیشتر اعضای این کمپین برای انتخابات داوطلب نشدند چون می‌دانستند که حتماً رد صلاحیتشان می‌کنند. یعنی مارک فمینیست می‌زنند و رد می‌کنند. به چندنفری هم که رفتند کاندیدا شوند گفتند پرونده‌ها و مدارکشان ناقص است. ثبت‌نام نکردند یا ردصلاحیت کردند و متأسفانه از اعضای کمپین کاندیدایی وجود ندارد.
ناهید توسلی، فعال حقوق زنان و مدیرمسئول و سردبیر نشریه نافه که از مؤسسان کمپین مذکور بود هم توضیح می‌دهد: «از اعضای کمپین. پروین عامری، ژیلا موحد شریعت پناه، زیبا جلالی نائینی و چند نفر دیگر کاندیدا شده بودند که تأیید صلاحیت نشدند. از زنان برابری طلب هم که دعوت کرده بودیم کاندیدا شوند هیچ‌کسی تأیید صلاحیت نشده و عملاً خواست ما متأسفانه تأمین نشد. ما می‌خواستیم حداقل ۵۰ نفر زن باشند اما در عمل با همه کوششی که زن‌ها کردند نتوانستند. اصلاح‌طلبان هم گفته بودند ۳۰ درصد زنان باشند که آن‌هم محقق نشد و من واقعاً متأسف هستم از این مسئله. آن‌همه بدو و بیا و جلسه و کار و تلاش و به جان خریدن خطرها و.. در نهایت نتیجه‌ای نداشت. متأسفانه نهادی هم نیست که به حضور فعال زنان در حوزه‌های سیاسی و تصمیم‌گیری و اثرگذاری‌شان اهمیت بدهد و حمایت بکند.»
ناهید توسلی
به گفته خانم توسلی کار کمپین تغییر چهره مردانه مجلس اما پایان نیافته است: «ما حتماً بعد انتخابات جلسه خواهیم داشت و دنبال پیگیری حقوق مدنی و شهروندی زنان خواهیم بود. یعنی کار کمپین تمام نخواهد شد. درست است که این کمپین برای انتخابات بود ولی برای حقوق شهروندی و مدنی زنان کار می‌کنیم. درباره حضور و اثرگذاری زنان در عرصه سیاست. یعنی اینکه زنان فقط حضور فیزیکی داشته باشند مدنظر ما نبوده. ما می‌خواهیم زنان در تصمیم‌گیری و سرنوشت جامعه نقش داشته باشند. برای همین رها نمی‌کنیم.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا به‌نوعی کمپین شما تغییر کاربری خواهد داد؟ می‌گوید: «کاربری بله تغییر خواهد کرد چون انتخابات می‌گذرد ولی فعال خواهیم ماند. دو سال دیگر انتخابات ریاست جمهوری است که مهم است و همین‌طور کارکرد زنان در مجلس و عملکرد نمایندگان مجلس درباره زنان و حقوق زنان را پی گیر خواهیم بود.»
آمار دقیق تعداد زنانی که در ایران برای انتخابات مجلس شورای اسلامی تأیید صلاحیت شده‌اند مشخص نیست اما در تهران و از ۱۱۴۶ داوطلب حدود ۱۶۱ نفر زن هستند. ۱۶۱ نفری که در لیست‌های انتخاباتی دو جریان سیاسی کشور هم سهم دارند. در لیست انتخاباتی اصلاح‌طلبان هشت زن و در لیست انتخاباتی اصولگرایان شش زن حضور دارند. اما آیا کمپین تغییر چهره مردانه مجلس که خواهان حضور ۵۰ نماینده زن در مجلس شورای اسلامی بود از این زن‌ها یا سایر زن‌های کاندیدا در تهران یا سایر شهرستان‌ها حمایت خواهد کرد؟ زهرا ربانی املشی می‌گوید: «من به‌صرف اینکه خانم هستند نه تأیید می‌کنم نه رد می‌کنم. به کسانی رأی می‌دهم که کارایی داشته باشند و تعداد زنان مطرح نیست. بعضی خانم‌ها از اصلاح‌طلبان اصلاً شعارهای کمپین را قبول نداشتند و حتی به خود من ایراد می‌گرفتند که چرا در جلسات این کمپین شرکت می‌کنم و… مسئله این است که باید نمایندگانی باشند که به مساوات حقوق زن و مرد قائل و معتقد باشند. ما باید زن و مرد کارآمد وارد مجلس بکنیم. اگر تصمیم بگیریم ۵۰ نماینده زن بفرستیم مجلس، ولی ضد زن باشند مثل بعضی نماینده‌های زن فعلی، که باید واقعاً گفت صد رحمت به آقایان، چنین نمایندگانی مدنظر ما نیست.»
ناهید توسلی اما می‌گوید که کمپین از هیچ‌کسی حمایت نخواهد کرد. او توضیح می‌دهد: «از لیست ۳۰ نفره اصلاح‌طلبان، ۸ نفر زن هستند یعنی حدود ۳۰ درصد و این از جهت آماری خوب است اما ما جز یکی دو نفر، بقیه این زن‌ها را اصلاً نمی‌شناسیم. آدم‌های شناخته شده و اکتیو در حوزه حقوق زنان نیستند و من امیدی ندارم که بتوانیم این دوره هم در مجلس صدایی داشته باشیم و روزبه‌روز بدتر می‌شود. در حالی که براساس روند تاریخی و اجتماعی باید هم تعداد داوطلبان بیشتر می‌شد هم شورای نگهبان، انعطاف بیشتری نشان می‌داد اما من معتقدم که مسئله‌ای به نام زنان ندارند آقایان و اگر هم حرفی در جهت حقوق زنان می‌زنند در حد تعارف است.»
خانم توسلی سپس اضافه می‌کند: «ما در حوزه کنش گری زنان برای حقوقشان چه حقوق سیاسی، چه حقوق مدنی یا اجتماعی، حقوق شخصی و.. متأسفانه انسجام نداریم. البته در ایران نمی‌توان صدای منسجمی داشت که بتواند خواسته‌های گروه‌های مختلف را بیان کند. و این ناشی از بینش ذاتی ما ایرانی‌هاست. الآن مثلاً خانم راکعی یک گروه با عنوان زنان نواندیش درست کرده با گروه خودش کار می‌کند. کمپین با گروه خودش، اصولگرایان آن طرف و… یعنی ما زن‌ها در ایران نتوانسته‌ایم یک سازماندهی منسجم برای خودمان درست کنیم. هیچ صدایی نداریم و من انتخابات پیش رو و کمپین را می‌خواهم تعمیم بدهم به جنبش زنان و بگویم به همان دلایلی که جنبش زنان نتوانست قدمی بردارد کمپین هم نتوانست. ما متأسفانه نهاد مسئول و متعهدی در حوزه زنان نداریم. مسئله این نیست که زنان بخواهند به مدارج سیاسی برسند زن‌ها می‌خواهند در تصمیم‌گیری‌ها حضور داشته باشند بتوانند از حقوق فردی، شخصی و شهروندی‌شان دفاع کنند و به‌هیچ‌عنوان این سیستمی که حاکمیت در برابر زنان گرفته با موازین اسلامی و قرآن هم نمی‌خواند.»
زهرا ربانی عامری هم به‌نوعی دیگر هم‌نظر با ناهید توسلی است و می‌گوید: «مسئله و مشکلی که وجود دارد این است که هماهنگی مناسبی که باید بین خانم‌ها باشد متأسفانه وجود ندارد. گروه‌ها و افراد با سلایق مختلف باید با هم صحبت کنند و هماهنگی داشته باشند ولی متأسفانه این‌گونه نیست. وقتی هماهنگی نیست جبهه مقابل قوی می‌شود و نمی‌گذارد کاری انجام شود ولی درمجموع فعالیت کمپین برای قدم‌های اول خوب بود. هرچند از اول هم مشخص بود که با توجه به سیاست‌های حاکم، طرح ۵۰ نماینده زن برابری طلب در مجلس نمی‌تواند عملی شود. برای عملی کردن این‌گونه طرح‌ها، در ابتدا باید فرهنگ‌سازی شود. منظورم از فرهنگ‌سازی بالا رفتن اعتمادبه‌نفس خانم‌هاست که متأسفانه زنان ما یک مقدار “خودکم‌بینی” و نیز “زنان کم بینی” دارند. این مسئله مقداری هم متوجه آقایان است ولی بیشتر تقصیر خودشان است. درهرصورت برای رفع این مشکلات باید کار فرهنگی شود که بتوان گام‌های بیشتری برداشت. یعنی زنان و مردان برابری طلب در فاصله دو مجلس نباید بیکار و ساکت بنشینند؛ باید کار و فرهنگ‌سازی کنند و این کارها فقط منحصر به فصل انتخابات نباشد.»
