تونیا کبودوند

تونیا کبودوند، طی نامه‌ای سرگشاده با اشاره به رد صلاحیت خود اعلام نمود که “جرم من فرزند محمدصدیق کبودوند بودن است”.

فرستنده:لیدا اشجعی

تونیا کبودوند طی مصاحبه‌ای با آژانس خبررسانی کُردپا از قصد و انگیزه خود برای شرکت در انتخابات، دلیل رد صلاحیت خود، انتخابات در ایران و وضعیت حقوق بشر در دوران روحانی و آخرین وضعیت محمدصدیق کبودوند می‌گوید.

وی در این مصاحبه اظهار داشته است: اولین قصد و انگیزه من از کاندیداتوری در این دوره از انتخابات با تاسی از این دیدگاه و تفکر به جهت تأثیرگذاری حداکثری یا مثبت در این روند بوده است، اما دومین عامل جهت ثبت نام در این دوره از انتخابات، نشان دادن محدودیت‌ها و برخوردهای تبعیض آمیز نسبت به منتقدان سیاسی و خانواده‏های آنان است که دامنه این تبعیضیات و برخوردها نسبت به خانواده‌ها از ایجاد موانع در استخدام، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی و شهروندی و…. را شامل می‌شود.

متن گفتگوی آژانس کُردپا با تونیا کبودوند درپی می‌آید:

آژانس کُردپا: با توجه به نظارت استصوابی بر جریان تأیید و رد صلاحیت‌ها، با چه انگیزه‌ای قصد شرکت در انتخابات را داشته‌اید؟

تونیا کبودوند: نظارت استصوابی در سی و هفت سال گذشته موافقان و مخالفان خاص خود را داشته و دیدگاه‌های مختلفی در خصوص این نظارت مطلقه مطرح شده است، اما بیشتر منتقدان و مخالفان سیاسی و اجتماعی مسالمت جو و فعالان عرصه‌های مدنی با این نظریه که راه تعدیل و اصلاح و کاهش نظارت‌های استصوابی روشی تدریجی است و اصولا فعالیت در عرصه‌های مدنی و در اشکال مختلف آن و دستیابی به هدف یا اهداف زمانبر، تدریجی و نسبی است درصددند که از حداقل امکانات و فرصت‌ها به نحو احسن بهره بگیرند.

اولین قصد و انگیزه من از کاندیداتوری در این دوره از انتخابات با تاسی از این دیدگاه و تفکر به جهت تأثیرگذاری حداکثری یا مثبت در این روند بوده است.
اما دومین عامل جهت ثبت نام در این دوره از انتخابات، نشان دادن محدودیت‌ها و برخوردهای تبعیض آمیز نسبت به منتقدان سیاسی و خانواده‏‌های آنان است که دامنه این تبعیضیات و برخوردها نسبت به خانواده‌ها از ایجاد موانع در استخدام، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی و شهروندی و…. را شامل می‌شود.

آژانس کُردپا: شما بطور کلی و با توجه به دوره‌های پیشتر انتخابات مجلس و روال برگزاری آن چه دیدگاهی را نسبت به پروسه انتخابات در ایران را دارید؟

تونیا کبودوند: ببینید انتخابات وجود دارد، مردم می‏روند پای صندوق‏های رأی، اما اینکه انتخابات چقدر با استانداردهای دمکراتیک منطبق است؟ چه شرایطی باید داشته باشد تا انتخابات آزاد نامیده شود؟ خود بحث دیگری می‌‏طلبد.

اما به نظرم باید از آنهایی که کنار کشیده‏اند یا در ٩ دوره گذشته دست به تحریم آن زده‌اند پرسید که آیا مکانیزم تحریم کمکی به روند دمکراتیزه کردن پروسه انتخابات کرده است؟ دستاوردهای آنان از تحریم انتخابات چه بوده است؟ نمی‌توان گفت که انتخابات روندی دمکراتیک دارد یا به سوی دمکراسی پیش می‏رود اما واقعیت آن است که میدان خالی کردن، دادن میدان به اقتدارگراها و مخالفان حقوق آزادی و دمکراتیک و اختیار دادن کامل به مخالفان دمکراسی است.

آژانس کُردپا: آیا تاکنون نهادهای ناظر بر انتخابات دلیل رد صلاحیت شما را اعلام نموده‌اند؟

تونیا کبودوند: من در هر سه هیأت اجرایی، نظارت و شورای نگهبان رد صلاحیت شدم، اما می‌توانم بگویم تنها مرجعی که پاسخی روشن و صریح و شفاف در خصوص اعلام دلیل رد صلاحیت داد هیأت اجرایی بود. یعنی در اصل هیأت نظارت و شورای نگهبان خود را مکلف و مقید به دادن پاسخی صریح نمی‌بیند. اما در هیأت اجرایی هنگامی که من دلیل و مدرک و مستندات رد صلاحیت خود را خواستم تنها دلیل و مدرک نظریه وزارت اطلاعات در یک سطر با این مضمون “ایشان گرایشات قوم گرایانه دارند و مورد حمایت شدید قوم گرایان هستند” بود که مسئول مربوطه دلیل رد صلاحیت در هیأت اجرایی را استناد به این نامه دانست. البته در قانون انتخابات ماده و بندی در خصوص رد صلاحیت بنا به داشتن گرایشات قوم گرایانه وجود ندارد.

آژانس کُردپا: آیا در دوران آقای روحانی شاهد تغییری در وضعیت حقوق بشر به ویژه در مورد رعایت حقوق زندانیان سیاسی بوده‌اید؟

تونیا کبودوند: جواب این سؤال بسیار روشن است، دولت آقای روحانی در عرصه مسائل سیاسی و داخلی تاکنون موردی برای ثبت در کارنامه نداشته است. اگرچه دولت ایشان طرحی برای تضمین حقوق شهروندی آماده کرده که با تمام اشکالات وارده و علیرغم کمبودهای غیرقابل انکار در آن، گویا به لیست پرونده‌های در انتظار پیوسته است.

متأسفانه طی ٣٧ سال گذشته در نبود تعریف قانونی از جرم سیاسی و حقوق زندانی سیاسی، فعالان مدنی، حقوق بشری و سیاسی با عنوان امنیتی زندانی و از حقوق قانونی خود محروم بوده‌اند. حتی اخیراً هم که قانون جرم سیاسی مورد بحث قرار گرفته است هنوز تعریف مناسبی از جرم سیاسی ارائه نشده و این قانون دارای مشکلات حقوقی فراوانی است. درباره زندانیان سیاسی هم فعالیت خاصی انجام نشده است البته این موضوع مربوط به قوه قضائیه و دستگاه‌های امنیتی – اطلاعاتی بوده و تصمیم گیرندگان اصلی در این باره دو ارگان اخیرالذکر هستند نه دولت.

در عرصه حقوق بشر هنوز شورای حقوق بشر سازمان ملل برای ایران گزارشگر ویژه دارد و این خود نشان از وخامت بار بودن و یا غیرقابل قبول بودن وضعیت حقوق بشر در ایران دارد.

آژانس کُردپا: آیا در دوران روحانی تغییری در فرصت‌های موجود سیاسی برای حضور زنان بوجود آمده است؟

تونیا کبودوند: همانطور که در پرسش قبلی گفتم دولت نتوانسته در عرصه سیاسی گشایشی بوجود بیاورد احزاب واقعی یا گروه‌هایی که بشود آنها را حزب گفت وجود ندارد. بگیر و ببند سیاسی همچنان وجود دارد و فعالیت‏های سیاسی مخالفان و حتی منتقدان بسیار پرهزینه است، اما در خصوص باز شدن عرصه برای فعالیت و ورود زنان به عرصه‌های سیاسی از حد حرف و شعار تجاوز نکرده است و بیشتر به صورت سمبلیک چون انتخاب اولین سخنگوی زن، اولین سفیر زن، اولین معاون وزیر زن بوده است . با توجه به اینکه نیمی از جمعیت را زنان تشکیل داده‌اند تنها سهم آنان یک سفیر زن، ٧ تا نهایت ١٥ کرسی مجلس شورای اسلامی، یک معاون وزیر بوده است که می‌توان گفت نسبت درصد حضور زنان در عرصه‌های سیاسی و قدرت چیزی نزدیک به صفر است.

فعالیت سیاسی زنان به نهادسازی و نهادینه شدن نیاز دارد که تاکنون اقدام قابل توجهی در این زمینه انجام نشده است. نگرش و فرهنگ مردسالاری و نگاه مردانه در تمامی زمینه‌ها همچنان عرصه را بر زنان تنگ کرده است. شاید قدرت و تفکر مردسالارانه و سنتی در سطوح بالای نظارت و قدرت مانع از حضور حداکثری زنان شده اما با رشد رو به افزایش سطح آگاهی و خودباوری میان زنان، نگرش و دیدگاه بطن جامعه در حال تغییر و دگرگونی است.

آژانس کُردپا: زندانی بودن آقای محمدصدیق کبودوند طی نه سال اخیر نماد بارزی از نقض حقوق بشر در ایران می‌باشد. آیا فشارهای داخلی و خارجی تاکنون توانسته است بر وضعیت ایشان تأثیرگذار باشند؟

تونیا کبودوند: آقای محمدصدیق کبودوند نزدیک به نه سال است که در حبس به سر می‌برد در طی سالیان گذشته برخی نهادها و سازمان‌های بین‌المللی حقوق‌بشری و روزنامه‌نگاری از فعالیت‌های مدنی و حقوق بشری ایشان قدردانی کرده و حتی کمیته بین‌المللی تحقیقات بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل متحد زندانی شدن وی را خودسرانه اعلام کرده است. اما واقعیت آن است که فشارهای داخلی هرگز وجود نداشته است، یعنی تاکنون هیچ نهاد و مرجع خاصی اقدام جدی و واقعی برای خلاصی آقای کبودوند انجام نداده است تا بتوانیم و بخواهیم به تأثیرگذاری آن بپردازیم. و فشارهای خارجی نیز تاثیرگذاری چندانی بر وضعیت آزادی وی نداشته است. در طی 9 سال گذشته آقای کبودوند تنها یک بار آن هم به دلیل بیماری لاعلاج فرزند توانست به مرخصی بیاید. یک بار مرخصی در طی ٩ سال!!!!!!

آژانس کُردپا: طی مدت اخیر، دادستانی تهران برای دومین بار با آزادی مشروط آقای محمدصدیق کبودوند مخالفت نموده، دلیل این مخالفت چه می‌باشد؟

تونیا کبودوند: پرونده آقای کبودوند گویا با وضعیت جدیدی روبرو شده است و متأسفانه به سوی پیچیده‌تر شدن ظاهراً پیش می‌رود البته شاید به مصلحت نباشد که در اینجا به آن پرداخته شود و من نمی‌توانم چیزی بیشتر در باره آن بیان کنم. در صورت لزوم خانواده اعلامیه‌ای خواهد داد.