طنز تلخ شرایط استخدامی معلمان
فریبا مرادی پور
روز گذشته اول شهریور ماه خبرگزاری فارس شرایط جدید استخدامی معلمان را در قالب شیوه نامه مصاحبه اختصاصی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی منتشر کرد.این شیوه نامه از سوی مرکز برنامه ریزی نیروی انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش تدوین شده و لیست بیماریها و مشکلات جسمی و روحی که داوطلبین استخدام در آموزش و پرورش نبایستی داشته باشند را عنوان کرده است.
با در نظر گرفتن این مهم که شغل معلمی بخاطر تماس و معاشرت با کودکان و نوجوانان از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است و با توجه به این نکته که بیماری جسمی و یا اختلال روانی میتواند تاثیر منفی بر روند یادگیری دانش آموزان( ناشی از وقفه های تدریس بخاطر ادامه درمان معلمان و یا تاثیرات روحی ناشی از برخورد نامناسب معلمان درگیر مشکلات خلقی) داشته باشد, حساسیت جدی بر سلامت جسمی و روحی معلمان فعلی و نیز داوطلبین شغل معلمی قابل درک و ستودنی می باشد.اما آنچه که شیوه نامه منتشر شده را عجیب و مضحک کرده است تعدد و نوع بیماریهای مندرج در آن میباشد. این لیست هم بیماریها و نقص عضوهای جدی را شامل میشود هم نقصهای ظاهری و هم مشکلات روحی را. فلسفه انتخاب بسیاری از موارد عنوان شده قابل درک نبوده و از جمله بحث برانگیزترینها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لوچی شدید با کراهت منظر,اگزمای منتشره در 30 درصد سطح بدن, آکنه شدید یا آکنه ای که منظره صورت را متاثرکند, برگشت یا رفلاکس ادرار, سنگ کلیه وپروستات و مثانه, پیوند کلیه, بی اختیاری ادرار یا شب اداری, سردردرهای شدید ومیگرن, دیابت بی مزه, ندولهای گرم و سرد تیرویید و همچنین بیماریهای زنان که در بند 17 این شیوه نامه آمده است از قبیل اختلالات زنانگی , موهای زاید صورت, بلوغ زود رس یا دیررس , کیست تخمدان و ناباروری .
اولین ایراد این شیوه نامه نقض واقعی حقوق شهروندی است که کلیه افرادی را که دارای بیماریهای عنوان شده در آن میباشند را از حق طبیعی خود -که داشتن شغل مورد علاقه است – بدون دلیل قانع کننده محروم مینماید زیرا بیماریهای عنوان شده به جز در مواردی اندک ,غالبا تاثیر محسوسی بر کار تدریس نداشته و نخواهد داشت.وانگهی برخی از موارد گفته شده می تواند محدود به معلمان یک مقطع تحصیلی خاص مثلا مقطع ابتدایی باشد و به عنوان نمونه موردی مانند کراهت منظر و یا اکنه صورت معلم قطعا نمیتواند تاثیر ناخوشایندی بر روحیه دانش آموزان مقطع متوسطه بگذارد.ایراد بعدی وارده گستردگی و تعدد بیماریهای عنوان شده می باشد؛ چنانکه تعداد این موارد آنقدر زیاد است که بعید به نظر میرسد فردی پیدا شود که درگیرحداقل یک یا دو مورد از آنها نباشد. قطعا اگر گروه تدوین کننده این شیوه نامه هم جستجوی کوتاه وگذرایی در خصوص بیماریهایی مانند میگرن و یا اختلالات زنانه داشتند خود به گستردگی مبتلایان این عارضه ها پی میبردند به طوریکه شاید نتوان خانمی را یافت که پس از دوران بلوغ حتی یک بار هم دچار اختلالات زنانگی نشده باشد؛و اساسا اختلالات پریودی نه یک بیماری که واکنش طبیعی بدن زنان به بسیاری از پارامترهای محیطی مانند استرس و یا فشار کاری و حتی شرایط آب و هوایی و تغییر فصول میباشد.اشکال بعدی دیگراین است که برخی از موارد گفته شده با معاینات پزشکی قابل تشخیص نبوده و قطعا خود فرد متقاضی بایستی داشتن و یا نداشتن آن بیماری را اذعان کند مانند شب اداری , بلوغ زود رس و یا موهای زاید صورت در بانوان و آیا این مساله به خودی خود داوطلبین را به سمت دروغ گویی و انکار این بیماریها سوق نمیدهد؟
همزمان با انتشار این شیوه نامه فعالان حقوق مدنی و کارشناسان و حتی عامه مردم در فضای مجازی با انتقاد از شیوه نامه مذکور ایرادات عریان آن را یادآوری کردند. خانم مولاوردی معاون ریس جمهور در امور شهروندی نیز با توجه به رعایت نشدن حقوق معلولین و بانوان و طیف وسیعی از عامه مردم امروز در حساب توییتری خود با پذیرش این مطلب ,قول مساعد برای پیگیری موضوع واعلام نتیجه دادند.
لازم به ذکر است که این شیوه نامه خلاف اعلامیه جهانی حقوق بشر بوده و واضحا ناقض ماده 23 این اعلامیه میباشد:
ماده 23(بند1(
“هر انسانی حق دارد که صاحب شغل بوده و آزادانه شغل خویش را انتخاب کند، شرایط کاری منصفانه مورد رضایت خویش را دارا باشد و سزاوار حمایت در برابر بیکاری است.”
از سوی دیگر بعید به نظر میرسد انتخاب معلمانی با وضعیت جسمی و روحی کاملا سالم و ایده آل (و به دور از واقعیتهای زندگی آحاد مردم) همسویی با ماده 26 اعلامیه مزبور داشته باشد.
ماده 26(بند2(
“آموزش و پرورش می‌بایست در جهت رشد همه جانبهٔ شخصیت انسان و تقویت رعایت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی باشد. آموزش و پرورش باید به گسترش حسن تفاهم، دگرپذیری [تسامح] و دوستی میان تمامی ملتها و گروه‌های نژادی یا دینی و نیز به برنامه‌های «ملل متحد» در راه حفظ صلح یاری رساند. ”
از آنجا که این سطح از سلامتی مد نظر شیوه نامه منحصر به قشر خاص و محدودی از جامعه میشود بعید به نظر میرسد آموزش و پرورشی که معلمانش ورای مردم معمول و از یک طبقه کاملا متمایز انتخاب شده اند، موفقیتی برای آموزش و گسترش حس
