فرستنده خبر اقای نوید احمد فخرالدین ۱۳۹۵/۱۲/۲۰
بیکاری جوانان، هزینههای بالای ازدواج و بالارفتن سطح توقعات همگی به افزایش تجردزیستی دامن میزند. جوانی که نتواند از پس مسئولیتهای ازدواج برآید، اغلب ترجیح میدهد خانهای مستقل داشته باشد و به سطحی از آزادی دست یابد، در نتیجه بهبود کیفیت زندگی جوانان و فراهمکردن امکانات اشتغال و ازدواج میتواند به کاهش این پدیده کمک کند.
به گزارش بیباک به نقل از روزنامه شهروند، ساعت ٥ عصر از اداره تعطیل میشود، مسیر اداره تا خانه را پیاده طی میکند. پشت ویترین هر مغازه اندکی میایستد تا زمان سپری شود، عقربهها از پس هم میگذرند، حوصله رفتن به خانه را ندارد. ساعت ۷ عصر جلوی خانه میرسد، نگاهی به پنجره میکند؛ همه چراغها خاموش است، طبق معمول کسی در خانه نیست که انتظارش را بکشد. کلید را داخل قفل میچرخاند و وارد خانه تاریک میشود، این قصه روزانه برخی از جوانانی است که تنهازیستی را انتخاب کردهاند.
در سالهای اخیر تعداد خانههای مجردی و خانوارهای تکنفره در شهرهای صنعتی ازجمله تهران افزایش یافته است، این پدیده در بین جوانان ناشی از کاهش ازدواج، افزایش طلاق و تحرک جغرافیایی است. به عبارتی گاه دختران برای استقلال بیشتر به تجردزیستی تن میدهند و پسران نیز به دلیل فرار از ازدواج و تعهدات زندگی مشترک به زندگی مجردی روی میآورند، این پدیده عواقب فراوانی برای فرد و جامعه ازجمله بالارفتن سن ازدواج به همراه دارد.
تجردزیستی شکلی از خانوار است که در آن فرد بدون اینکه نقطه پایانی برای آن تعریف کند به تنهایی زندگی میکند. این شکل از خانوار در سالهای اخیر نسبت به انواع دیگر خانوار در بیشتر نقاط جهان به سرعت درحال افزایش است. در بسیاری از کشورها که از لحاظ اقتصادی پیشرفته هستند مانند نروژ، فنلاند، دانمارک، سوییس و آلمان بیش از یکسوم خانوارها تکنفره هستند.
با وجود اینکه درحال حاضر رواج خانوارهای تکنفره در آسیا کمتر از اروپا و آمریکای شمالی است پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۰میلادی از ۱۰ کشور سردمدار در داشتن خانوارهای تک نفره ٤ کشور در آسیا قرار دارند.
بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت که به بررسی خانوارهای تکنفره در آسیا در سال۲۰۱۰ پرداخته است، جوامع توسعه یافته در شرق آسیا همانند ژاپن، کرهجنوبی و تایوان دارای بالاترین نسبت خانوار تکنفره به کل خانوارها هستند. این میزان در ژاپن ۱۹.۸درصد در سال ۱۹۸۰ بوده، یعنی نزدیک به ۲۰درصد خانوارهای ژاپنی در این سال تکنفره بودند که این مقدار در سال ۲۰۱۰ به ۳۲.۴درصد رسیده است. همچنین در کرهجنوبی از ۴.۸درصد به ۲۳.۹درصد و در تایوان از ۱۱.۸درصد به ۲۲درصد در
سال ۲۰۱۰ رسیده است. این میزان در سال ۲۰۱۰ برای ایران نزدیک به ۷درصد گزارش شده است، یعنی ۷درصد از کل خانوارهای ایرانی در سال ۲۰۱۰ تکنفره بودند.
مریم طاهری، جامعهشناس و استاد دانشگاه میگوید: «پدیده تجردزیستی از علل مختلفی مانند تغییر در نهاد خانواده، رفتارهای جمعیتی و مهاجرت نیروی کار و دانشجویان ناشی میشود.
این پدیده تنها مخصوص افراد سالمند نیست، بلکه در بین بیوهها، جوانان و افراد میانسال طلاقگرفته، افراد هرگز ازدواج نکرده و افراد متاهلی که از هم جدا زندگی میکنند نیز دیده میشود. گزارشات نشان میدهد تجردزیستی در بین دختران رایجتر از پسران است و بهنظر میآید عامل اصلی افزایش تجردزیستی زنان را باید در افزایش مهاجرت آنها جستوجو کرد.
این افزایش مهاجرت به دنبال یافتن شغل و ادامه تحصیل باعث بالارفتن سن ازدواج و افزایش تجردزیستی میشود. زنانی که به امید پیشرفت و کسب درآمد؛ خانه و خانواده خود را رها میکنند و در شهرهای بزرگ به تنهایی یا همراه با همخانه زندگی میکنند با چالشهای زیادی روبهرو میشوند.
چالشهایی که سوءاستفاده جنسی، افسردگی، به تأخیر افتادن ازدواج، عدمگرایش به تشکیل خانواده و… از مهمترین آنهاست. این زنان که تجربه زندگی مجردی به دور از خانواده را دارند، کمتر و دیرتر از زنان دیگر زیر بار ازدواج میروند.
هرچند این سبک زندگی برای زنان مزیتهایی ازجمله استقلال بیشتر، عدموابستگی و مستقلترشدن را دارد اما از سویی این گرایش به مهاجرت به شهرهای بزرگ موجب برهمخوردن نسبت جنسی جمعیت در مکان مبدأ و مقصد مهاجرت میشود، برای مثال در روستایی که دختران جوان از آنجا نقل مکان کنند، پسرانی که در سن ازدواج قرار دارند تعدادشان بیشتر از زنان روستا میشود و این امر مضیقه ازدواج را برای آنها به وجود میآورد.»
افزایش مهاجرت افراد مجرد مهمترین عامل تجردزیستی در بین مجردان است. مهاجرت دختران از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه دختران اغلب قبل از مهاجرت تصویر شفاف و روشنی از این نوع زندگی و مخاطرات آن ندارند و گاه با یک تصمیم عجولانه و احساسی دست به مهاجرت میزنند.
از سوی دیگر تحقیقات نشان میدهد زنان مهاجر بیش از مردان تمایل به اشتغال در کارهای پارهوقت دارند و بیشتر از مردان به کارهایی که هیچگونه بیمه و حمایت دولتی ندارند، تن میدهند، همچنین بسیاری از زنان آگاهی کافی نسبت به حقوق خود ندارند و در صورت ضایعشدن حقشان از ترس ریختن آبرو به مراجع ذیصلاح مراجعه نمیکنند که این عوامل بر خطرات مهاجرت زنان دامن میزند.
مطالعات نشان میدهد تجردزیستی اثرات منفی بر سلامت روان افراد دارد، برای مثال مطالعه «رایمو» در سال ۲۰۱۵ نشان میدهد در ژاپن افرادی که تجردزیستی را انتخاب کردهاند نسبت به مجردانی که با دیگران زندگی میکنند، غمگینتر هستند، همچنین مطالعه «هو» در سال ۲۰۱۵ در کرهجنوبی نشان میدهد که افراد مجرد نسبت به افراد متاهل رضایت کمتری از زندگی دارند.
در ایران آمارهای جمعیتی نشان میدهد که دامنه افرادی که زندگی مجردی را انتخاب میکنند در سالهای اخیر بیشتر شده است.
براساس گزارش سازمان ملی جوانان در سال ۸۷ تعداد خانههای مجردی نسبت به سالهای قبل ۲۷درصد افزایش یافته است، همچنین در سال ۸۹ نیز اعلام شد که ۳۰درصد از جوانان ٥ کلانشهر تهران، شیراز، مشهد، تبریز و اصفهان خانه مجردی دارند.
سرشماری سال ٩٠ نیز اعلام کرد که ٧,١درصد خانوادههای ایرانی بهصورت مستقل و تکنفره زندگی میکنند که این آمار نشاندهنده افزایش ٢درصدی خانههای مجردی از سال ٨٥ است. همچنین از سال ٩٠ شاهد رشد منفی ازدواج در کشور نیز بودهایم، این افزایش زندگی مجردی به همراه افزایش طلاق و کاهش ازدواج نشاندهنده زنگخطری برای مسئولان است.
در حالحاضر ۱۱میلیون و ۲۴۰هزار نفر در سن متعارف ازدواج قرار دارند، اما هرگز ازدواج نکردهاند که از بین آنها ۵میلیون و ۵۷۰هزار مرد و ۵میلیون و ۶۷۰هزار زن هستند. همچنین یکمیلیون و ۳۰۰هزار نفر در سن تجرد قطعی هستند که تعداد زنان هرگز ازدواجنکرده بالای سن متعارف و قبل از تجرد قطعی، ٣ برابر مردان است. همچنین درحالحاضر ۱۵۲هزار مجرد قطعی بالای ۵۰سال در کشور زندگی میکنند که از این تعداد ۶۲هزار نفر مرد و ۹۰هزار نفر زن هستند که هرگز ازدواج نکردهاند.
تهران، شهر فرصتها