فرهمندپور عنوان کرد: تلاش برای گفتمان‌سازی در حوزه زنان در برش استانی/ سند تأمین امنیت زنان و کودکان هنوز تعیین تکلیف نشده است

فرستنده خبر اقای نوید احمدفخرالدین ۱۳۹۵/۶/۹

با پیشنهاد وزارت دادگستری از ظرفیت وزارت کشور استفاده شد و حوزه‌های زنان متولی پیگیری شدند و کارگروه تخصصی زنان و خانواده ذیل شورای برنامه‌ریزی استان‌ها به‌عنوان ساختار متناظر مرجع ملی کودک در استان‌ها مشغول به‌کار شد. این اقدام جهشی بی‌نظیر در استان‌ها ایجاد کرد.

نشست خبری فهیمه فرهمندپور، مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده به‌منظور ارایه گزارش عملکرد سه ساله خود صبح امروز برگزار شد.
به گزارش خبرنگار مهرخانه، فرهمندپور مهم‌ترین دستاورد این دفتر را گفتمان‌سازی در حوزه زنان و خانواده در برش استانی دانست و گفت: پیش از این، موضوع زنان تشریفاتی بود. فعالیت‌های تبلیغی و پرداختن به امور مناسبتی باعث شده بود دفاتر بانوان جایگاه خود را پیدا نکنند. بزرگ‌ترین دستاورد ما این بود که جایگاه مناسبی را در استان‌ها به‌دست آوردیم. مقام معظم رهبری تعبیری دارند با این مضمون که تلاش کنید موضوع زنان به گفتمان رایج تبدیل شود. گفتمان‌سازی موضوع را تبدیل به هوایی می‌کند که افراد باید تنفس کنند. یکی از کارهایی که در این راستا انجام شد، بحث تثبیت جایگاه دفاتر امور زنان از طریق تعریف جایگاه مشخص و وظایف آن‌ها بود. بر همین اساس مأموریت‌های دقیقی مشخص کردیم.
توجه به اعتیاد زنان
او با اشاره به اعتیاد زنان افزود: پیش از این موضوع اعتیاد زنان چندان پیگیری نمی‌شد. برای حل این معضل مدیران کل امور بانوان استان‌ها در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر عضو شدند. پس از آن در بازه چهار ماهه تیر تا آبان ۹۴ گزارش عملکردی دریافت کردیم. در این چهار ماه ۱۰۵ جلسه در کشور برگزار شد که ۱۹۵ مصوبه داشت؛ ۸۷ مصوبه اجرا و ۹۸ مصوبه به وضعیت در حال اجرا درآمد. ۱۲۱ طرح پیشگیری از اعتیاد زنان و دختران تدوین شد که ۸۹ طرح اجرا شد. ۶۶ طرح درمان اعتیاد در حال اجرا و ۹ طرح خاتمه یافته است. در زمینه زنان و دختران بهبودیافته ۳۶ طرح اجرا و ۹ طرح خاتمه یافته است. ۲۶ طرح در حمایت از خانواده‌های معتادان اجرا شد که ۱۱ طرح خاتمه پیدا کرد. باید دقت کنیم که این آمار برای چهار ماه ابتدایی شروع این فعالیت است و هرچه بیشتر کار شود، پخته‌تر خواهد شد.
کارگروه تخصصی زنان استان‌ها ناظر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک
مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده درباره مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک تصریح کرد: این مرجع مستقر در وزارت دادگستری، اصلی‌ترین متولی پرداختن به موضوع حقوق کودک در ایران است. این مرجع ستادی است و وزارت دادگستری از معدود وزارتخانه‌هایی است که در استان‌ها تشکیلات تابعه ندارد و عملاً فعالیت‌های کنوانسیون، متولی پیگیری نداشت. با پیشنهاد وزارت دادگستری از ظرفیت وزارت کشور استفاده شد و حوزه‌های زنان متولی پیگیری شدند و کارگروه تخصصی زنان و خانواده ذیل شورای برنامه‌ریزی استان‌ها به‌عنوان ساختار متناظر مرجع ملی کودک در استان‌ها مشغول به‌کار شد. این اقدام جهشی بی‌نظیر در استان‌ها ایجاد کرد. امروز می‌توانیم ادعا کنیم که رصد، پیگیری، هماهنگ‌سای و اهتمام به موضوع کودکان در بین دستگاه‌های اجرایی در برش استان با سرعت شگفت‌انگیزی کار را پی می‌برد و دستاوردهای فوق‌العاده‌ای دارد. سال گذشته در دفاع ایران از گزارش این کنوانسیون به سازمان ملل، یکی از مهم‌ترین موارد، فعالیت در حوزه استانی بود.
۴۰ سفر استانی در طول ۳ سال
او با تأکید بر این‌که امروز هیچ اتفاقی در استان‌های کشور به‌طور جدی نمی‌افتد مگر این‌که موضوع زنان یکی از مهم‌ترین محورهای آن باشد، ادامه داد: از دی ‌ماه سال ۹۲ تا امروز ۴۰ سفر استانی داشتم. در طول این سفرها بیش از ۳۰۰ عنوان برنامه اتفاق افتاده و اجرا شده است. بیش از ۹۰ روز از این دوران را در مأموریت بوده‌ام. بیش از ۱۳ درصد ایام کاری در مأموریت‌های استانی بودم. در این سفرها حدود ۶۰ دیدار مهم با افرادی مانند ائمه جمعه، استانداران و رؤسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی داشتم که در راستای گفتمان‌سازی بود. در بیش از ۱۵۰ شورا، جلسه، همایش و نشست علمی تخصصی شرکت کردم و نزدیک به ۳۰ نشست هم‌اندیشی با زنان فرهیخته استان‌ها برگزار کردم. در ۹۰ بازدید افتتاحیه و اختتامیه طرح‌ها شرکت کردم.
ارتقاء تشکیلات حوزه زنان
فرهمندپور ارتقاء تشکیلات حوزه زنان را از دیگر دستاوردهای وزارت کشور دانست و افزود: عموماً دولت درصدد کوچک‌سازی است و معمولاً تشکیلات مختلف ارتقاء نمی‌یابند و در بهترین حالت تثبیت می‌شوند. حفظ ساختار زنان در وزارت کشور و ارتقای آن در سال ۹۴ اتفاق خوبی است. مثلاً فقط در ۱۱ استان خاص دفاتر معاون وجود داشت، اما الان در تمام ۳۱ دفاتر استانی، جایگاه معاونت تعریف شده است. در استان‌ها نیز علی‌رغم مخالفت‌ها، دفاتر امور زنان را در سطح مدیرکل استانداری حفظ کردیم زیرا جایگاه مناسبی است.
خالی بودن پست‌های زنان به‌ویژه در فرمانداری‌ها
مشاور وزیر کشور با اشاره به ضعف‌های حوزه زنان این وزارتخانه اظهار کرد: در یک حوزه کماکان ضعف داریم؛ تعداد پست‌های خالی به‌ویژه در فرمانداری‌ها زیاد است. وزارت کشور تنها دستگاهی است که حوزه زنان آن در ستاد، استان و شهرستان پست دارد و گسترده است. با این وجود کارشناسان امور زنان فرمانداری‌ها، پست‌های خالی زیادی دارند. البته فرمانداران از شیوه‌های مختلف برای جبران کمک می‌گیرند و از مشاور در بحث زنان استفاده می‌کنند که جایگاه حقوقی ندارد. فرمانداری‌هایی که نیروی فعال زنان ندارند، بسیار اندک و کمتر از ۵ درصد هستند. در سایر شهرستان‌ها حدود ۵۰ درصد این نیروها مشاور بانوانی هستند که پستی اشغال نکرده‌‌اند. درصورتی‌که باید در ۱۰۰ درصد فرمانداری‌ها، کارشناسان امور بانوان داشته باشیم. برای جبران این کاستی فرمانداران از عنوان انشایی مشاور امور بانوان استفاده کرده‌اند که جایگاه حقوقی و پست تشکیلاتی ندارند و این موضوع ایده‌آل ما نیست. علت بروز چنین مشکلی این است که دولت سال‌هاست روند استخدامی را متوقف و کند کرده و به تناسب خروج نیرو، نیروی جدید جایگزین نمی‌شود. در این زمینه حوزه زنان پست‌‌های خالی بیشتری دارد. البته در خراسان رضوی، خوزستان و کرمانشاه تقریباً همه پست‌ها پر شده است.
حضور علمی و بین‌المللی دفتر زنان و خانواده
فرهمندپور به اقدامات دیگر دفتر زنان و خانواده وزارت کشور اشاره کرد و ادامه داد: از دیگر اقدامات ورود به حوزه علم بود که باعث شد در حوزه زنان تصمیم‌سازی‌ها براساس کارهای علمی انجام شود. از طرفی با وجود این‌که وزارت کشور، وزارتی داخله است، اما به نظر می‌رسد توجه به عرصه بین‌الملل هم مهم است. ارایه گزارش فعالیت‌های بخش‌های مختلف وزارت کشور در کمیته بین‌المللی حقوق کودک، حضور در اجلاس زنان در سال ۹۳، ارتباط با کنوانسیون زنان چین و تعاملات بین‌المللی از فعالیت‌هایی است که پیش از این در حوزه زنان کشور پیش‌بینی نشده بود.
راه‌اندازی کمیته رصد مسائل زنان در مراسم اربعین
او درباره حضور زنان در مراسم اربعین تصریح کرد: پیش از این، جریان برگزاری مراسم اربعین مدیریتی مردانه داشت و مسائل خاص زائران زن چندان مورد اهمیت قرار نمی‌گرفت. سال گذشته اولین سالی بود که کمیته رصد مسائل زنان در مراسم اربعین را تشکیل دادیم که گزارش‌های دقیقی تهیه کرد و باعث شد امسال در ستاد اربعین کارگروهی ایجاد شود و موضوع زائران زن به لحاظ پشتیبانی، فرهنگی و امنیتی، جدی تلقی شود.
سند تأمین امنیت زنان و کودکان هنوز تعیین تکلیف نشده است
فرهمندپور در مورد تعامل بین‌دستگاهی اظهار کرد: تعامل با صندوق کارآفرینی امید برای جلب تسهیلات به‌منظور فعالیت اقتصادی زنان و تعامل با معاونت امور زنان و انعقاد تفاهم‌نامه ارتقای توانمندی‌های مدیریتی زنان مدیر استان‌ها از این گروه برنامه‌ها بود. در کنار این موارد سه سند ملی در موضوع ماده ۲۲۷ برنامه پنجم توسعه تدوین شد. در این حوزه سند راهبردی تأمین امنیت زنان و کودکان را در شکل فاخری آماده کردیم، اما همچنان مظلومیت آن ادامه دارد زیرا تقدیم سازمان برنامه‌ریزی شد و موارد اصلاح شد. نسخه نهایی در پایان سال ۹۴ به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارسال شده، اما هنوز تعیین تکلیف نشده است. نکته مهم در مورد این سند عنوان آن است که آمیختن زنان و کودکان نه‌تنها مورد تأیید ما نیست، بلکه کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز آن را رد کردند. در نتیجه با وجود این‌که در حوزه وظایف ما نبود، این سند را تفکیک کردیم و سند تأمین امنیت زنان در روابط اجتماعی تدوین شد. در برنامه ششم توسعه، توانستیم نظر وزیر را جلب کنیم که ضمن حضور حوزه زنان در کارگروه سرمایه اجتماعی، در تمام کارگروه‌های دیگر هم این عضویت را تثبیت کنیم.
نقش نظارتی دفتر امور بانوان وزارت کشور بر تفاهم‌نامه‌های معاونت زنان
مشاور وزیر کشور با اشاره به نظارت بر تفاهم‌نامه‌های استانی معاونت امور زنان تصریح کرد: معاونت امور زنان با دستگاه‌های اجرایی تفاهم‌نامه‌هایی امضا می‌کند که در قالب برنامه‌های اجرایی اجرا می‌شود. یکی از کارهای مهم این است که هر تفاهم‌نامه‌ای که معاونت امور زنان ریاست جمهوری با هر دستگاه اجرایی بسته و قرار است در استان‌ها اجرا شود، مدیرکل زنان استان‌ها ناظر هستند و باید گزارش‌های ادواری تهیه کنند.
ارتقای توانمندی‌های زنان مدیر
او درباره طرح ارتقای توانمندی‌های زنان مدیر بیان کرد: توافق‌نامه‌ای در سال ۹۳ به امضای وزیر کشور و معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری رسید که براساس آن طرح اجرای عملیاتی ارتقای توان مدیریتی زنان مدیر و مسئول در استان‌ها کلید خورد و فازبندی شد. در فاز اول به شناسایی پرداختیم و با تلاشی بیش از ۵ ماه بانک اطلاعاتی تهیه شد. در فاز اول از مجموع افراد، حدود ۲ هزار و ۲۰۰ نفر برای اولین دوره آموزشی انتخاب شدند. از این تعداد، ۵۸۱ نفر مدیران جمعی وزارت کشور هستند که در سطح مدیرکل در هر یک از حوزه‌های استانداری (۵۰ نفر)، معاون مدیرکل در هر یک از حوزه‌های استانداری (۳۹ نفر)، کارشناس مسئول حوزه بانوان (۳۶ نفر)، زنان فرماندار (۳ نفر)، معاون فرماندار (۸ نفر)، بخشدار (۱۹ نفر)، مشاور امور بانوان فرماندار (۲۲۰ نفر)، کارشناس امور بانوان فرمانداری (۲۰۶ نفر) هستند. حدود ۶۰۰ نفر زنان عضو شوراهای اسلامی شهرها هستند. سایر افراد که کمتر از ۱۱۰۰ نفر را شامل می‌شود، افراد سایر دستگاه‌های اجرایی مانند کمیته امداد، سازمان تبلیغات، صدا و سیما، امور عشایر، محیط زیست، بهزیستی، جهاد کشاورزی، دانشگاه‌های مادر، دانشگاه‌های علوم پزشکی مادر، قوه قضائیه و شهرداری‌های مراکز استان‌ها در استان‌ها هستند.
سازمان بهزیستی بیشترین مدیر زن را دارد
فرهمندپور با اشاره به وضعیت آماری دستگاه‌ها و استان‌ها در بحث تعداد مدیران زن ادامه داد: در بین استان‌ها چند استان فارس، سیستان و بلوچستان، تهران و خوزستان بیشترین جمعیت را از این مدیران دارند. به لحاظ دستگاهی سازمان ملی استاندارد، وزارت آموزش‌و‌پرورش، وزارت ورزش و جوانان، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کمیته امداد و در رأس این دستگاه‌ها سازمان بهزیستی بیشترین آمار شرکت‌کننده‌ها را دارند. حجم آموزش‌ها ۳۵ تا ۴۰ ساعت است که بخشی از آن غیرحضوری انجام می‌شود. اهم سرفصل‌های این آموزش‌ها شامل جایگاه زنان در استاد توسعه ملی و بین‌المللی، عدالت جنسیتی، برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی معطوف به جنسیت، ارتباطات هدفمند بین‌سازمانی و آسیب‌شناسی فعالیت‌های مدیریتی زنان است.
سامانه آموزش غیرحضوری به مدیران
او در رابطه با راه‌اندازی سامانه‌ای به‌منظور آموزش‌های غیرحضوری تصریح کرد: در بخش غیرحضوری در وزارت کشور، سامانه آموزشی طراحی کردیم که سازوکار هماهنگ ملی برای آموزش زنان مدیر و مسئول ایجاد کرده است. سامانه این قابلیت را دارد زنانی که پس از این پست‌های مشابه را می‌گیرند در آن ثبت‌نام کنند. همواره علاوه بر این‌که می‌توان آموزش‌ها را به‌روز کرد، می‌توان از آموزش‌های حضوری فیلم تهیه کرد و در این سامانه قرار داد. در کنار این موارد، این سامانه امکان برگزاری آزمون نیز دارد. این سامانه طی یک یا دو ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد و در حال حاضر در مرحله طراحی و آزمایش است.
۴۵ دوره آموزشی برای زنان
مشاور وزیر کشور با بیان این‌که ۲ هزار و ۲۰۰ زن مدیر در ۴۵ دوره آموزشی ساماندهی شده‌اند، گفت: هر دوره شامل ۲ گروه ۲۵ نفره می‌شود. اولین دوره هفته گذشته هم‌زمان با آغاز هفته دولت در اردبیل کلید خورد که ویژه مدیرکل امور بانوان استانداری‌ها بوده است. در آن دوره ۵۴ زن با هدف اصلی ارتباطات بین سازمانی آموزش دیدند. تأخیر در اجرای این طرح آموزشی به دلیل آماده‌نبودن بسته‌های محتوایی بود که جزو تعهدات معاونت امور زنان بود. امیدواریم تا پایان شهریور بسته‌های نهایی تهیه شوند و به دست ما برسند تا از نیمه مهرماه برگزاری دوره‌ها رادر استان‌ها کلید بزنیم.
استخراج اولویت‌های آسیب‌های اجتماعی
او درباره اقدامات دفتر زنان و خانواده وزارت کشور در زمینه آسیب‌های اجتماعی اظهار کرد: بعد از پیگیری‌های مقام‌معظم‌رهبری در این حوزه، اولویت‌های آسیب‌های اجتماعی استخراج شد. زنان سرپرست خانوار، آسیب‌های اجتماعی دختران جوان و آسیب‌های کودکان بخشی از این اولویت‌هاست. در همکاری با مرکز اجتماعی فرهنگی وزارت کشور و شورای اجتماعی، مدیریت، پیگیری، رصد، تهیه گزارش و هماهنگی بین دستگاه‌ها برعهده دفتر امور زنان و خانواده قرار گرفت. در این زمینه مرکز پژوهش‌های راهبردی وزارت کشور به سفارش ما پژوهش‌هایی را انجام می‌دهد که ما ناظر آن پژوهش‌ها هستیم. این پژوهش‌ها راهبردی و کاربردی هستند و با پژوهش‌های صرف نظری دانشگاهی متفاوتند. حتی ارتباط ما با دانشگاه‌ها نیز از همین جنس است. در کنار این موارد عضو شورای سیاست‌گذاری همایش زنان و زندگی شهری هستیم که اجرای آن بر عهده شهرداری است.
تلاش برای راه‌اندازی بارارچه دائمی ویژه زنان در تمام استان‌ها
فرهمندپور با تأکید بر این‌که با دیدی اجتماعی و فرهنگی و پرهیز از فعالیت‌های اقتصادی در شروع کار خود به وزارت کشور آمده است، گفت: در حال حاضر اعلام می‌کنم که اشتباه می‌کردم و سفرهای استانی نگاهم را تصحیح کرد. بدون ورود در حوزه‌های اقتصادی قادر به ساماندهی و مدیریت حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نیستیم. اگر به وضعیت اقتصادی زنان در لایه‌های مختلف توجه نکنیم، نمی‌توانیم صرفاً با ورودی فرهنگی و اجتماعی از مشکلات این قشر بکاهیم. در نتیجه پنج ماه پس از ورودم به این حوزه، به اقتصاد نیز روی آوردم. شناسایی ظرفیت زنان کارآفرین، تولیدکننده و فعال اقتصادی، شناسایی آسیب‌های زنان سرپرست خانوار و ورود، حل، کاهش و ساماندهی مشکلات آن‌ها از اقداماتی است که در این زمینه انجام شده است. برگزاری نمایشگاه‌ها و بازارچه‌ها از دیگر برنامه‌ها بود که با دو هدف نشان‌دادن ظرفیت و ایجاد فرصتی برای بازاریابی و جذب تسهیلات زنان تولیدکننده صورت گرفت. زنان تولیدکننده در آموزش و تولید محصولات باکیفیت مشکلی ندارند، بلکه در بازاریابی مشکل دارند؛ در نتیجه در تلاشیم در تمام استان‌ها بارارچه دائمی ویژه زنان راه‌اندازی کنیم.
تدوین بسته اقتصاد مقاومتی در حوزه زنان
او با اشاره به تدوین بسته اقتصاد مقاومتی در حوزه زنان افزود: در این بسته کارویژه‌های زنان را مورد توجه قرار داده‌ایم. مثلاً در صنایع‌دستی و صنایع تبدیلی کشاورزی مزیت نسبی برای زنان وجود دارد. تربیت نسل نیز از دیگر کارویژه‌هاست. وزیر کشور این بسته را به معاونت هماهنگی اقتصادی ارجاع داده است. امیدواریم این طرح به اجرایی‌سازی برسد که گامی جدی است. سه استان کرمان، لرستان و آذربایجان‌شرقی به‌عنوان استان‌های پایلوت فعالیت ویژه وزارت کشور در حوزه اقصاد مقاومتی هستند؛ ما نیز بسته ویژه‌ای در حوزه این سه استان طراحی می‌کنیم.
برنامه‌های پیش‌روی دفتر زنان و خانواده وزارت کشور
فرهمندپور در مورد برنامه‌های آینده دفتر زنان و خانواده وزارت کشور گفت: پنج تا هشت سفر استانی طراحی کرده‌ایم که تا پایان سال ۹۵ به استان‌های یزد، سمنان، سیستان و بلوچستان، ایلام، البرز، زنجان و آذربایجان‌شرقی انجام می‌شود. ۴۴ دوره آموزشی تا پایان آذر ماه برگزار خواهد شد. سه نشست با زنان شاخص در سه حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برگزار می‌شود که ۳۰ تا ۵۰ زن در هر یک از سه حوزه نشست، گفت‌و‌گو و هم‌اندیشی با حضور وزیر کشور خواهند داشت. امیدوارم این نشست‌ها در مهر، آبان و آذر برگزار شوند. مهم‌ترین برنامه ما تا پایان سال جاری پوشش جدی بحث اقتصاد مقاومتی است.