پای لنگ مسئولان در حل معضل اعتیاد زنان

فرستنده خبر اقای نوید احمد فخرالدین ۱۱/۰۳/۱۳۹۵

اعتیاد زنان- زنان خبر

اعتیاد به مواد مخدر یکی از انحرافات شایع عصر حاضر است که سالانه قربانیان بی شماری می‎گیرد و آسیبی جدی بر پیکر خانواده و جامعه وارد می کند. هرچند اعتیاد به مواد مخدر در بین مردان بیش از زنان است، اما در چند سال اخیر، نرخ اعتیاد زنان به علل مختلفی افزایش یافته است.

زنان خبر گزارش می دهد؛ آمار آسیب‌های اجتماعی در کشورمان طی چند سال اخیر بالا رفته است و یکی از نکات مهمی که در رابطه با آسیب‌های اجتماعی وجود دارد این است که این آسیب‌ها قابل تبدیل شدن به یکدیگر هستند و رشد یک آسیب اجتماعی می‌تواند به گسترش بقیه موارد کمک کند. 

اعتیاد به مواد مخدر یکی از انحرافات شایع عصر حاضر است که سالانه قربانیان بی شماری می‎گیرد و آسیبی جدی بر پیکر خانواده و جامعه وارد می کند. هرچند اعتیاد به مواد مخدر در بین مردان بیش از زنان است، اما در چند سال اخیر، نرخ اعتیاد زنان به علل مختلفی افزایش یافته است.

در سال‌های گذشته دیدن زنان و دختران سیگار یا قلیان به دست در مجامع عمومی تا حدودی تعجب‌برانگیز بود، اما این روزها تعداد زنان و دخترانی که سیگار به لب و قلیان به دست در پارک‌ها، کافه‌ها، سفره‌خانه‌ها و حتی گاهی در خیابان‌ها حضور دارند، رو به افزایش است. این وضعیت به سنین پایین‌تر نیز کشیده شده؛ تا جایی که دختران نوجوان نیز به استعمال دخانیات می‌پردازند.

زنهار کودکان در سیاهی اعتیاد

آمار نشان می دهد که اعتیاد یک بیماری موروثی است که از نسلی به نسل بعدی منتقل می شود. با آنکه عوامل ژنتیکی نقش مهمی در مبتلا شدن به بیماری اعتیاد ایفا می کنند، اما فرزند یک معتاد قاعدتا الگوهای عاطفی، روانی و رفتاری والدین خود را در زندگی دنبال می کند و به همین دلیل احتمال معتاد شدن وی نیز بیشتر از سایر افراد است.

خانواده به عنوان یک نهاد، معمولاً تلاش می کند تا در درون خود تعادل و توازن ایجاد کند، اما در خانواده ای که یکی از اعضای آن معتاد است،  این توازن و تعادل برهم می خورد. فرد معتاد به خاطر مسائل و مشکلاتی که هم برای خود و هم برای اعضای خانواده اش ایجاد می کند، باعث می شود تا زندگی همه اعضای خانواده حالت غیر عادی پیدا کند.

زندگی کردن در کنار والدین معتاد باعث می شود تا فرزندان خانواده های معتاد خودشان نیز گرایش بیشتری به اعتیاد داشته باشند، چون برای کنار آمدن با زندگی آشفته و ناهنجاری ها خانوادگی، تنها متوسل شدن به اعتیاد را یاد گرفته اند.

هرچند آمار دقیقی از تعداد کودکان درگیر اعتیاد در کشور وجود ندارد و آنچه بیان می شود تخمین کارشناسان است، به عنوان مثال برخی کارشناسان معتقدند که حدود ۴ میلیون معتاد در کشور وجود دارد که اگر خانواده هر معتاد را ۴ نفر در نظر بگیریم و در هر خانواده ۲ کودک وجود داشته باشد و از میان تمام این کودکان یک سوم آنان درگیر اعتیاد باشند حدود ۳ میلیون کودک در کشور با اعتیاد درگیر هستند که برنامه ای برای نجات آنان وجود ندارد.

دکتر «اقلیما» آسیب شناس اجتماعی می گوید: تعداد کودکان معتاد در خانواده ها کم نیست جالب این که نوزاد خانه ای که درآن تریاک مصرف می شود، به دلیل اعتیاد بوی آن نمی تواند در مکان دیگری غیر از آن خانه بخوابد.

خبرهای کاهش سن اعتیاد در کشور زنگ خطری است که نشان از آسیب پذیری جامعه جوان ایران در برابر مواد مخدر دارد واز طرفی در دسترس بودن مواد باعث شده که سن اعتیاد در کشور به ۱۲ سال کاهش یابد.

موضوع پیش گیری از اعتیاد کودکان باید از همان دوران کودکی و قبل از ورود به دبستان آغاز شود تا نتیجه بهتری حاصل شود و هر قدر از این قضیه غافل شویم در دوره های بعدی رشد جامعه و خانواده باچالش مواجه خواهد شد و آسیب های اجتماعی بیشتری جامعه را فراخواهد گرفت.

دختران دودی و صورت مساله ای که پاک می شود …

جوان شدن سن جرم و بزهکاری در واقع نشان دهنده افزایش خشونت اجتماعی در جامعه است و جوانان و یا نوجوانانی که به جرم یا بزه کشیده می شوند در واقع قربانیان نوعی خشونت هستند که منظور از خشونت کلیه عوامل بازدارنده ای است که اجازه نمی دهد تا انسان ها شخصیتشان را تا سرحد امکان، رشد دهند و شکوفا سازند و زنان جزء نخستین قربانیان بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی اند که در این میان اعتیاد اگر نه اولین و عمده ترین، بلکه یکی از مهم ترین آنان است.

نهادهایی که قرار است برای دختران آُسیب‌دیده اقدامات موثری انجام دهند کار زیادی از پیش نمی‌برند و درست است که سازمان بهزیستی مسئولیت رسیدگی به مسائل این قشر را دارد، ولی به نظر می‌رسد این مسئولیت فقط در حرف باقی مانده است و بهزیستی پس از شناسایی این افراد توسط پلیس و تحویل گرفتن آنان، دخترانی که پدر و مادرشان شناسایی شوند را تحویل خانواده‌شان می‌دهد و آنانی که پدر و مادری ندارند به مراکز تعلیم و تربیت تحویل داده می‌شوند.

مسئله مهم اینکه بسیاری از این دختران به سیگار معتاد شده اند و سیگار کشیدن برای آنها تنها فغالیتی تفننی نیست! گفته می شود در حال حاضر، متوسط سن شروع سیگار در میان دختران به زیر ۲۰ سال رسیده و میزان مصرف در بین دختران سیگاری  نیز افزایش چشمگیری داشته است.

متاسفانه هم اکنون سیگار کشیدن دختران داخل خودرو، کم کم به امری عادی بدل شده و بیم آن می رود که این موضوع به دیگر اماکن نیز سرایت کند، چنان که با کمال تاسف، در اماکنی مانند برخی پارک ها و کافی شاپ ها نیز، چشم جامعه به سیگار بر لب دختران آشناست.

اما آنچه امروز بیش از هر زمان دیگری آزاردهنده به نظر می رسد، خطر تبدیل این ناهنجاری به یک هنجار پذیرفته شده در جامعه است. مکان های «مجاز» برای سیگار کشیدن دختران روز به روز وسعت بیشتری می یابد و نگاه های منفی به این پدیده به سرعت در حال کاهش است.
 
 
سیگارهای زنانه و اعتیاد به سبک زنانه
 
تصور اکثر افراد جامعه در مورد اعتیاد این است که مواد مخدر و سوء مصرف مواد عمدتاً پدیده ای مردانه است اما این روزها نوعی اعتیاد زیرپوستی در زنان مشاهده می شود و اعتیاد زنان تا جایی پیشرفت داشته که برایشان مخدرهای مخصوص را حاضر میکنند.
 
بر اساس آمار جهانی، اعتیاد در زنان ، عوارض خطرناک تری نسبت به مردان ایجاد می کند. برای مثال فاصله زمانی اولین تجربه مصرف مواد، تا تزریق در زنان بطور متوسط ۲ سال طول می کشد در حالیکه این زمان در مردان حدود ۸ سال است و با این حساب زنان ۶ سال زودتر از مردان به ورطه وابستگی شدید، که درمان آن طبعاً سخت تر و عوارض جسمی – روانی – اجتماعی آن نیز به مراتب بیشتر است کشیده می شوند.
 
با وجود آمار و اطلاعات پراکنده و مقدماتی ، دیگر نمی توان به راحتی گفت جمعیت اندکی از زنان گرفتار مواد مخدر و پیامدهای آن هستند. این در حالی است که بسیاری از زنان و دختران نیز به علت برچسب هایی که به یک زن و دختر معتاد در جامعه ما زده می شود کمتر به مراکز درمانی مراجعه می کنند و بدین ترتیب ، اغلب، اعتیاد در زنان و دختران پنهان مانده و بخش قابل توجهی از جمعیت معتادان زن کشور درآمار گنجانده نمی شود. 

با توجه به اینکه مصرف مواد در زنان ، ناهنجارتر از مردان تلقی می گردد، زنان معمولاً از مراجعه به مراکز درمانی معتادان که بیشترین مراجعه کنندگان آن ها مردان هستند اکراه دارند. با توجه به اینکه مراکز درمانی مهم ترین مکان دسترسی به معتادان هستند و بیشترین میزان اطلاعات مربوط به معتادان از این مراکز تأمین می شود، شیوع اعتیاد در زنان کمتر از میزان واقعی تخمین زده می شود.
نادیده گرفتن و یا توجه اندک به بحث اعتیاد زنان در آینده ای نه چندان دور عواقب ناگواری را بر اجتماع تحمیل می کند. بنابراین اگر اعتقاد بر این است که “ماهی را هر وقت از آب بگیری، تازه است”  باید برای رفع این معضل اجتماعی، تدابیری اساسی اندیشید.

تیغ دولبه اعتیاد مادران باردار

بحث اعتیاد که به میان بیاید پای آمار لنگ می‌زند به‌ خصوص در باره تعداد زنان معتادی که صاحب فرزند شده‌ و فردی را به جمعیت معتادان کشور اضافه کرده‌اند عدد و رقمی که اعلام می‌شود خیلی ضد و نقیض است؛ اما هر روز در این کشور بچه‌هایی به دنیا می‌آیند که ناخواسته مصرف کننده یکی از انواع مواد مخدر هستند؛ بچه‌هایی که با افزایش زنان معتاد و تغییر مواد مصرف از تریاک به شیشه دیگر کم‌تعداد نیستند.

با توجه به اینکه بیشترین شیوع اعتیاد در زنان در سنین باروری دیده می‌شود و اکثریت زنان معتادی که باردار هستند، خواهان هیچگونه مراقبتهای اولیه قبل از زایمان نیستند، اینان آسیب‌پذیرتر از سایر زنان نسبت به عوارض زایمان و بارداری بوده و بدون توجه به مصرف مواد، زنان باردار سوء مصرف کننده‌های مواد احتمال بالای بروز عوارض بارداری را دارند. در کل ترس از مجازات قانونی مهمترین علت عدم تمایل زنان معتاد به دریافت درمان و مراقبت پره ناتال است.

بند ناف و جفت بین مادر و نوزاد مثل شلنگ سرم بین ظرف سرم و دست بیمار است و هر چیزی را که مادر مصرف کند به کودک می‌رساند. یعنی هر چیزی که وارد بدن مادر شود بعد از تجزیه به خورد بچه می‌رود حتی اگر دود سیگار، داروی خاص و مواد مخدر باشد. در این میان مخدرهای تزریقی و بلعی بیشتر و زودتر از مواد تدخینی روی جنین اثر می‌گذارند و به این شکل نوزاد معتاد به دنیا می‌آید.

ترک اعتیاد حین بارداری کار بسیار خطرناکی است و مادر باید حتماً تحت نظر پزشک و با مصرف داروهای خاص این کار را انجام دهد. ترک اعتیاد در ماه‌های اول بارداری سودبخش است اما در ماه‌های آخر زندگی مادر و نوزاد، به‌خصوص نوزاد را به مخاطره می‌اندازد. اگر مادر بدون نظر پزشک و یکباره مواد را کنار بگذارد با خطر سقط جنین یا خطر تولد نوزاد ناقص روبه‌رو است و این خطر بسیار جدی و درصد احتمال آن بالاست.

اعتیاد، سرگرمی سالمندان به بهانه تسکین درد

سالمندی، دوره ای از زندگی است که با بسیاری از بیماری ها همراه می شود؛ بیماری های قلبی، ریوی، دیابت، سرطان و… متاسفانه به اشتباه تصور می کنند مصرف موادمخدر می تواند باعث بهبود بعضی از بیماری ها و در مواقعی تسکین آنها شود.

آمارها نشان می دهد سالمندان اغلب تریاک و شبه تریاک ها را مصرف می کنند. آنها معمولا از دوران جوانی به موادمخدر روی آورده اند و تعداد سالمندانی که به تازگی معتاد شده باشند، اندک است زیرا در سنین بالا ماجراجویی و لذت طلبی کمتر وجود دارد اما گاهی عواملی مثل فرهنگ اشتباه و باورهای غلط باعث می شود سالمند برای اولین بار برای رسیدن به هدف خاصی موادمخدر استفاده کند.

عوارض ناشی از مصرف این مواد در مناطق گوناگون، تفاوت دارد زیرا در بعضی جوامع، مصرف فقط به صورت تفننی و تفریحی و در نقاطی هم دائمی است بنابراین کسانی که گاهی مواد مصرف می کنند، دچار عوارض کمتری خواهندشد.